Bệnh cơ xương khớp: Đừng vội nghĩ đến thuốc mà hãy thử cách này!

Phương pháp tập luyện trị liệu và điều chỉnh cách sinh hoạt tưởng như khá tầm thường lại mang đến hiệu quả đáng kinh ngạc. Đối với bệnh cơ xương khớp, khi nghe hai từ ‘điều trị’ nhiều người nghĩ ngay đến thuốc, cách trị bệnh bằng chế độ ăn, nghỉ ngơi hay phẫu thuật...

Trên thực tế, có những phương pháp tập luyện trị liệu và điều chỉnh cách sinh hoạt nghe qua tưởng như khá tầm thường lại mang đến hiệu quả đáng kinh ngạc.

Kết quả của phương pháp tập luyện trị liệu không những thấy được sau quá trình điều trị mà còn được chứng minh bằng các công trình nghiên cứu hay đo lường được bằng máy móc.

Nhiều trường hợp điển hình về bệnh cơ xương khớp đã được điều trị rất thành công chủ yếu bằng tập luyện.

Tập cơ cổ

Hội chứng khớp bánh chè - xương đùi

Bệnh thường gặp ở nữ đau trước gối đặc biệt khi ngồi xổm hay lên cầu thang cao. Đa số bệnh nhân được chẩn đoán viêm khớp hoặc thoái hóa khớp trước đó và đã uống thuốc lâu dài mà không khỏi hoặc chỉ bớt đau khi dùng thuốc Thực chất bệnh là tình trạng tổn thương, mòn mặt khớp do quá tải, do tăng áp lực hay do thiếu máu nuôi sụn khớp

Trước đây, bệnh hay được điều trị bằng phẫu thuật với mục đích chỉnh trục xương, làm giảm áp lực trên khớp. Nhưng hiện nay bệnh này chủ yếu điều trị bằng cách tập mạnh cơ tứ đầu đùi, đặc biệt cơ phía trong (cơ rộng trong).

Mục tiêu của cách điều trị này là dùng cơ để điều chỉnh mặt khớp. Cơ là phương tiện giữ vững ‘động’, cơ tứ đầu khỏe thì mặt khớp ít chịu lực ép hơn. Nghiên cứu thực nghiệm gần đây cho thấy các bài tập trên làm tăng lượng máu tới mặt sụn khớp (do tạo lực ép - giãn) giúp tổn thương mau phục hồi hơn.

Ngoài ra, bệnh nhân cần tránh đi lại nhiều, tránh ngồi xổm, đi lên cầu thang để không làm tổn hại thêm mặt sụn. Thống kê riêng của chúng tôi cho thấy trên 90% bệnh nhân đã khỏi bệnh với cách điều trị đơn giản này. Chỉ dùng thuốc chống viêm trong các giai đoạn đau cấp tính và phẫu thuật nội soi trong các trường hợp quá nặng.

Bệnh viêm gân gót mãn tính

Viêm gân gót hay xảy ra ở vận động viên chạy nhảy nhiều như điền kinh, bóng chuyền, hoặc ở lứa tuổi trung niên gân bị thoái hóa. Nguyên nhân chủ yếu do gân bị kéo căng quá mức hoặc vì chấn thương. Bài tập chuyên biệt cho gân gót bao gồm tập kéo giãn gân, tập mạnh co, tập với giày lò xo... Nghiên cứu gần đây cho thấy bài tập co cơ kéo giãn cho kết quả tương đương với siêu âm trị liệu. Các bài tập này giúp tăng lượng máu nuôi gân cộng với nghỉ ngơi đủ, chườm đá, mang giày đế cao vừa (3cm) để gân bớt căng là phương pháp trị liệu chính hiện nay cho bệnh này.

Bệnh đau thắt lưng

Có lẽ ai trong đời cũng từng đau lưng một vài lần. Nguyên nhân thường gặp là quá tải trên khớp, dây chằng đau lưng do thoái hóa hay do loãng xương bệnh lý đĩa đệm... Nhiều bệnh nhân cố tìm một phương thuốc thật mạnh để hết đau và tiếp tục công việc như trước, tuy nhiên cách trị liệu này chỉ là tạm thời và nhiều nguy cơ vì hiện tượng lành bệnh giả tạo, chưa kể tác dụng phụ của thuốc Ngoại trừ các bệnh lý nghiêm trọng như thoát vị đĩa đệm trượt đốt sống mức độ nặng, u bướu, lao... chứng đau thắt lưng được điều trị chủ yếu bằng tập luyện và nghỉ dưỡng đúng cách. 

Các bài tập trên giúp gia tăng sức mạnh cơ lưng - bụng, tăng sức chống đỡ cho cột sống tăng cường lượng máu nuôi đến cơ, xương, đĩa sụn cột sống. Chúng cũng giúp cân bằng cột sống, chống co rút cơ, cột sống dẻo dai uyển chuyển hơn. Thậm chí nghiên cứu về thoát vị đĩa đệm gần đây cho thấy 80% trường hợp khối thoát vị của đĩa đệm biến mất hoặc nhỏ lại (trên hình cộng hưởng từ MRI) sau 2 năm điều trị theo cách này.

Các bệnh về viêm gân cơ khác như hội chứng đau cổ - vai, hội chứng đau khuỷu do chơi quần vợt đau cơ đùi sau, hội chứng chẹn khớp vai... hiệu quả cũng ngoạn mục không kém. Các bài tập gồm hai nhóm: tập kéo giãn (làm gia tăng máu nuôi, gân cơ dẻo dai, tăng phản xạ gân cơ...), tập mạnh cơ (tăng sức chống đỡ, sức chịu đựng, tăng khả năng làm việc).

Ngoài bằng chứng khoa học và hiệu quả thấy rõ, trong bối cảnh giá thuốc leo thang chất lượng thuốc không bảo đảm và cách dùng thuốc tràn lan không kiểm soát được như hiện nay, quan điểm điều trị bệnh cơ xương khớp không dùng thuốc nên được thầy thuốc và bệnh nhân nghĩ tới đầu tiên trước khi áp dụng cách điều trị khác.