Điều trị cholesterol cao bằng thuốc tây cần lưu ý những gì?

Cholesterol là một chất sáp tìm thấy trong các chất béo (lipid) trong máu. Nồng độ cholesterol trong máu cao làm tăng nguy cơ bị thu hẹp động mạch, tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Những người có cholesterol cao cũng có khả năng bị huyết áp cao và bệnh tiểu đường. Có hai loại cholesterol tạo nên tổng mức cholesterol: Lipoprotein trọng lượng phân tử thấp - LDL và Lipoprotein trọng lượng phân tử cao - HDL. Trong khi LDL được xem là cholesterol xấu thì HDL là cholesterol tốt.

Chỉ số LDL nên được duy trì thấp hơn 130 mg/dL, nếu trên 160 mg/dL chỉ số LDL được coi là quá cao, gây nguy hiểm. Nếu mức độ HDL thấp hơn 40 mg/dL sẽ gây tăng nguy cơ xơ vữa động mạch Như đã đề cập, lượng cholesterol cao trong máu sẽ dễ dẫn đến những bệnh tim mạch như nghẽn mạch vành nhồi máu cơ tim tai biến mạch máu não nghẽn mạch chân. Vì vậy, điều trị cholesterol cao sẽ giúp bệnh nhân tránh hay ít bị những bệnh này.

Điều trị cholesterol cao

Với người bị cholesterol máu cao, điều trị bằng thuốc không phải lúc nào cũng tốt; chưa nói đến các thuốc này thường đắt, không phải ai cũng đủ khả năng mua điều trị lâu dài. Các chuyên gia tim mạch đưa ra giải pháp hợp lý và hiệu quả, đó là kết hợp điều trị bằng thuốc và thức ăn. Bình thường cholesterol là chất cần thiết và có lợi, vì nó là thành phần cấu tạo chủ yếu của màng, sợi thần kinh hormone (như hoóc-môn sinh dục nam, nữ) vitamin (như vitamin D), giúp gan sản xuất ra a-xít mật, có lợi cho tiêu hóa

Điều trị cholesterol cao bằng thuốc: Thuốc làm hạ cholesterol thường có 4 nhóm chính, nhưng thường dùng nhất là nhóm fibrat và statin.

- Nhóm fibrat: biệt dược thông dụng là lypanthyl (viên 100mg, 300mg), làm giảm loại cholesterol có hại, tăng cholesterol có lợi, lập lại cân bằng bình thường về hai loại này. Nhờ thế làm giảm hẳn lượng cholesterol trong máu (nếu dùng lâu dài) và từ đó làm giảm nguy cơ xơ mỡ động mạch.

Điều trị cholesterol cao bằng các loại thuốc đem lại nhiều hiệu quả

Tuy nhiên thuốc loại này thường làm tổn thương cơ (thường xảy ra hơn đối với người bị đau cơ lan tỏa), ảnh hưởng xấu đến thận và gan (làm tăng chỉ số transaminnaza). Vì thế không được dùng cho người suy gan thận, với người bình thường khi dùng cũng phải định kỳ kiểm tra chức năng gan (đo chỉ số transaminaza).

- Nhóm statin: Biệt dược thông dụng là lescol (viên 20mg). Điều trị cholesterol cao so với nhóm trên, thì nhóm này làm giảm cholesterol có hại và tăng cholesterol có lợi với mức mạnh hơn, do đó ngăn ngừa tốt hơn nguy cơ xơ mỡ động mạch và một số bệnh tim khác.

Một ưu điểm khác là thuốc được hấp thu nhanh và hoàn toàn (khoảng 98%). Thuốc có những tác dụng độc như nhóm trên nên cũng có khuyến cáo tương tự. Ngoài ra chưa có các thông tin đầy đủ cho trẻ dưới 18 tuổi nên không nên dùng cho đối tượng này.

- Nhóm niacin: biệt dược thông dụng niacin (viên nén 5, 50, 100, 150 và 500mg, ống tiêm 1ml chứa 0,17% niacin). Thuốc làm giãn nở các động mạch nhỏ, mao mạch, giảm cholesterol máu.

Nhóm naiacin thông dụng trong chữa trị cholesterol cao

Cần thận trọng khi điều trị cholesterol cao cho phụ nữ có thai, cho con bú, không dùng cho trẻ em hết sức thận trọng khi dùng cho người sỏi mật người có bệnh mạch vành Theo dõi cẩn thận người bệnh có tiền sử vàng da có bệnh gan hay loét tiêu hóa nếu phải dùng thuốc Cấm dùng với người rối loạn chức năng gan loét tiêu hóa chảy máu động mạch

- Nhóm resin: biệt dược thông dụng là cholestyramin hoặc cholestipal. Thuốc làm giảm loại lipoprotein phân tử lượng thấp (tức gián tiếp làm giảm cholesterol có hại) và từ đó làm giảm lượng cholesterol toàn phần xuống 25-30%, làm giảm sự tích tụ li-pít ngoài thành mạch.

Tuy nhiên, bản chất của thuốc là nhựa trao đổi ion, không bị hấp thu qua đường tiêu hóa, sau 3-6 tuần không dùng thuốc, lượng lipoprotein tỷ trọng thấp và cholesterol toàn phần lại tăng lên. Thuốc có thể gây táo bón và tiêu chảy nôn, nhưng sẽ tự mất đi khi ngừng dùng.

- Hiện nay, người ta còn dùng một loại thuốc mới có tên là lipotropic, thực chất là một hỗn hợp gồm các chất hướng mở, vận chuyển mỡ điều trị cholesterol cao. Hỗn hợp này làm tăng việc sản xuất ra lecithin do đó giúp hòa tan cholesterol, giảm lượng cholesterol thành mạch, ngăn ngừa nguy cơ xơ mỡ động mạch...

Những thuốc nói trên thường đắt, khó dùng. Thầy thuốc chỉ cho khi có sự rối loạn mất cân bằng cholesterol thực sự và khi tiền sử người bệnh không có bệnh tim mạch tiểu đường