Rượu bia và những hệ lụy cho sức khỏe phải đặc biệt chú ý

Ở hầu hết các nước trên thế giới, bia là loại đồ uống rất thông dụng. Bia được ưa chuộng vì đem lại cảm giác sảng khoái và hưng phấn. Ở nhiều nước, nhất là các nước châu Âu, bia còn gắn liền với truyền thống văn hóa của nước đó. Bia còn gắn liền với nhiều sinh hoạt cộng đồng, lễ hội và vui chơi giải trí. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người chưa được biết giá trị dinh dưỡng của bia như thế nào và uống bia có lợi hay hại cho sức khỏe. Bài viết dưới đây của ThS.BS. Nguyễn Thanh Tuấn sẽ giúp các bạn giải đáp những thắc mắc này.

Trong bia có những gì?

Thành phần chủ yếu của bia là nước. Bọt khí có trong bia là từ khí carbonic hoặc nitơ được nén vào trong bia trước khi đưa ra thị trường. Bia còn có một số chất dinh dưỡng như magiê selen kali và vitamin nhóm B. Hàm lượng các chất này thay đổi rất nhiều tuỳ từng loại bia. Loại bia trên thị trường có khoảng 5% rượu Uống một chai bia hoặc một lon bia tương đương uống một ly rượu vang hoặc một chén rượu mạnh. Do vậy, cũng như uống nhiều rượu, uống nhiều bia cũng gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe

Rượu bia có hại gì cho sức khỏe?

Rượu bia có ảnh hưởng trực tiếp tới hệ thần kinh trung ương Ở nồng độ thấp, rượu kích thích gây hưng phấn, có cảm giác thư giãn, phấn chấn, nói nhiều... Ở giai đoạn này, người say thường coi nhẹ những hành vi có hại cho sức khỏe ví dụ có thể lái xe nhanh, không an toàn gây tai nạn, sinh hoạt tình dục không an toàn. Nếu vẫn tiếp tục uống, nồng độ cồn trong máu tăng lên, gây kích động, người uống thường có hành vi hung hăng, khó kiểm soát và có thể dẫn tới những hành vi bạo lực, gây rối an ninh trật tự.

Ở mức độ ngộ độc cao hơn, người uống sẽ rơi vào trạng thái ức chế buồn ngủ giảm khả năng tiếp nhận và phân tích thông tin từ các giác quan Nếu người say lúc này lại điều khiển phương tiện giao thông, tai nạn xảy ra là điều khó tránh khỏi. Nồng độ cồn trong máu quá cao có thể dẫn tới hôn mê và tử vong Về lâu dài, rượu bia làm thoái hoá não bộ, gây các biểu hiện như Parkinson rối loạn trí nhớ tâm thần, mất, giảm khả năng lao động, sáng tạo và sẽ là gánh nặng lớn cho toàn xã hội.

Cơ quan dễ bị tổn thương tiếp theo là gan gan có vai trò quan trọng trong khử độc cho cơ thể. Nếu liên tục phải chuyển hóa rượu, gan dễ bị suy giảm chức năng dẫn tới suy gan Uống rượu, dù với một lượng nhỏ cũng có thể gây hiện tượng gan nhiễm mỡ Khởi đầu, mỡ sẽ tích lũy trong tế bào gan, nếu dừng uống rượu, tế bào gan sẽ trở lại trạng thái bình thường. Thế nhưng, nếu vẫn tiếp tục uống rượu, bia, tổn thương sẽ lan rộng, gây viêm xơ hóa, dẫn tới xơ gan suy gan ung thư gan Gan có khả năng hoạt động bù trừ rất tốt, nên khi có biểu hiện lâm sàng, thì thường đã có xơ gan và suy gan nặng. Gan càng dễ bị tổn thương nếu người uống đang bị viêm gan viêm gan đã ổn định hoặc người lành mang virut. Việt Nam là nước có tỷ lệ người nhiễm virut viêm gan rất cao. Chính vì vậy, uống rượu là mối hiểm họa lớn đối với sức khỏe

Không ít những trường hợp cấp cứu do bệnh tim mạch có liên quan tới rượu bia. Chất cồn kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tim đập nhanh hơn, có thể gây suy tim ở những người có tuổi hoặc những người có tổn thương sẵn ở cơ tim Uống rượu thường làm giãn mạch ở da, làm người uống có cảm giác nóng và tìm cách làm giảm nóng. Tuy nhiên, nếu gặp lạnh mạch máu co lại đột ngột, gây tăng huyết áp đột ngột, có thể gây vỡ mạch máu não gây đột quỵ Uống nhiều rượu bia còn làm gia tăng xơ vữa động mạch dẫn tới các bệnh tim mạch như tăng huyết áp nhồi máu cơ tim đột quỵ sau này.

Phụ nữ có thai mà uống rượu bia dù ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự phát triển bình thường của thai, gây thiểu năng trí tuệ Khói thuốc lá tại nơi uống rượu bia cũng góp phần ảnh hưởng tới sự phát triển và hoàn thiện của thai nhi

Uống rượu còn làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường; ung thư thực quản dạ dày gan; là yếu tố gây suy dinh dưỡng do chế độ ăn không cân đối, hoặc thừa dinh dưỡng do có quá nhiều năng lượng từ rượu, bia và các thực phẩm có nhiều mỡ ăn kèm theo. Rượu còn làm nảy sinh và gia tăng những vấn đề xã hội khác như tệ nạn xã hội, tai nạn, bạo lực hôn nhân không hạnh phúc tự tử tăng chi phí khám chữa bệnh phục hồi chức năng

Uống rượu, bia thế nào có lợi cho sức khỏe?

Không nên uống rượu bia, nếu có chỉ nên uống một lượng nhỏ. Nghiên cứu ở phương Tây cho thấy, uống một chút rượu nhẹ có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, giúp người uống phấn chấn, vui vẻ, là điều không thể thiếu trong những lễ hội, tiệc tùng. Để dễ dàng đánh giá lượng rượu, bia có thể uống được, người ta đưa ra khái niệm đơn vị rượu, tùy từng quốc gia mà đơn vị rượu dao động từ khoảng 10-20ml cồn nguyên chất.

Ví dụ ở Mỹ, một đơn vị rượu là 18ml cồn nguyên chất và một đơn vị rượu sẽ tương đương: 1 lon hoặc chai bia 350ml hoặc 1 ly rượu vang (150ml) hoặc một chén nhỏ khoảng 45ml rượu mạnh.

Ở Mỹ, người ta khuyên không nên uống quá 2 đơn vị rượu mỗi ngày và không quá 14 đơn vị rượu mỗi tuần. Người Việt Nam cũng như người thuộc các nước châu Á khác, do tác hại của rượu sẽ gia tăng vì thiếu men chuyển hoá rượu trong cơ thể, lượng rượu uống tối đa cần phải thấp hơn so với khuyến nghị kể trên. Hơn thế nữa, do rượu là chất gây nghiện thường nhu cầu uống sẽ tăng dần, nên không ít người đã chuyển từ uống ít sang uống nhiều và trở thành nghiện rượu