Dấu hiệu dễ nhận biết ở người bệnh viêm màng não mủ

Hội chứng màng não, nếu điển hình sẽ gồm các triệu chứng: đau đầu nôn vọt tiêu chảy (có khi táo bón). Khám sẽ thấy có dấu hiệu cứng gáy, dấu hiệu Kerning dương tính và thóp phồng.

Ở bệnh nhi dưới 1 tuổi, bệnh thường xảy ra đột ngột với các biểu hiện bỏ bú, khóc thét, ngủ li bì, dấu hiệu 'cổ mềm'. Ở trẻ sơ sinh thì thấy biểu hiện bỏ bú, li bì, có thể co giật suy hô hấp nhiễm khuẩn huyết Vì vậy đối với trẻ sơ sinh cần nghĩ đến viêm màng não mủ khi có các triệu chứng sốt, bú kém, nôn nhưng không rõ nguyên nhân, đặc biệt khi có các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm khuẩn huyết.

Xét nghiệm công thức máu thấy bạch cầu tăng cao, trong đó bạch cầu trung tính chiếm ưu thế. Dịch não tuỷ thường thấy áp lực tăng, nước đục dạng ám khói, hoặc đục như mủ. Số lượng bạch cầu trên 500/ml, trong đó bạch cầu trung tính chiếm ưu thế protein tăng trên 1g/l glucose giảm dưới 2,2mmol lít. Tuy nhiên nếu bệnh nhân đến khám trong những giờ đầu hoặc đã điều trị kháng sinh thì dịch não tuỷ có thể thay đổi không điển hình.

Không nên chọc dịch não tuỷ khi có nhiễm khuẩn lan toả tại vị trí chọc, hoặc có biểu hiện tăng áp lực nội sọ Chẩn đoán căn nguyên phải dựa vào kết quả nhuộm soi vi khuẩn trên kính hiển vi và cấy dịch não tuỷ.

Bệnh cần chẩn đoán phân biệt với một số bệnh khác như: viêm màng não hoặc viêm não do vi-rút, dựa vào dịch não tuỷ trong, số lượng bạch cầu thường dưới 500/ml trong đó bạch cầu lympho chiếm ưu thế protein tăng dưới 1g/l.

Bệnh viêm màng não do lao thì bệnh nhân có tiếp xúc nguồn lao; chụp phim Xquang phổi thấy có tổn thương lao; dịch não tuỷ trong hoặc màu vàng chanh tế bào từ 300 - 500/ml protein trên 1g/l. Nếu sau 14 ngày điều trị kháng sinh thông thường (không phải kháng sinh chống lao ) không hiệu quả cần xem xét có viêm màng não do lao hay không.