Quá trình lão hóa và cách ngăn ngừa dành cho các chị em

Đi cùng năm tháng, cơ thể của chúng ta lớn lên, trưởng thành rồi già nua. Dẫu biết rằng đó là quy luật của tạo hoá, nhưng khi phải đối mặt với “sự già” thì chúng ta vẫn không khỏi lo lắng và mong muốn có một phép màu nào đó giúp ta trẻ mãi không già.

Khi bước vào tuổi tứ tuần, nhiều người thường tự hỏi: “Tôi đã già hay còn trẻ?”. Muốn biết mình đã già hay còn trẻ thì phải có những dấu hiệu giúp phân biệt thế nào là còn trẻ thế nào là đã già?  

Dấu hiệu bên ngoài của tuổi già

Dấu hiệu tuổi già đến sớm hay muộn, nhanh hay chậm ở mọi người rất khác nhau. Dấu hiệu nào cho biết mình đã già? Bạn có thể tự đánh giá bản thân sau khi xem các dấu hiệu sau đây:

Sự già của da và lông: nếu da bị nhăn nheo, khô mốc về mùa đông, kém tươi nhuận về mùa hè là bạn đã già rồi đấy. Da già thì mềm xệ, xuất hiện các vết đồi mồi tàn nhang... Khi tuổi già, lớp biểu bì da bị thoái hoá nhiều hơn là tái tạo, nên mỏng dần đi, suy giảm các tế bào màu, thay đổi chất elastin và collagen tuyến mồ hôi và tuyến nhờn bị xơ teo hoạt động giảm hẳn, dẫn đến nhăn da.

Khi kẹp lớp da giữa hai ngón tay rồi thả ra, ở người trẻ sau một hai giây da đã đàn hồi trở lại, nhưng ở người già thì phải mất vài chục giây da mới đàn hồi trở lại như ban đầu. Bạn hãy làm thử xem da của bạn già chưa?

Da còn bị khô do tuyến mồ hôi tuyến nhờn teo, giảm hoạt động nên ở người già sự bài tiết mồ hôi ít, da bị khô, ngứa, nhất là về mùa khô hanh. Giảm  khả năng điều hòa thân nhiệt do lớp mỡ dưới da mất đi, khả năng giữ nhiệt cho cơ thể bị suy giảm. Số lượng mạch máu nhỏ dưới da của người già ít hơn so với lúc trẻ, cho nên người già chịu rét kém, dễ bị lạnh cóng

Cảm giác của da cũng giảm do thần kinh ngoài da kém nhạy cảm so với trước đây, nên người cao tuổi dễ bị bỏng khi tiếp xúc với nước sôi hoặc với lửa. Vết thương lâu lành: ở người già số lượng mạch máu đến mặt da giảm sút, sự nuôi dưỡng da cũng kém so với trước đây nên các vết thương ngoài da rất lâu lành.

Nguy hiểm hơn khi các vết thương vùng da bị tỳ đè như bả vai, thắt lưng khi nằm ngửa có thể bị loét sâu rộng do thiếu dinh dưỡng nên rất dễ nhiễm khuẩn và khó lành. Rụng tóc: trung bình mỗi người có khoảng 300.000- 400.000 sợi tóc và mỗi ngày có khoảng một trăm sợi rụng đi.

Nếu tóc rụng như thế là hiện tượng sinh lý bình thường xảy ra với mọi người từ lúc trẻ tuổi. Ở người già, tóc rụng nhiều hơn do các tuyến nhờn kém hoạt động, tóc bị khô, giòn, dễ rụng. Bạn cần phân biệt với các trường hợp viêm da đầu, ảnh hưởng của một số loại thuốc chữa bệnh, hoá trị xạ trị thì tóc cũng rụng nhiều.

Ở người già, cùng với tóc, lông nách và lông mu cũng rụng khá nhiều. Bạc tóc là dấu hiệu khá sớm của tuổi già. Thường tóc bạc bắt đầu từ hai bên thái dương rồi lan lên đỉnh đầu. Lúc đầu, tóc bạc ít, trắng đen lẫn lộn dạng muối tiêu, dần dần tóc trắng nhiều hơn tóc đen.

Tóc đen bạc thành tóc trắng là vì loại tế bào sinh hắc tố melanin giảm đi, tóc trở nên không có màu, bị bạc trắng. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu thì chỉ có khoảng 65% người già bị bạc tóc, còn lại 35% người già thì tóc không bạc hay chỉ bạc khi tuổi rất cao.

Sự già của hệ cơ xương: giảm chiều cao so với trước đây là một dấu hiệu của sự già. Người già chiều cao bị giảm đi trung bình khoảng 2cm ở nam giới và 1,5cm ở phụ nữ Nguyên do chính gây giảm chiều cao là bệnh loãng xương làm cho lún xẹp đốt sống; do sự giảm lượng nước trong cơ thể, các bắp thịt yếu trương lực cơ kém gây nên.

Giảm cân: nhiều nghiên cứu cho thấy cân nặng cơ thể tăng lên ở tuổi trung niên rồi giảm dần khi cao tuổi. Do cấu tạo mô của cơ thể thay đổi: tế bào mỡ tăng lên thay thế những tế bào cơ bị xơ teo do người già ít lao động. Lúc trẻ lượng nước chiếm khoảng 55-60% trọng lượng cơ thể, khi già giảm xuống còn 46-51% do số lượng tế bào chứa nhiều nước mất hoặc teo đi.

Xương đầu các khớp nối của xương dính liền lại, xương sọ dày lên; vòng ngực tăng lên, sống mũi và dái tai dài hơn trước đây; móng tay móng chân mọc chậm, đổi màu và có những lằn gợn gồ ghề; nói chậm hơn; hay quên; nhăn trán, rạn chân chim ở đuôi mắt, mí mắt xệ, quầng mắt đen; cơ mặt teo, xương mặt nhô; vành tai to chảy xuống...

Sự già của một số cơ quan bên trong

Bộ máy tiêu hóa đã già: thấy miệng khô vì tuyến nước bọt tiết ít nước, khó nhai, giảm vị giác, thấy thức ăn kém ngon loãng xương do ruột non kém hấp thụ calcium thiếu máu do hấp thụ vitamin B12 kém. Hô hấp: dưỡng khí trong máu giảm, làm cho cơ thể nhanh bị mệt khi hoạt động.

Hệ tuần hoàn: thay đổi nguy hiểm nhất là vách tâm nhĩ trái dày lên, xơ cứng, kém đàn hồi, giảm sức bóp của tim làm cho máu đi nuôi cơ thể ít ôxy và chất dinh dưỡng Hệ thống mạch máu bị xơ cứng, kém đàn hồi vì có nhiều chất vôi và collagen, mảng xơ vữa đóng lên thành mạch máu, làm cho máu lưu thông khó khăn.

Hệ thần kinh: cơ thể chỉ có số tế bào thần kinh nhất định, không tăng hay tái tạo, nhưng lại mất dần theo năm tháng. Tế bào cuống não thường chỉ bị tiêu hao ở phần kiểm soát giấc ngủ nên người già thường khó ngủ Tế bào tiểu não bị tổn thất nhiều, dẫn đến bị mất thăng bằng khi đi đứng, cử động khó khăn.

Hệ viền có chức năng trí nhớ ở người già khả năng học tập và trí nhớ kém. Vỏ não được chia làm nhiều vùng với nhiệm vụ riêng biệt và bị tổn thất khác nhau vì sự già nua: vùng kiểm soát cử động mất từ 20 - 50% tế bào; vùng thị giác mất 50%; vùng thính giác mất 30-40%. 

Tuy vậy sự già đi của cơ thể không gây ra nhiều khó khăn cho đời sống của người già, đặc biệt ở người duy trì được một nếp sống lành mạnh, tích cực và lạc quan.