Chẩn đoán và hướng điều trị bệnh lao màng phổi dứt điểm

Lao màng phổi đứng hàng đầu trong các bệnh lao ngoài phổi và thường thứ phát sau lao phổi hoặc phối hợp với lao phổi, gây nên bệnh cảnh lao phổi màng phổi. Đặc biệt hơn nữa có thể mắc đồng thời với lao màng bụng, lao màng tim gọi là lao đa màng. Bệnh lao này gặp ở tuổi trẻ nhiều hơn các lứa tuổi khác.

Lao màng phổi có thể khởi phát với các triệu chứng cấp tính như: đau ngực nhiều, sốt cao 39 - 40oC ho khan và khó thở Bệnh cũng có thể xuất hiện từ từ với các dấu hiệu: sốt nhẹ về chiều đau ngực ít hơn ho khan và khó thở tăng dần.

Để chẩn đoán lao màng phổi trước tiên phải xác định xem ổ màng phổi có dịch hay không bằng thăm khám và chụp Xquang phổi. Khó khăn hơn phải siêu âm để xác định được các ổ dịch khu trú ở trên cơ hoành vùng nách hay ở rãnh liên thùy..., phải hút dịch màng phổi để tìm vi khuẩn lao

Tuy nhiên phát hiện được vi khuẩn lao trong dịch màng phổi bằng kỹ thuật trực tiếp tỷ lệ thấp nên cần được tìm bằng các kỹ thuật khác như nuôi cấy hoặc phản ứng trùng hợp chuỗi (PCR). Ngoài ra còn phải phân tích các thay đổi về tế bào và sinh hóa.

Hơn nữa có thể sinh thiết màng phổi qua thành ngực hoặc nội soi màng phổi để vừa quan sát rõ vừa sinh thiết chính xác được tổn thương. Các xét nghiệm kinh điển khác như phản ứng Mantoux kháng thể kháng lao nói lên có sự hiện diện của vi khuẩn lao trong cơ thể hoặc tăng lympho trong công thức máu và tăng tốc độ lắng máu cũng góp phần cho chẩn đoán xác định.

Dịch màng phổi trong lao màng phổi thường có màu vàng chanh, màu đỏ (máu) hoặc màu trắng đục như sữa (dưỡng chấp) nên có thể nhầm lẫn với các bệnh: ung thư màng phổi nguyên phát hoặc thứ phát sau ung thư phổi hoặc ung thư ở các cơ quan khác di căn đến, bệnh u lympho viêm màng phổi do siêu vi khuẩn tràn dịch dưỡng chấp màng phổi do giun chỉ

Có thể còn nhầm lẫn cả với những trường hợp dịch thấm màng phổi do suy tim thận nhiễm mỡ, xơ gan Chính vậy mà việc chẩn đoán lao màng phổi cần rất thận trọng.

Để điều trị khỏi bệnh lao phổi, việc dùng thuốc chống lao theo đường toàn thân đúng nguyên tắc là trên hết. Hãy cẩn thận với những trường hợp được dùng thuốc chống lao rồi mà vài tháng sau dịch vẫn còn: có thể nguyên nhân không phải là lao. Ngược lại có trường hợp đúng là bệnh lao nhưng cứ có dịch dai dẳng. Lao màng phổi thường dẫn đến dày dính màng phổi làm cho người bệnh đau nhiều hơn và ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.  

Để hạn chế dày dính màng phổi, ngoài cần phải chọc hút dịch tích cực cho đến hết để tránh lắng đọng fibrin còn phải tăng cường hô hấp để giúp cho màng phổi không dính và hồi phục bằng cách luyện thở: thở sâu, thở bụng, thở ra chủ động... và thổi bóng. Cần lưu ý khi chọc hút dịch màng phổi phải bảo đảm thật sự vô trùng và dẫn lưu kín để tránh tràn khí và nhiễm khuẩn thứ phát trở thành viêm mủ màng phổi, mà hậu quả dẫn đến ổ cặn màng phổi thì việc điều trị gặp rất nhiều khó khăn và phải nhờ sự can thiệp của ngoại khoa.