Tác hại của dùng tùy tiện thuốc giảm cân có thể bạn chưa biết

Những người có nhu cầu giảm cân nói chung, tốt nhất nên đi khám ở bác sĩ hoặc chuyên viên dinh dưỡng để được tư vấn về biện pháp thích hợp và an toàn cho việc giảm cân.

Nếu dùng đúng thuốc giảm cân được phép lưu hành, đặc biệt theo sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ thì rất khó xảy ra trường hợp tử vong do sử dụng thuốc giảm cân Còn tự ý mua thuốc giảm cân trên mạng, dùng bừa bãi rất dễ bị tai biến do thuốc, thậm chí là tử vong vì các thứ này trong thành phần có chứa chất độc hại. Như vào tháng 5/2009, FDA Mỹ đã cảnh báo ngưng dùng ngay chế phẩm giảm cân Hydroxycut vì gây tổn hại nặng nề cho gan không thể trị được.

Sau đó, nhiều nước ngoài Mỹ đã cảnh báo nhiều loại chế phẩm gọi là thực phẩm chức năng (TPCN) giảm cân có chứa thuốc chống béo phì thuốc loại nguy hiểm đã bị cấm là fenfluramin hoặc chứa thuốc đông y có thể gây tai biến là ma hoàng (ephedra). Hai thứ vừa kể nếu dùng sai thì làm chết người như chơi.

Tác hại của dùng tùy tiện thuốc giảm cân

Trước đây các thuốc giảm cân thường gây đi tiểu hoặc tiêu chảy để giảm cân nhanh. Ngày nay, các thuốc giảm cân lại ko hề gây đi tiểu hoặc tiêu chảy mà vẫn gây giảm cân. Vậy trong thuốc có thành phần nào mà lại có tác dụng giảm cân như vậy? Liệu những thành phần này có gây hại gì hay không?

Vừa qua ở ta, cơ quan chức năng quản lý an toàn thực phẩm đã phát hiện nhiều loại TPCN giảm cân dỏm, quá đát. Không ít người vì muốn giảm cân nhanh chóng, dễ dàng nên sẵn sàng bỏ ra bạc triệu đồng mua sử dụng. Nhiều người không nhận được kết quả như mong muốn: cân nặng không giảm hoặc giảm cân nhưng đi tiêu nhiều (chắn chắn là có chứa thuốc xổ, như có thuốc đông y giảm cân chứa đại hoàng hay phan tả diệp) đi tiểu nhiều (có chứa thuốc lợi tiểu), người mệt mỏi và sau khi ngưng sử dụng TPGC giảm cân thì cân nặng tăng trở lại như cũ, thậm chí là tăng nhiều hơn.

Điều rất rõ ràng là khi dùng thuốc hay chế phẩm có tác dụng làm cho xổ đến độ gây tiêu chảy trong thời gian đến mấy ngày, trong thời gian này ăn không được lại thêm tiêu tốn sức lực chạy vào cầu tiêu liên tục thì sẽ giảm cân đương nhiên. Tuy nhiên, cách làm đẹp như thế chắc chắn  ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe

Nếu dùng thuốc xổ kéo dài (việc này thường xảy ra khi giảm cân) sẽ làm mất trương lực ruột đưa đến rối loạn tiêu hóa đi tiêu không còn bình thường, làm mất kali gây yếu cơ mỏi mệt. Có loại TPCN ăn kiêng quảng cáo 5 ngày giảm đến 3 kg, nếu thật sự giảm cân nhanh như thế thì chắc chắn không tốt cho sức khỏe có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng chưa xác định được. Có thể các chế phẩm này chứa thuốc giảm cân độc hại đã bị cấm. Các thuốc giảm cân độc hại đã bị cấm là “dược phẩm chống mập giảm đói” như phenmetrazin (Obesitol), phentermin  (Mirapront)… Các thuốc này ngoài tính kích thích (gây mất ngủ) còn thêm tác dụng làm ăn kém ngon, được dùng làm thuốc chống béo phì Dùng thuốc ăn không được ngủ không được, đương nhiên sẽ làm giảm cân nhưng rất tác hại vì gây nghiện (giống như ma túy) và hại tim mạch.

Hiện nay còn phải kể những chất gây nghiện có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương như thuốc lắc (còn có tên ecstasy hay MDMA viết tắt của methylen dioxy methamphetamin) ma túy đá (methamphetamin). Các chất này kích thích làm cho hết buồn bã, phiền muộn yêu đời, không biết mệt mỏi dù làm việc kiệt sức và người dùng còn được giảm cân do  gây chán ăn Đây là những tác dụng mà giới showbiz rất cần trong nghề nghiệp của họ.

Có một số trường hợp khi sử dụng thuốc giảm cân lại có triệu chứng vã mồ hôi, người mệt lả, tim đập nhanh, chóng mặt... Nhưng triệu chứng này chỉ xuất hiện một lúc rồi hết. Vậy triệu chứng này gọi là gì?

- Dùng thuốc giảm cân mà lại có triệu chứng vã mồ hôi người mệt lả tim đập nhanh chóng mặt thì có thể thuốc giảm cân đó có chứa thuốc đông y là ma hoàng (ephedra). Các triệu chứng đó được gọi là cường giao cảm. Người bị bệnh tim mạch mà dùng bừa bãi thuốc chứa ma hoàng thì rất nguy hiểm.

Để giảm cân phải đồng thời tác động đến 2 yếu tố: chế độ dinh dưỡng và chế độ tập luyện thể dục thích hợp

Vậy có nên sử dụng thuốc giảm cân hay không? Có những lời khuyên gì cho những người có ý định sử dụng thuốc giảm cân?

- Cần đặc biệt lưu ý, thông thường dư cân béo phì là do ăn uống quá thừa chất dinh dưỡng sinh năng lượng (đường bột, béo) nhưng lại không có sự vận động thích hợp để tiêu hao năng lượng, năng lượng thừa biến thành mỡ gây dư cân béo phì Vì vậy, để giảm cân phải đồng thời tác động đến 2 yếu tố: chế độ dinh dưỡng thích hợp (ăn kiêng) và chế độ tập luyện thể dục thích hợp. Thuốc hay TPCN giảm cân chỉ có tác dụng hỗ trợ.

PGS.TS. NGUYỄN HỮU ĐỨC