Có phải gan bạn đang có dấu hiệu mệt mỏi sau mùa nghỉ lễ

Mùa lễ hội, kỳ nghỉ dài bạn bè họ hàng gặp nhau nhiều lúc cơn say này chưa qua, bữa rượu khác đã đến, lại được mời uống, và... lại liêng biêng vì quá chén. Thế nhưng, nhiều người nghĩ rằng, uống bia rượu quá một chút cũng không sao, ngủ một giấc là xong. Tuy nhiên, điều này hết sức sai lầm, theo các chuyên gia gan mật, trong chuỗi ngày ấy, lá gan và nhiều bộ phận khác của cơ thể phải làm việc rất vất vả.

Nghỉ ngày nào nhậu ngày đó

Được ngày lễ nghỉ dài và các con không học thêm nên vợ chồng anh Nguyễn V.S (Hải Dương) không ở lại Hà Nội mà về quê. Anh kể: “Trước nghỉ lễ đã có lịch liên hoan dày đặc với nhóm bạn, về quê còn nhậu nhiều hơn.

Từ đầu tuần, ngày nào mình cũng có hẹn về quê gặp và nhậu nhé.” Anh S cho biết mỗi lần vào kỳ nghỉ đều chịu cảnh “hành xác” ăn nhậu để chào mừng, ôn lại kỷ niệm, giao lưu,... Anh S. cho biết, không thể khước từ được vì sự nhiệt tình của mọi người, một vấn đề quan trọng là đi ra ngoài làm ăn mà không gặp gỡ, không nhậu thì không được, ở quê thì mọi người xì xào bàn tán. Mà đã nhậu thì phải tới bến vì nguyên tắc của mọi người trên bàn rượu là phải uống hết sức.

Còn anh Lê Huy T. cho biết trong đợt lễ dài ngày, không như nhiều người có kế hoạch về quê, đi du lịch thăm nhà bạn bè,… thì anh chọn ở lại Hà Nội để nghỉ ngơi và chuẩn bị cho con ngày khai giảng. Nhưng không đúng như anh nghĩ, từ hôm nghỉ, anh nhậu triền miên. Bạn bè thúc giục gặp nhau cho trẻ con giao lưu, bố mẹ vui vẻ chút ít. Rồi họ hàng, bạn bè ra thăm thủ đô nên hầu như ngày nào anh cũng nhậu lai rai.

Trở lại cơ quan làm việc, ngay ngày đầu sau kỳ nghỉ, anh S. đã cảm thấy uể oải, lúc nào cũng thấy háo khát. Lý do là bởi suốt nhiều ngày nghỉ giờ giấc ăn uống lung tung, thức quá khuya, nhậu quá nhiều. Nghĩ đến tuần sau về quê có việc họ hàng, rồi lại mùa cưới ở quê thì kéo dài vài ba ngày,… mà anh thấy lo lắng. Vì quê anh, không uống là chưa hết lòng, hết dạ, chưa thể hiện được tình làng nghĩa xóm, tình anh em. Mà công việc thì chất đống, con cái vào đầu năm học, việc nào cũng cần giải quyết, anh T. chia sẻ.

Bia rượu liên tục… khổ lá gan

Theo Ths. BS Nguyễn Hồng Hà - Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, tình trạng mệt mỏi đầy bụng khó tiêu táo bón chán ăn người nôn nao, háo nước, mọc mụn, luôn có cảm giác thèm đồ mát như rau luộc, hoa quả… là dấu hiệu cho thấy gan đã bị quá tải và đang rất mệt. Qua những lễ tết, kỳ nghỉ dài ngày, lá gan dễ rơi vào tình trạng này do phải chuyển hóa một khối lượng lớn rượu bia và nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng khác.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo, người trưởng thành chỉ nên dùng một đơn vị bia rượu mỗi ngày (tương đương 270ml bia hoặc 125ml rượu vang, 25 ml rượu mạnh). Dùng quá mức này được coi là lạm dụng và gây ra nhiều tác hại nguy hiểm, đặc biệt cho lá gan. Mức độ sử dụng rượu bia của người Việt Nam hiện đáng báo động. Theo Hiệp hội Máy móc Chế biến thực phẩm và Đóng gói (VDMA) công bố số liệu thị trường đồ uống toàn cầu cho biết, Việt Nam đứng thứ 16 thế giới về tiêu thụ đồ uống có cồn Tại Việt Nam, trong năm 2016 đã bán được 3.918 triệu lít đồ uống có cồn, bao gồm 3.822 triệu lít bia và 41 triệu lít rượu - xếp thứ 16 trên thế giới về mức độ tiêu thụ đồ uống có cồn trên thế giới, thực trạng này góp phần đáng kể làm tăng nguy cơ viêm gan xơ gan và ung thư gan thời gian qua.

Các chuyên gia giải thích, khi rượu bia vào cơ thể, chỉ khoảng 10% lượng cồn được đào thải qua đường tiểu mồ hôi và hơi thở. 90% còn lại sẽ đến thẳng gan. Tại đây, chất cồn từ bia rượu sẽ được tế bào gan xử lý, tiến hành quá trình khử độc. Tuy nhiên, nếu lượng cồn vượt quá mức một đơn vị sẽ khiến tế bào gan hoạt động quá tải, chất độc không được xử lý mà xâm nhập vào gan và cơ thể. Đặc biệt, chất cồn và các độc tố khác từ bia rượu sẽ làm sản sinh quá mức các chất gây viêm tấn công tế bào gan, khiến chúng tổn thương và chết nhanh chóng. Đến một lúc nào đó tế bào gan không thể làm việc tốt nữa sẽ bị suy giảm chức năng, các tế bào gan mất đi và thay thế bằng các tế bào mô xơ không có chức năng, gọi là tình trạng xơ gan Lúc gan bị xơ cũng là lúc gan không thể chuyển hóa và lọc độc, các chất độc sẽ ứ lại trong cơ thể, dần dần giết chết bệnh nhân.

Bác sĩ lưu ý thêm, khi tế bào gan mất chức năng sẽ hoạt động kém hiệu quả và không kiểm soát được rất dễ nảy sinh các loại đột biến gene dẫn đến tình trạng ung thư gan ung thư diễn tiến âm thầm, người bệnh không hay biết gì. Đến khi có triệu chứng như khó tiêu tức vùng hạ sườn phải, sờ thấy u, vàng da…thì đã ở giai đoạn quá muộn. Nhiều trường hợp sau khi phát hiện, thời gian sống chỉ còn tính bằng tuần hoặc tháng.

Bí quyết giúp gan phục hồi sau kỳ nghỉ

Để cứu vãn lá gan sau những ngày nghỉ cần tránh sử dụng rượu bia hoàn toàn, tuy nhiên với nam giới đây là điều gần như không thể với nhiều người, đặc biệt là những người chủ quan vì chưa có triệu chứng hay bệnh lý gan cụ thể. Lý giải việc này là quan hệ công việc, giao lưu bạn bè.

Vì vậy, theo các chuyên gia giải pháp khả thi là chỉ nên dùng bia rượu trong mức cho phép của WHO. Điều quan trọng hơn, mọi người cần chủ động giữ gìn sức khỏe của gan, tăng cường khả năng giải độc và chống độc cho gan trước tác hại từ bia rượu. Ưu tiên hàng đầu việc tuân thủ chế độ ăn uống tập luyện thể dục thể thao và các giải pháp thải độc cho lá gan. Sử dụng các thực phẩm có lợi cho gan trong bữa ăn hàng ngày như: gấc tỏi lekima đu đủ và khổ qua giúp gan đào thải các độc tố an toàn, hiệu quả hơn. Một điều hết sức lưu ý, thay vì dùng các bài thuốc dân gian truyền miệng chưa được nghiên cứu, chứng minh thì nên tìm đến những sản phẩm tự nhiên, uy tín được ứng dụng công nghệ sinh học và được thử nghiệm lâm sàng chứng minh giúp gan đào thải độc tố an toàn, hiệu quả.