Chuyên gia Ung thư cảnh báo nguy cơ ung thư đại trực tràng

LTS: Sự ra đi của Trần Lập - biểu tượng Rock Việt, biểu tượng cho ý chí chiến đấu chống ung thư - đã thôi thúc chúng tôi tìm những câu trả lời đáng tin cậy nhất về căn bệnh quái ác này từ GS.TS. BS Ian Olver, Tổng Giám đốc Hội đồng Ung thư Úc giai đoạn 2006-2014.

Chúng tôi xin cảm ơn GS Ian Olver và trân trọng đăng tải nội dung này đến quý độc giả.

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến, nhưng theo các nghiên cứu, có tới 2/3 số trường hợp có thể phòng tránh được bằng cách thay đổi lối sống

Các yếu tố nguy cơ có thể can thiệp được để ngăn ngừa bệnh bao gồm bị thừa cân hay béo phì ăn quá nhiều thịt đỏ - đặc biệt là thịt qua chế biến công nghiệp hút thuốc và sử dụng chất có cồn

Chất có cồn

Mối liên hệ giữa rượu bia và ung thư đại trực tràng chưa được biết đến rộng rãi nhưng ở một số khu vực, rượu bia là một trong số các nguyên nhân gây ra tới 17% trường hợp ung thư đại trực tràng

Bạn có nguy cơ ung thư đại trực tràng khi sử dụng chất có cồn (ở bất cứ lượng nào), và càng sử dụng nhiều nguy cơ càng tăng cao. Nguy cơ không phụ thuộc loại chất có cồn mà là tổng lượng cồn đã hấp thụ.

Để biết uống rượu bia làm tăng nguy cơ đại trực tràng ở nam giới như thế nào, có thể thấy qua tỷ lệ nam giới ở các quốc gia phát triển có 10% nguy cơ bị ung thư đại trực tràng.

Chỉ cần uống 1 cốc rượu bia chứa 10g cồn mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ tới 10% so với những người không sử dụng rượu bia.

Cân nặng, chế độ ăn và vận động

Khá khó khăn để tách bạch ảnh hưởng của cân nặng chế độ ăn và vận động đối với việc hình thành ung thư đại trực tràng.

Tuy nhiên, ước tính có 11% trường hợp ung thư đại trực tràng là do thừa cân béo phì Yếu tố này thậm chí gây nguy cơ cao hơn ở nam giới (lên tới 50%) và không phụ thuộc vào thời kỳ bị béo phì là lúc trẻ hay cao tuổi.

Sử dụng thịt đỏ, thịt qua chế biến công nghiệp cũng làm tăng nguy cơ ung thư Tiêu thụ mỗi 50g thịt chế biến mỗi ngày làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng lên tới 18%.

Chế độ ăn để giúp giảm nguy cơ là chứa nhiều rau củ và trái cây tươi (5 phần rau, 2 phần trái cây).

Có tới 14% trường hợp ung thư đại trực tràng là do ít vận động. Vận động cũng giúp giảm cân 60 phút vận động từ trung bình tới mạnh mỗi ngày giúp giảm nguy cơ ung thư. Càng vận động nhiều càng giảm nguy cơ.

Hút thuốc góp phần vào 12% trường hợp ung thư. Ở nam giới, hút thuốc làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng lên tới 20% so với những người không hút.

Triệu chứng cần phải chú ý

Các triệu chứng như thay đổi thói quen tiểu tiện, có máu ở phân hay bị đau và chướng bụng sút cân có thể là các dấu hiệu để bạn đi kiểm tra.

Tuy nhiên, nên có thói quen kiểm tra định kỳ trước khi xuất hiệu triệu chứng, sử dụng phương pháp xét nghiệm máu trong phân FOBT giúp phát hiện các polyp trước khi chúng phát triển thành ung thư hay giúp phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm từ đó có thể điều trị bằng phẫu thuật.

Nếu kết quả xét nghiệm là dương tính, cần soi ruột kết để tìm nguyên nhân chảy máu Xét nghiệm FOBT được khuyến nghị tiến hành 2 năm một lần khi ở tuổi 50-74.

Người trẻ hơn cũng có thể mắc ung thư vì vậy nếu ở nhóm nguy cơ cao cần xét nghiệm sớm hơn.

Những người ở nhóm nguy cơ cao là có tiền sử gia đình các bệnh về di truyền như hội chứng lynch những người bị bệnh viêm ruột kinh niên, những người đã từng xuất hiện polyp hay bị ung thư đại trực tràng trước đó.

Cuối cùng, một số thử nghiệm gần đây cho thấy uống một liều nhỏ aspirin mỗi ngày làm giảm nguy cơ đại trực tràng, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao.