Cứ 4 người trưởng thành thì có 1 người bị tăng huyết áp

Theo một điều tra gần đây nhất của Viện Tim mạch Việt Nam tại 8 tỉnh/thành phố của nước ta, tỉ lệ tăng huyết áp của những người từ 25 tuổi trở lên là 25,1%, nghĩa là cứ 4 người trưởng thành thì có 1 người bị tăng huyết áp.

Trong số này có 52% không biết mình bị tăng huyết áp (THA); 30% số người biết bị THA nhưng không điều trị; 64% số người biết bị THA, đã được điều trị, nhưng không đạt huyết áp mục tiêu.

Đây là thông tin được đưa ra nhân “Ngày phòng chống tăng huyết áp Thế giới” năm nay (17/5/2015) với chủ đề do Liên đoàn Tăng huyết áp thế giới đưa ra là “Hãy nhớ số đo huyết áp của bạn” .

Hưởng ứng ngày phòng chống THA Thế giới năm nay, Ban Quản lý Dự án phòng chống THA quốc gia đã phối hợp với Viện tim mạch Việt Nam triển khai hoạt động khám và tư vấn miễn phí về THA cũng như các yếu tố nguy cơ, giáo dục sức khoẻ cộng đồng. tại Rạp Đại Nam – 89 Phố Huế, Hai Bà Trưng Hà Nội bắt đầu từ 8h00. Tại đây, người dân sẽ được cung cấp một số thông tin cơ bản và cập nhật về THA, căn bệnh nguy hiểm và ngày càng có xu hướng tăng lên một cách rất rõ rệt ở nước ta để mọi người cùng có ý thức phòng, chống một cách tích cực và hữu hiệu, nhằm giảm thiểu tối đa những biến chứng âm thầm và rất nguy hiểm do căn bệnh này gây ra.

Bên cạnh việc kiểm soát tốt số đo huyết áp mỗi, các chuyên gia cũng khuyến cáo người dân cần quan tâm hơn đến tần số tim và nhịp tim của mình.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO):

- Cứ 3 người trưởng thành (≥ 25 tuổi) thì có 1 người bị THA.

- Cứ 3 người bị THA thì có 1 người không biết mình bị THA.

- Cứ 3 người được điều trị THA thì có 1 người không đạt HA mục tiêu.

Theo GS.TS. Nguyễn Lân Việt, Giám đốc Ban quản lý dự án phòng, chống Tăng huyết áp THA đang trở thành một vấn đề thời sự vì sự gia tăng nhanh chóng của căn bệnh này trong cộng đồng. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã có khoảng 1,5 tỷ người trên thế giới bị THA và có tới 9,4 triệu người mỗi năm trên toàn thế giới tử vong do nguyên nhân trực tiếp là THA. Đáng lưu ý là tỷ lệ những người bị THA đang gia tăng một cách nhanh chóng, đặc biệt ở các nước đang phát triển thuộc châu Á, châu Phi.

THA là bệnh lý có thể gây ra rất nhiều biến chứng khác nhau, làm cho người bệnh trở nên tàn phế, thậm chí có thể tử vong.

Đa số các bệnh nhân bị THA thường không có các dấu hiệu cảnh báo trước. Chỉ có một số ít các bệnh nhân THA là có một vài triệu chứng cơ năng gợi ý cho họ đi khám bệnh như: đau đầu chóng mặt cảm giác “ruồi bay”, mặt đỏ bừng, ù tai… Thậm chí có trường hợp khi phát hiện có triệu chứng đau đầu xuất hiện thì đã bị xuất huyết não nặng nề và đe dọa đến tính mạng bệnh nhân.

Mặt khác, tuyệt đại bộ phận (khoảng 90%) các bệnh nhân bị THA là không rõ nguyên nhân (còn gọi là THA nguyên phát). Chỉ một số nhỏ các bệnh nhân (<10%) bị THA có tìm được nguyên nhân (do hậu quả của một số bệnh lý khác). Do đó, những dấu hiệu lâm sàng thể hiện bệnh THA thường không đặc hiệu và người bệnh có thể không thấy có gì khác biệt so với người bình thường. Vì vậy việc kiểm tra huyết áp thường xuyên, nhất là những người có những yếu tố nguy cơ về tim mạch là hết sức cần thiết và quan trọng.

Cũng theo GS.TS. Nguyễn Lân Việt, đến tận bây giờ vẫn tồn tại 3 nghịch lý trong bệnh THA. Thứ nhất là dù THA là bệnh rất dễ phát hiện (bằng cách đo HA khá đơn giản) nhưng người ta thường lại không phát hiện được mình bị THA từ bao giờ. Thứ hai, THA là bệnh có thể điều trị được nhưng số người được điều trị không nhiều. Và cuối cùng, THA là bệnh có thể khống chế được với mục tiêu mong muốn, nhưng số người điều trị đạt được “HA mục tiêu” lại không nhiều.

Nguyên nhân của những nghịch lý này theo GS Việt chủ yếu là do nhận thức của nhân dân về mức độ nguy hiểm và sự phổ biến của bệnh còn chưa đầy đủ; thói quen sinh hoạt không hợp lý; nhiều bệnh nhân chưa thực hiện đúng nguyên tắc điều trị liên tục và lâu dài do lầm tưởng bệnh đã khỏi hoặc do kinh tế khó khăn...

Các biến chứng thường gặp nhất ở người bị THA là:

- Các biến chứng về tim: Cơn đau thắt ngực Nhồi máu cơ tim suy tim…

- Các biến chứng về não: xuất huyết não, Nhũn não, bệnh não do THA…

- Các biến chứng về thận: Đái ra protein phù, suy thận…

- Các biến chứng về mắt: Mờ mắt, xuất huyết, xuất tiết và phù gai thị.

- Các biến chứng về mạch máu: Phình hoặc phình tách thành động mạch các bệnh động mạch ngoại vi…

Những lời khuyên có ích để phòng, chống bệnh THA:

- Giảm cân nặng (nếu thừa cân).

- Không hút thuốc lá thuốc lào

- Không ăn nhiều chất béo bão hòa

- Không ăn mặn (giảm muối trong khẩu phần ăn).

- Tập thể dục đều đặn hàng ngày.

- Hạn chế uống rượu bia

- Tránh lo âu căng thẳng nên tự tạo cho mình một cuộc sống thanh thản, vui vẻ.

- Kiểm tra thường xuyên số đo huyết áp của mình.

- Kiểm tra định kỳ các yếu tố nguy cơ khác (rối loạn đường máu lipid máu…) để có thể kiểm soát kịp thời các yếu tố nguy cơ đó.