Phân biệt tiêu chảy do Rota vi-rút và các loại khác

Câu hỏi: Thưa Bác sĩ, bé nhà tôi mới 4 tháng tuổi nhưng rất hay bị tiêu chảy. Làm sao để phân biệt tiêu chảy do vi-rút Rota với các lại tiêu chảy khác? Có cách nào để phòng ngừa bệnh này một cách hiệu quả không? 

Trả lời:

Tiêu chảy là bệnh thường gặp ở trẻ em. Bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra như rối loạn tiêu hóa thành ruột yếu và phổ biến nhất do nhiễm khuẩn trong đó nguy hiểm hơn, trẻ  có thể bị tiêu chảy do nhiễm một loại vi-rút có tên là Rota vi-rút.

Tiêu chảy do nhiễm Rota vi-rút nguy hiểm hơn tiêu chảy do các nguyên nhân khác rất nhiều.

Trẻ nhiễm Rota vi-rút có thễ dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Sau khi bị lây nhiễm khoảng 24-48h, bệnh bắt đầu bằng những triệu chứng: sốt, nôn nhiều và sau đó là tiêu chảy Phân lỏng hoàn toàn, có lúc màu xanh nhưng không có máu, tiêu chảy & nôn ói lên đến 20 lần mỗi ngày.

Triệu chứng này dẫn đến mất nước và điện giải. Thông thường bệnh kéo dài từ 3-8 ngày, một số trường hợp có thế kéo dài đến 2 tuần.

Vì lớp bảo vệ của ruột non bị phá hủy và tổn thương do Rota vi-rút nên ảnh hưởng đến sự hấp thu của thức ăn đặc biệt là sữa Khi đó, trẻ có thể trở nên không dung nạp men lactose (men phân hủy sữa), khiến bé tạm thời  không thể hấp thu sữa hoàn toàn và tiếp đến có những triệu chứng như đau bụng đau mông tiêu chảy nhiều hơn và đầy hơi khó tiêu Điều này dẫn đến tình trạng sụt cân và suy dinh dưỡng ở trẻ bị tiêu chảy. Các biến chứng liên quan tới sự mất cân bằng muối và nước có thể dẫn đến suy yếu, đầy hơi và mất cân bằng axít máu, thường phải nhập viện kịp thời để điều trị. Khi không được điều trị thích hợp, tiêu chảy có thể dẫn đến tử vong.

Tiêu chảy do Rota vi-rút nguy hiểm hơn các bệnh tiêu chảy khác vì hiện nay bệnh này chưa có thuốc đặc trị. Các trường hợp sử dụng kháng sinh không có tác dụng làm giảm nhẹ bệnh mà có thể còn làm trầm trọng hơn tình trạng tiêu chảy. Để phân biệt tiêu chảy do Rota vi-rút hay tác nhân khác thường dựa vào các triệu chứng nêu trên và được khẳng định bằng xét nghiệm.

Rất may là để phòng ngừa chủ động và hiệu quả bệnh này đã có vắc-xin và vắc-xin này chỉ hiệu quả cho trẻ em trong độ tuổi dưới 6 tháng tuổi.Vắc-xin ngừa tiêu chảy do Rota vi-rút là loại vắc-xin uống, đang được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo sử dụng và đã được cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Hiện nay việc chủng ngừa tiêu chảy do Rota vi-rút chưa được cập nhật vào chương trình tiêm chủng mở rộng, chính vì thế mà trẻ cần được uống bổ sung thêm vắc-xin ngừa tiêu chảy do Rota vi-rút càng sớm càng tốt chứ không phải đợi đến khi trẻ trong giai đoạn nhiễm bệnh

Trẻ 4 tháng mà thường xuyên bị tiêu chảy thì nguyên nhân thường không phải là tiêu chảy chỉ do Rota vi-rút. Cách phòng ngừa bệnh hiệu quả và đặc hiệu nhất là sử dụng vắc-xin Rota để loại trừ bị bệnh do vi-rút này. Mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm Rota vi-rút. Tuy nhiên hay gặp ở trẻ từ 6 tháng tuổi đến 2 tuổi.

Khi trẻ bị tiêu chảy do Rota vi-rút có thể ở mức độ nặng nhẹ khác nhau do nhiễm các chủng Rota khác nhau. Vắc-xin rotarix chỉ phòng ngừa hiệu quả nhất 1 chủng Rota nguy hiểm, song cũng có thể phòng chéo sang một vài chủng khác.

Vắc- xin ngừa tiêu chảy do Rotavi-rút được cho trẻ uống từ 6 tuần tuổi trở đi, uống 2 lần cách nhau ít nhất là 1 tháng và nên uống trước 6 tháng tuổi. Bé nhà bạn vẫn còn trong độ tuổi có thể chủng ngừa, bạn nên đưa trẻ gặp bác sĩ để được tư vấn thêm ngay từ lúc này.

Thân!