Sự kỳ diệu của... nước bọt với vai trò trong sự sống

Trung bình mỗi ngày, tuyến nước bọt của bạn sản xuất khoảng 1 - 2 lít nước bọt. Răng và các bộ phận trong khoang miệng thường được “bơi lội” trong nước bọt cả ngày, chắc hẳn bạn sẽ chẳng bao giờ quan tâm đến nước bọt trừ khi nó bay ra khỏi miệng một ai đó. Và chắc chắn điều đầu tiên bạn nghĩ đến là bẩn và tránh xa nhưng nó thực sự là một trong những chất lỏng hấp dẫn nhất trên hành tinh.

Nước bọt giúp sát khuẩn

Khi hầu hết cha mẹ nhìn thấy núm vú của bé ở trên sàn nhà thì sẽ rửa sạch bằng nước đun sôi để tiệt trùng. Tuy nhiên, cũng có không ít ông bố bà mẹ đưa núm vú vào miệng và ngậm hút hết bụi bẩn. Nghe thì có vẻ không khoa học nhưng các nhà nghiên cứu tại Đại học Gothenburg tin rằng việc cha mẹ hút núm vú giúp con cái họ chống lại dị ứng

Trong một nghiên cứu được tiến hành đối với 65 trẻ sơ sinh các nhà khoa học Thụy Điển đã so sánh những em bé có cha mẹ rửa sạch núm vú giả với những trẻ có cha mẹ liếm sạch núm vú giả. Kết quả đáng ngạc nhiên, trẻ ở nhóm 2 ít có khả năng mắc eczema hay hen suyễn

Các chuyên gia cho rằng khi cha mẹ đưa núm vú giả vào miệng ngậm cũng là lúc họ chuyển một số vi khuẩn vô hại của mình vào miệng của bé. Các vi khuẩn vô hại này sẽ nhanh chóng nhận biết các nguy cơ gây hại cho hệ miễn dịch của bé.

Nước bọt giúp tăng hưng phấn

Các nhà khoa học nghiên cứu về nụ hôn và tác dụng của nụ hôn đã công bố một phát hiện rất thú vị: hôn giúp sản xuất dopamin, serotonin và oxytocin – những xúc tác khuấy động đam mê. Theo nhà nhân chủng học Rutgers, Helen Fisher: nam giới thích những nụ hôn ẩm ướt hơn bởi vì nước bọt của họ có chứa một lượng nhỏ testosteron.

Trong một thời gian dài (từ vài tuần có thể đến vài năm), testosteron kích thích ham muốn tình dục ở nữ giới và tăng sự sẵn sàng quan hệ tình dục Đó là lý do tại sao nam giới thường bắt đầu với nụ hôn kiểu Pháp, họ đang đưa đối tác vào một cam kết ngầm, một dấu hiệu nhận biết vô thức giữa hai người.

Nước bọt giúp giảm cơn nghiện thức ăn

Rất nhiều người trên thế giới thèm đồ ngọt, nghiện thức ăn nhanh, thức ăn nhiều dầu mỡ hay socola: những chất này kích hoạt não gây cảm giác nghiện thực thẩm tương tự như nghiện ma túy

Các nhà khoa học của Đại học Gothenburg, Thụy Điển sẽ giúp bạn ngắt cơn nghiện này. Con thằn lằn mập sống ở sa mạc Bắc Mỹ có thể cắn những vết nguy hiểm nhưng nước bọt của nó giúp kết thúc cơn nghiện thức ăn mãi mãi. Các nhà khoa học phát hiện nước bọt của con thằn lằn mập có một hợp chất gọi là exendin - 4 như một loại thuốc ảnh hưởng đến khu vực não của chúng ta. Về cơ bản, hợp chất exendin - 4 đáp ứng cơn thèm ăn mà không hấp thụ bất cứ thực phẩm thực tế nào.

Các nhà khoa học phát hiện ra các hiệu ứng thú vị của nó bằng cách thử nghiệm trên chuột thí nghiệm: sau khi tiêm exendin – 4 vào chuột và đặt đĩa thức ăn trước mặt chúng, những con chuột đã không ăn một miếng thức ăn nào. Các nhà khoa học hy vọng rằng trong tương lai có thể nghiên cứu ra viên thuốc có hợp chất exendin – 4 giúp kiểm soát khẩu phần của người thừa cân béo phì giúp cải thiện tình trạng này.

Nước bọt chứa thuốc giảm đau tự nhiên

Miệng của bạn là một nơi kỳ lạ, không chỉ chứa khoảng 72 loại vi khuẩn mà nó cũng tạo ra một trong những loại thuốc giảm đau mạnh nhất đối với loài người. Nước bọt của bạn rất nhiều chất opiorphin: thuốc giảm đau mạnh gấp 6 lần morphin.

Opiorphin hoạt động bằng các bảo vệ hóa chất enkephalins, về cơ bản, enkephlains gửi tín hiệu đau lên não bộ. Khi enkephlains vị phá vỡ, những tín hiệu lập tức báo lên não bộ và opiorphin dừng tín hiệu này lại, ngăn chặn cơ chế đau đớn phát ra.

Nước bọt giúp nhận biết tuổi tác 

Trong thời đại công nghệ y học ngày càng phát triển, không khó để xét nghiệm DNA từ da hay máu để biết được giới tính tuổi tác của mọi người. Và các nhà nghiên cứu tại Đại học UCLA, Mỹ đã phát hiện ra rằng: DNA trong nước bọt của con người thay đổi theo thời gian. Khi con người già đi, DNA sẽ trải qua một quá trình gọi là methyl hóa.

Quá trình hóa học này kích hoạt các gen nhất định và phụ thuộc vào các yếu tố như môi trường chế độ ăn uống Về cơ bản, khi chúng ta già, methyl hóa thay đổi gen của chúng ta và có thể xác định được tuổi tác của bản thân bằng cách xét nghiệm DNA của nước bọt. Các nhà nghiên cứu Đại học UCLA đã phân tích DNA của gần 130 người và có thể phán đoán chính xác tuổi tác của người đó trong vòng 5 năm.

Trên thực tế, tuổi xác định bởi DNA được gọi là tuổi sinh học không phải lúc nào cũng phù hợp với tuổi tác theo thời gian của chúng ta (đó là lý do vì sao mức chênh lệch về độ tuổi sinh học và tuổi theo thời gian là 5 năm). Nếu các bác sĩ biết được độ tuổi sinh học của bệnh nhân sẽ rất tốt để họ quyết định sử dụng phương pháp điều trị cho bệnh nhân chống lại những căn bệnh liên quan đến tuổi tác.

Nước bọt của dơi giúp bệnh nhân đột quỵ

Nước bọt của dơi có chứa một lượng lớn enzym gọi là desmoteplase (DSPA). Rất nhiều bệnh nhân đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Đó là khi cục máu đông hình thành trong mạch máu khiến oxy không thể tuần hoàn và đưa lên não. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như tê liệt, khó khăn khi nói chuyện, thậm chí tử vong

Hiện nay, các bác sĩ sử dụng một loại protein được gọi là plasminigen activator (tPA) để phá vỡ các cục máu đông nhưng nếu nó không được đưa vào cơ thể trong vòng 3 giờ từ khi bắt đầu bị đột quỵ thì có thể gây nên những tổn thương não nghiêm trọng. Hầu hết các bệnh nhân không nhận được điều trị tPA kịp thời.

Trong khi đó, các nhà khoa học tại Đại học Monash ở Australia đã tiến hành một loạt thí nghiệm trên chuột so sánh việc điều trị DSPA chiết xuất từ nước bọt dơi với tPA. Kết quả cho thấy DSPA hiệu quả hơn trong việc làm tan cục máu đông đồng thời an toàn hơn tPA. Thuốc chứa DSPA đang trong giai đoạn nghiên cứu cuối cùng để đưa vào điều trị lâm sàng.