Các bằng chứng khoa học về mối tương quan giữa ung thư và dinh dưỡng, hoạt động thể chất

1. Các bằng chứng đã được chứng minh  một  cách chắc chắn:

1.1. Đồ uống có cồn:

(a) Cơ chế

Theo phân loại của Tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC), rượu được phân loại là tác nhân gây ung thư mức độ 1 (class 1). Dạng chuyển hóa phản ứng của rượu như acetaladehyde có thể là tác nhân gây ung thư.

Chất này có mối tương tác với hút thuốc lá thuốc lá có thể gây ra đột biến nhất định trên DNA và sửa chữa kém hiệu quả khi có mặt của rượu. Rượu đồng thời cũng hoạt động như là dung môi kích thích sự thâm nhập của các phân tử gây ung thư khác vào tế bào cơ.

Ngoài ra, hiệu quả của rượu làm trung gian cho sản xuất prostaglandins, oxy hóa lipid và tạo các oxygen gốc tự do. Những người uống nhiều rượu thường ăn ít chất dinh dưỡng cần thiết, do vậy làm cho các mô tăng nhạy cảm với quá trình sinh ung thư.

(b) Đồ uống có cồn và ung thư miệng, hầu và thanh quản

Cho đến nay, có 5 nghiên cứu thuần tập, 89 nghiên cứu bệnh chứng, 4 nghiên cứu sinh thái học về mối tương quan giữa đồ uống có cồn  và ung thư miệng, hầu thanh quản Các nghiên cứu thuần tập và gần như tất cả nghiên cứu bệnh chứng đều cho thấy tăng nguy cơ.

Kết quả từ các nghiên cứu thuần tập chỉ ra rằng: tăng 24% nguy cơ cho 1 lần uống/tuần; nghiên cứu bệnh chứng chỉ ra tăng 3% cho 1 lần uống/tuần. Nghiên cứu cohort cũng chỉ ra mối liên quan phụ thuộc liều (đường cong tuyến tính).

Có nhiều bằng chứng và bằng chứng nhất quán từ các nghiên cứu thuần tập  và bệnh chứng về mối liên hệ phụ thuộc liều. Bằng chứng rằng đồ uống có cồn là nguyên nhân ung thư miệng hầu thanh quản là rất thuyết phục. Hút thuốc lá đồng thời với uống rượu làm tăng nguy cơ hơn chỉ hút thuốc hay uống rượu bia Tuy  nhiên, ngưỡng an toàn của rượu chưa được xác định

(c) Đồ uống có cồn và ung thư thực quản

Có 8 nghiên cứu thuần tập, 56 nghiên cứu bệnh chứng, 10 nghiên cứu sinh thái học, tất cả các nghiên cứu đều chỉ ra tăng lượng rượu tiêu thụ và tăng nguy cơ ung thư thực quản Phân tích từ số liệu của các nghiên cứu bệnh chứng chỉ ra tăng 4% cho 1 lần uống/tuần. Mối liên quan phụ thuộc liều thấy rõ từ các số liệu bệnh chứng, và không có ngưỡng rõ ràng.

Có nhiều bằng chứng và bằng chứng nhất quán từ các nghiên cứu thuần tập và bệnh chứng về mối liên hệ phụ thuộc liều với cơ chế rõ ràng.  Bằng chứng chứng tỏ đồ uống có cồn là nguyên nhân ung thư thực quản là rất thuyết phục.

(d) Đồ uống có cồn và ung thư đại trực tràng

24 nghiên cứu thuần tập điều tra về đồ uống có cồn, trong đó 13 nghiên cứu thuần tập và 41 nghiên cứu bệnh chứng nghiên cứu về lượng ethanol tiêu thụ. Gần như tất cả các nghiên cứu thuần tập chỉ ra tăng nguy cơ khi tăng lượng rượu khẩu phần, không có nghiên cứu nào chỉ ra kết quả ngược lại.

Kết quả từ các nghiên cứu thuần tập cho thấy nguy cơ tăng 9% cho mỗi 10g ethanol/ngày. Phân tích trên 4600 ca ung thư đại trực tràng trong số trên 475000 đối tượng, theo dõi từ 6-16 năm chỉ ra tăng 41% đối với nhóm uống rượu nhiều nhất.

Có sự khác biệt về giới, với nam giới cao hơn nữ giới. Nguy cơ tăng lên ở nam có thể vì thường nam uống nhiều rượu hơn. Đồng thời, nam và nữ có sở thích về loại rượu khác nhau, có thể có khác biệt trong chuyển hóa rượu hoặc tính nhạy cảm với rượu. Số liệu cũng gợi ý mối liên hệ đáp ứng liều kiểu chữ J, với lượng uống ít liên quan với nguy cơ thấp hơn khi so với không uống.

Bằng chứng thuyết phục rằng uống trên 30g ethanol từ đồ uống có cồn là nguyên nhân gây ung thư đại trực tràng ở nam, có thể gây ung thư ở nữ. Các bằng chứng nhiều và thống nhất từ các nghiên cứu thuần tập, và rõ ràng là có mối quan hệ phụ thuộc liều.

(e) Rượu làm tăng nguy cơ ung thư vú tiền mãn kinh

Các nghiên cứu trên động vật thực nghiệm đều chỉ ra uống rượu liên quan đến tăng nguy cơ ung thư vú. Rượu can thiệp vào chuyển hóa oestrogen và hoạt động theo nhiều cách, ảnh hưởng đến nồng độ hóc môn và thụ thể oestrogen. Có mối tương tác giữa folate và rượu ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư: tăng tình trạng folate giảm nhẹ một phần nguy cơ của tăng lượng rượu tiêu thụ.

Có nhiều bằng chứng và bằng chứng nhất quán từ các nghiên cứu thuần tập và bệnh chứng về mối liên hệ giữa uống rượu và nguy cơ ung thư vú tiền mãn kinh mối liên hệ này phụ thuộc liều