Lưu ý khi sử dụng mỹ phẩm chứa Corticoid: Con dao hai lưỡi

Với tác dụng chống viêm mạnh, Corticoid được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp mỹ phẩm. Tuy nhiên, đây là loại độc dược có khả năng gây nhiễm độc, gây nghiện, biến chứng nặng nề.

Nạn nhân của Corticoid

Đó là trường hợp của chị Tha Ri (29 tuổi, Bạc Liêu) khuôn mặt bị lão hóa sau khi dùng một loại mỹ phẩm bôi lên da trong vài tháng. Khi mang thai trên da chị Tha Ri xuất hiện những vết ngứa rát nên chị tự ý mua thuốc về bôi. Sau một thời gian dùng thuốc da mặt trở nên chảy xệ, không đàn hồi khiến chị bị 'lão hóa' trông như 70 tuổi.

Cùng hoàn cảnh với chị Tha Ri là anh Nguyễn Tuấn A (19 tuổi, T.P HCM) sử dụng loại kem trị mun. Sau hai tháng, anh A có làn da mịn màng. Tuy nhiên, khi dừng sử dụng thấy xuất hiện những nốt mụn đỏ da mặt sần sùi bỏng rát... Khi đi khám, bác sĩ cho biết anh bị nhiễm độc Corticoid.

Hai trường hợp trên chỉ là số ít trong rất nhiều người bị biến chứng do việc lạm dụng các loại thuốc có chứa Corrticoid - một loại độc dược và có khả năng gây nghiện.

Hình ảnh trước và sau của cô gái 29 tuổi sau khi sử dụng loại kem bôi chứa corticoid

Cơ chế hoạt động của Corticoid trên da

Corticoid tên đầy đủ là glucocorticoid – là một hoóc-môn được sản xuất tại vỏ tuyến thượng thận có tác dụng thúc đẩy quá trình tổng hợp glucose đào thải K+, giữ lại Na+… Thuốc được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau: dạng viên uống, kem bôi ngoài da, dạng tiêm…

Khi vào cơ thể bằng nhiều đường khác nhau, Corticoid được hấp thu vào máu và có tác dụng lên tuyến dưới đồi, tuyến yên, tuyến thượng thận

Về phương diện chữa bệnh, đây là loại thuốc quý, có tác dụng chống viêm mạnh, ức chế hệ miễn dịch chống dị ứng Tuy nhiên, nếu lạm dụng sẽ gây rối loạn chuyển hóa đạm, chất béo, làm mất cân bằng nước và muối khoáng gây các bệnh tim mạch

Về phương diện làm đẹp Corticoid được tìm thấy trong nhiều chế phẩm làm đẹp các loại kem dưỡng da đặc biệt là một số loại không rõ nguồn gốc. Corticoid thấm nhanh qua da vào máu. Nếu sử dụng lâu dài sẽ gây ra những biến chứng nghiêm trọng.

Khuôn mặt bị nhiễm độc corticoid phải trải qua quá trình điều trị lâu dài để hồi phục

Tác hại của Corticoid

Thực tế cho thấy, việc sử dụng Corticoid rất phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực làm đẹp và gây ra nhiều biến chứng nặng nề. Trong điều trị, Corticoid gây ra một số biến chứng sau:

- Gây loãng xương: Đặc biệt ở những người cao tuổi khiến dễ bị gãy xương

- Tác dụng trên mắt: Gây tăng nhãn áp dẫn đến đục thủy tinh thể

- Teo cơ và tăng huyết áp: Khi sử dụng nhiều gây rối loạn chuyển hóa chất béo gây tích tụ mỡ ở các vùng mặt, cổ vai. Cùng với đó là sự tích tụ natri nước gây phù. Chính sự tích nước gây áp lực nên hệ tim mạch, tăng huyết áp và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về thận đặc biệt là teo tuyến thượng thận.

- Các bệnh đường tiêu hóa: Do cơ chế làm tăng tiết dịch axít nên niêm mạc dạ dày và hệ tiêu hóa bị tổn thương.

- Suy giảm hệ miễn dịch: Trong Corticoid có chứa chất ức chế miễn dịch tăng khả năng nhiễm trùng làm vết thương khó lành.

- Các bệnh xương khớp: Thuốc Corticoid được tiêm chích ngay tại khớp gây teo cơ, hủy hoại khớp, nhiễm trùng

Trong làm đẹp, nếu sử dụng nhiều Corticoid sẽ gây nghiệm vì những hiệu quả tức thì mà thuốc mang lại: làn da căng bóng mịn màng chỉ sau 1 tuần sử dụng. Nhưng nếu sử dụng trong thời gian dài gây kích ứng da khi nhiễm vào máu gây biến chứng toàn than. Chất này còn làm yếu hệ thống miễn dịch của da gây nhiễm trùng, ức chế sự sinh sản của tế bào khiến da chảy xệ và teo nhẽo.

Corticoid trong mỹ phẩm làm da đẹp nhanh nhưng cũng có thể tàn phá da nghiêm trọng

Biểu hiện của ngộ độc Corticoid

Khi bị ngộ độc Corticoid sẽ có những hiện tượng ngứa da nổi những mẩn đỏ li ti. Nghiêm trọng hơn có thể là viêm da viêm nang lông với những vết đỏ, sưng nề gây đau đớn. Có những biểu hiện như vậy bạn nên dừng việc sử dụng thuốc và đến các cơ sở y tế để được khám chữa kịp thời.

Phòng và điều trị khi lạm dụng Corticoid

Để phòng tránh những biến chứng do Corticoid gây ra, bạn không nên tự ý dung các loại mỹ phẩm kem dưỡng da có tác dụng làm trắng nhanh chóng. Trước khi sử dụng cần xem kỹ thông tin.

Chỉ dùng Corticoid khi có chỉ định của bác sĩ trong trường hợp các biện pháp khác thất bại. Nên dùng liều thấp nhất, trong thời gian ngắn nhất. Cần có các xét nghiệm trước khi sử dụng như X-quang phổi, không bị cao huyết áp không bị tiểu đường thiên đầu thống…

Bác sĩ Nguyễn Phúc Cẩm Anh, nguyên giảng viên Đại học Y dược TP HCM cho biết trên Vnexpress, mỹ phẩm chứa Corticoid gây hại da đang tràn lan trên thị trường làm đẹp, gây biến chứng cho người tiêu dùng rất nhiều. Việc điều trị hậu quả do Corticoid cũng rất khó khăn trong thời gian đầu khiến nhiều người nản lòng. Việc điều trị thường kéo dài 1-3 tháng đòi hỏi người bệnh phải kiên trì và làm theo chỉ định của bác sĩ.

Khi bị nhiễm độc corticoid cần tránh chà xát trên da, tránh để da tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc hóa chất có mùi, màu, không dùng bất kỳ loại mỹ phẩm nào khác cũng như trang điểm trong giai đoạn này. Người bệnh cũng cần tránh rượu bia thuốc lá để không làm tình trạng nghiêm trọng hơn.

Khi được chẩn đoán nhiễm Corticoid nên tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ.