Nguyên tắc trong dinh dưỡng với người tiếu đường ít ai biết

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn cho người bệnh tiểu đường là đủ năng lượng, giảm glucid, tăng protid và lipid... Khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân đái tháo đường cần giữ các nguyên tắc sau bạn nhé!

1. Đảm bảo đủ năng lượng để giữ cân nặng bình thường

Bệnh nhân tiểu đường cũng có nhu cầu năng lượng giống như người bình thường. Nhu cầu phụ thuộc vào: tuổi , giới, loại công việc lao động nặng hay nhẹ, thể trạng béo hay gầy.

Đối với cân nặng lý tưởng (chỉ số BMI = 22) 

- Lao động nhẹ: Cần 30 calo/kg cân nặng/ngày

- Lao động trung bình: Cần 35calo/kg cân nặng/ngày

- Lao động nặng nhọc: Cần 40 – 35 calo/kg cân nặng/ngày

- Ở người thừa cân béo phì nếu cần giảm cân: Cần 20 calo/kg cân nặng/ngày

Bệnh nhân thừa năng lượng hoặc thiếu năng lượng đều làm cho đường máu rơi vào vùng nguy hiểm

Bệnh nhân tiểu đường cũng có nhu cầu năng lượng giống như người bình thường 

2. Cân đối tỉ lệ các chất dinh dưỡng sinh năng lượng, giảm glucid, tăng protid và lipid

Chế độ ăn phải cung cấp đủ nhu cầu các chất dinh dưỡng sinh năng lượng theo một tỉ lệ cân đối: protid chiếm 15-20% lipid chiếm 25- 30 % glucid chiếm 55- 60 % trong tổng năng lượng của khẩu phần. Đối với người bình thường: Glucid chiếm 60-70 %, Lipid chiếm 15- 30 %, Protid chiếm 10 - 15 %. Như vậy trong khẩu phần cần hạn chế glucid (chất sinh đường), tăng chất đạm chứ không phải là kiêng không ăn chất sinh ra đường.

3. Chế độ ăn nên giàu chất xơ, thực phẩm giàu vitamin

Chất xơ làm chậm quá trình tiêu hóa qua đó khống chế việc tăng Glucoza cholesterol Triglycerid ngay sau bữa ăn thực phẩm giầu chất xơ làm chậm lại quá trình hấp thu đường vào máu, qua đó giữ cho mức đường trong máu không tăng đột ngột sau bữa ăn đồng thời giữ cho lượng đường trong máu không xuống quá thấp, có lợi cho quá trình điều trị chế độ ăn nên có nhiều thực phẩm giàu chất xơ khoảng 30 – 40 g/ngày và cũng như các chế độ dinh dưỡng khác, khẩu phần ăn cần nhiều vitamin nhất là vitamin nhóm B

4. Chế độ ăn hạn chế muối, bỏ bia rượu thuốc lá

Khẩu phần ăn của người tiểu đường cần hạn chế muối, ít hơn 6g/ngày. Thông thường chúng ta ăn nhiều muối hơn nhu cầu thực sự của cơ thể. Ăn mặn tăng nguy cơ cao huyết áp bệnh này thường đi kèm với đái tháo đường và nếu không kiểm soát tốt huyết áp sẽ tăng nguy cơ bị các biến chứng như tai biến mạch máu não nhồi máu cơ tim

Cần hạn chế hoặc bỏ hẳn bia rượu thuốc lá.

5. Ăn uống đúng giờ

Chia nhỏ khẩu phần ăn hàng ngày thành nhiều bữa, có thể tới 5 - 6 bữa khống chế đường huyết không quá cao sau bữa ăn và xuống quá thấp khi xa bữa ăn. Ăn đúng giờ, không bỏ bữa, ăn chậm nhai kỹ, không quá nhiều trong một bữa ăn.

Với bệnh nhân sử dụng insulin loại tác dụng chậm cần ăn thêm bữa phụ trước khi ngủ để phòng hạ đường huyết trong đêm.

BS Đỗ Hữu Thảnh