Bệnh chân tay miệng biểu hiện không đặc trưng vẫn biến chứng nặng, chớ chủ quan!

Điều đáng lo ngại là các trường hợp nặng gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong lại thường không có biểu hiện đặc trưng. Bên cạnh đó, triệu chứng của bệnh tay - chân - miệng rất dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh khác, dẫn tới xử trí không kịp thời, ảnh hưởng tới tính mạng người bệnh.

Ít triệu chứng, dễ chẩn đoán nhầm

Trong nhiều trường hợp, khi nhiễm entero virut 71 gây bệnh TCM, bệnh nhân thường có biểu hiện đặc trưng bên ngoài như nổi bóng nước ở lòng bàn tay bàn chân, miệng và thường ấn không đau Các trường hợp này đa số thường lành tính, bóng nước tự xẹp đi, bệnh có thể tự khỏi sau 5 - 7 ngày.

Do cùng có biểu hiện sốt cao nên nhiều trường hợp có thể nhầm lẫn bệnh TCM với nhiều bệnh khác như sốt virut, sốt xuất huyết…

Với bệnh sốt virut: Đôi khi trẻ bị sốt cao 38 - 39,5 độ C, sốt liên tục, dùng thuốc hạ sốt thì đỡ; sốt kéo dài 24 - 48 giờ, thậm chí là 72 giờ nhưng người bệnh tỉnh táo, khám không thấy dấu hiệu nhiễm trùng ở họng, phổi, đường ruột, sau sốt có thể nổi ban mỏng, rải rác hoặc cũng có thể mọc toàn thân; còn với TCM thì sốt cao liên tục, 39 - 40 độ C, không đáp ứng thuốc hạ sốt phát ban ngay từ khi sốt, ban xuất hiện ở lòng bàn tay, chân và khoang miệng

Bệnh TCM cũng dễ nhầm với các bệnh có biểu hiện loét miệng khác như viêm loét miệng: Trong trường hợp này cần phân biệt qua biểu hiện: với viêm loét miệng thường có vết loét sâu, có dịch tiết, hay tái phát; còn với TCM, vết loét đỏ hay phỏng nước đường kính 2-3mm ở niêm mạc miệng lợi, lưỡi, gây đau miệng, bỏ ăn, bỏ bú, tăng tiết nước bọt

Cùng với bệnh TCM, rất nhiều bệnh khác cũng có biểu hiện phát ban trên cơ thể hoặc tay chân như sốt phát ban dị ứng viêm da mủ thủy đậu … Có thể phân biệt bệnh TCM với bệnh sốt phát ban qua triệu chứng: với sốt phát ban, các ban thường xen kẽ ít dạng sẩn, thường có hạch sau tai, còn ban của bệnh TCM xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông; tồn tại trong thời gian ngắn (dưới 7 ngày) sau đó có thể để lại vết thâm rất hiếm khi loét hay bội nhiễm

Phân biệt bệnh TCM với thủy đậu qua biểu hiện: Bệnh thuỷ đậu xuất hiện các phỏng nước nhiều lứa tuổi, rải rác toàn thân.

Phân biệt TCM với sốt xuất huyết Dengue qua triệu chứng: SXH xuất hiện các chấm xuất huyết bầm máu, xuất huyết niêm mạc… SXH thì bệnh nhân chỉ có sốt cao (39 - 40 độ C) kéo dài trên 5 ngày, không ho chảy nước mũi uống thuốc hạ sốt không bớt. Người bứt rứt, vật vã. Sốc sâu mạch nhỏ khó bắt huyết áp không đo được, chân tay lạnh chảy máu chân răng chảy máu mũi xuất huyết tiêu hóa Khi người bệnh, đặc biệt là trẻ em bị sốt cao liên tục từ ngày thứ ba trở đi mà chưa phát hiện được nguyên nhân gây sốt thì nên nghĩ đến bệnh SXH, cần đưa người bệnh đến khám tại các cơ sở y tế để được theo dõi và xử trí kịp thời.

Diễn biến nặng, tử vong nhanh

Gần đây Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) tiếp nhận một cháu bé vào viện với biểu hiện sốt cao liên tục nhưng lại không có biểu hiện rõ rệt của bệnh tay chân miệng Bé đã tử vong do bệnh diễn biến quá nhanh. Kết quả xét nghiệm cho thấy bé nhiễm virut EV71. Theo các bác sĩ, đây là ca bệnh không điển hình về lâm sàng có diễn biến bệnh rất nặng. Báo cáo của bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) cũng cho biết, có một số bệnh nhi tử vong rất nhanh sau khi vào viện, có ca chưa đầy 24 giờ sau nhập viện. Có bé nhập viện chỉ 3 giờ sau đã tử vong.

Với một số trường hợp, bệnh lại không biểu hiện ra bên ngoài bằng các nốt phồng hoặc nếu có chỉ một vài nốt phồng nhỏ, mờ ẩn sâu dưới da mà xâm nhập vào bên trong nội tạng vào máu, màng não gây viêm não viêm cơ tim… Trẻ có biến chứng não thường không hôn mê sâu mà có những triệu chứng khó nhận biết như khó ngủ quấy khóc liên tục giật mình lúc thức hay lúc bắt đầu thiu thiu ngủ, trẻ có thể biểu hiện hốt hoảng, nói lảm nhảm, chới với run chi co giật Triệu chứng khác có thể thấy khi có biến chứng như sốt rất cao, nôn nhiều, mạch nhanh, yếu tay chân méo miệng

Vì không có những biểu hiện đặc trưng của bệnh TCM nên gia đình dễ chủ quan, một số bác sĩ thiếu kinh nghiệm có thể chẩn đoán nhầm, điều trị không đúng khiến trẻ sau uống thuốc vẫn sốt cao dữ dội suy hô hấp suy tuần hoàn sốc và tử vong nhanh chóng.