Cảnh báo nhiễm MRSA nguy cơ bị bệnh viêm khớp, viêm màng tim

Tình trạng vi khuẩn kháng lại kháng sinh hiện nay khá phổ biến khiến cho việc trị liệu các chứng bệnh viêm nhiễm bị trở ngại hoặc không thành công, dẫn đến người bệnh tử vong với tỷ lệ ngày càng tăng cao mà nguyên nhân do con người gây nên.

Nguyên nhân

Đối với người bệnh thường sử dụng kháng sinh theo sự mách bảo hoặc tự ý mua sử dụng, song lại không nắm được dược lý cũng như quá trình giáng hóa của thuốc nên việc uống tùy tiện, không theo khoảng cách thời gian… khiến cho nồng độ thuốc cần thiết trong máu không đủ để có thể tiêu diệt được vi khuẩn và khống chế sự phát triển liên tục của nó.

Nhiều bệnh nhân chỉ uống 2 - 3 ngày thấy bệnh lui là dừng thuốc… Tất cả những cách thức dùng thuốc đó đã làm phát sinh các loại vi khuẩn kháng lại kháng sinh. Ví dụ như ruồi nếu dùng DDT không đủ liều chúng có thể biến DDT thành DDE ít độc hơn và nó vẫn tồn tại.

Mặt khác, hiện tượng nhờn thuốc cũng do kháng sinh được dùng rộng rãi trong nông nghiệp (khoảng 70% kháng sinh sản xuất ở Mỹ được dùng trong nông nghiệp). Động vật nuôi thường được dùng kháng sinh với liều thấp để phòng bệnh và kích thích tăng trưởng, kháng sinh đi vào cơ thể khi chúng ta ăn thịt và các thực phẩm động vật, thậm chí đi vào cơ thể khi chúng ta ăn các sản phẩm thực vật vì phân của con vật đem bón cho cây trồng có thể đem kháng sinh đến cho tất cả các mô thực vật bao gồm cả rễ, thân, lá, củ quả và hạt. Đây cũng là nguyên nhân tạo thành những vi khuẩn kháng lại kháng sinh.

Trong một nghiên cứu người ta đã thấy khi một loại kháng sinh được đưa vào chăn nuôi thì chỉ một hai năm sau đó đã xuất hiện bệnh nhiễm khuẩn kháng lại kháng sinh. Đó là trường hợp bệnh nhiễm khuẩn gây ra do Campylobacter, tỷ lệ người nhiễm bệnh đã tăng 20% ở Đan Mạch và 70% ở Tây Ban Nha.

Trong một nghiên cứu khác ở Úc người ta thấy rằng, sau khi nước này cấm sử dụng fluroquinolone trong tất cả các thực phẩm động vật thì chỉ có 2% người bệnh dương tính với dòng campylobacter jeuni kháng thuốc, trong khi những nước cho phép dùng loại kháng sinh này thì tỷ lệ người bệnh dương tính với dòng vi khuẩn kháng thuốc cao tới 29% (theo Mercola.com).

Nguy cơ tử vong do vi khuẩn kháng kháng sinh

Nguy cơ tử vong đối với bệnh nhân nhiễm khuẩn kháng kháng sinh dẫn đến tử vong tăng cao do chưa có kháng sinh thay thế. Tạp chí của Hội Y học Mỹ đưa tin, ở Mỹ có hơn 100.000 ca bệnh gây ra bởi MRSA đã làm 18.600 người bị chết, trong khi cũng trong năm đó số người bị chết do HIV/AIDS chỉ là 17.000.  Cụ thể, loại vi khuẩn kháng kháng sinh đã được phát hiện đó là vi khuẩn mang tên Staphylococcus aureus kháng methicillin (viết tắt MRSA: Methicillin Resistant Staphylococcus aureus) đã được phát hiện ở lợn và những công nhân làm việc ở các trang trại nuôi lợn của Hà Lan.

Từ đó, dòng vi khuẩn kháng thuốc này đã lan sang châu Âu, Canada, Mỹ và gây ra những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. Vi khuẩn MRSA có khả năng kháng nhiều loại kháng sinh, bao gồm penicillins (methicillin, dicloxacillin, nafcillin, oxacillin..) và cephalosporin. Do kháng lại nhiều loại kháng sinh, bệnh gây ra do dòng vi khuẩn này trở nên rất khó điều trị.

Biểu hiện ban đầu khi nhiễm MRSA là xuất hiện các mụn đỏ trên da, sau vài ngày các mụn đỏ này to ra, hình thành các nhọt có mủ và đau Khoảng 75% ca bệnh gây ra bởi MRSA khu trú trên da, mô mềm và thường có thể khỏi sau khi điều trị. Tuy nhiên, một vài chủng MRSA có độc lực mạnh, phát triển nhanh và gây tổn hại đến một số cơ quan như trong bệnh viêm phổi hoại tử viêm màng tim truyền nhiễm viêm khớp có hại cho sức khỏe và gây nguy cơ tử vong cao.

MRSA lây do tiếp xúc, phổ biến là do tiếp xúc với nhân viên y tế, người bệnh và vật dụng của bệnh viện (người ta ước tính rằng có 46/1.000 người bệnh trong bệnh viện bị bệnh do nhiễm MRSA hoặc mang MRSA nhưng chưa phát bệnh).

Các biện pháp ngăn chặn

Để tránh hiện tượng nhờn thuốc thì trước hết cần có các biện pháp ngăn chặn sự lạm dụng kháng sinh trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn, người bệnh không tự mua kháng sinh, tự ý dùng kể cả sử dùng lại đơn thuốc cũ mà thầy thuốc kê trong điều trị trước đó. Còn ngành chăn nuôi thì hạn chế và chấm dứt việc dùng kháng sinh trong thức ăn với mục đích kích thích tăng trưởng.

Do tác hại to lớn của vấn đề kháng kháng sinh, các nước EU đã cấm sử dụng kháng sinh bổ sung vào thức ăn chăn nuôi. Người bệnh và gia đình người bệnh sử dụng kháng sinh phải có chỉ định của thầy thuốc, uống đúng và đủ liều, kể cả khoảng cách thời gian mỗi lần uống trong ngày. Trong chăn nuôi cần ý thức về nguy hại của chúng và sử dụng chúng một cách hợp lý.

Trước hết không dùng kháng sinh trong thức ăn của con vật làm giống, trong trường hợp cần thiết thì dùng kháng sinh thảo dược và các chế phẩm thay thế kháng sinh như axit hữu cơ enzym kháng thể probiotic prebiotic. Đối với các con vật nuôi thương phẩm khi sử dụng thức ăn có bổ sung kháng sinh thì cần có thời gian ngừng thuốc trước khi giết thịt (thời gian này kéo dài 5 - 7 ngày tùy loại kháng sinh) và chỉ nên sử dụng kháng sinh trong những giai đoạn con vật dễ bị stress như cai sữa chuyển đàn, chuyển mùa cùng với việc áp dụng chặt chẽ các điều kiện vệ sinh và an toàn sinh học trong các quy trình chăn nuôi.