Tụy là gì? Cấu tạo và những bệnh lý liên quan đến tuyến tụy

Tụy là gì?

Tụy còn gọi là lá mía là một cơ quan trong cơ thể động vật, nằm sau phúc mạc và đảm trách hai chức năng chính:

Chức năng ngoại tiết: tụy sản xuất và bài tiết các dịch tụy chứa các men tiêu hóa hay enzyme tiêu hóa

Chức năng nội tiết: Tụy sản xuất và tiết vào trong máu các nội tiết tố hay hormon
Tụy đôi khi bị nhầm lẫn với tỳ (lá lách). Tên tiếng Anh của tụy là pancreas, còn của tỳ là spleen.

Tụy hay còn gọi là lá mía và có một số bệnh lý như ung thư tuyến tụy

Vị trí và cấu tạo của tụy

1. Vị trí

Tụy là một cơ quan sau phúc mạc nằm sau dạ dày sát thành sau của ổ bụng. Tụy nặng khoảng 80 gram, có màu trắng nhạt, một số loài có tụy màu hồng nhạt và mỗi ngày, trung bình tụy có thể tiết ra 0,8 lít dịch tiết.

Cấu tạo của tụy

Tụy gồm có ba phần: Đầu tụy, thân tụy và đuôi tụy. Đầu tụy nằm sát đoạn tá tràng D2 và đuôi tụy kéo dài đến sát lách. Ống tụy còn gọi là ống Wirsung là một ống nằm dọc suốt chiều dài của tụy và dẫn lưu dịch tụy đổ vào đoạn D2 của tá tràng. Chỗ ống tụy nối vào tá tràng gọi là bóng Vater. Ống mật chủ thường kết hợp với ống tụy tại hoặc gần bóng Vater. Theo một số tài liệu, nơi đổ ra của ống tụy và ống túi mật là cùng một nơi nên vị trí đó gọi là cơ vòng Oddi.

Tụy được cung cấp máu bởi các động mạch tá tụy, các động mạch này là nhánh của động mạch mạc treo tràng trên. Máu tĩnh mạch đổ về các tĩnh mạch lách rồi đổ vào tĩnh mạch cửa. Tĩnh mạch lách chạy sát sau tuyến tụy nhưng không dẫn lưu máu của tụy. Tĩnh mạch cửa được hợp thành bởi hợp thành của hai tĩnh mạch là tĩnh mạch mạc treo tràng trên và tĩnh mạch lách. Ở một số người thì tĩnh mạch mạc treo tràng dưới cũng đổ vào tĩnh mạch lách ở phía sau tuyến tụy Trong đa số trường hợp tĩnh mạch này đổ vào tĩnh mạch mạc treo tràng trên.

Chức năng tuyến tụy

Tuyến tụy sản xuất dịch tiêu hóa có khả năng tiêu hóa gần như tất cả các thành phần thức ăn.

Tuyến tụy có chức năng sản xuất dịch tiêu hóa

Bệnh lý tuyến tụy

- Các khối u lành tính

- ung thư tuyến tụy

- Xơ nang tụy: thường chỉ gặp ở người da trắng.

- Đái tháo đường: Do thiếu hụt tuyệt đối hay tương đối insulin. Đây là một căn bệnh mãn tĩnh có tần suất cực kỳ cao và điều trị khó khăn, tốn kém. Bệnh gây nên rất nhiều biến chứng trầm trọng như tim mạch suy thận loét mục nhiễm trùng đục thủy tinh thể bệnh dây thần kinh ngoại biên liệt dương

- viêm tụy

- viêm tụy cấp

- Viêm tụy mạn

- Nang giả tụy: Thường là biến chứng của viêm tụy cấp

- Giun chui ống tụy: có thể gặp ở các nước nhiệt đới, có khả năng gây viêm tụy cấp