Đi tiểu ra máu - Chứng bệnh nguy hiểm bạn không nên chủ quan

Đi tiểu ra máu là một triệu chứng của nhiều bệnh, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng với người có tuổi thì càng không được chủ quan bởi vì nó có thể là trọng bệnh.

Đi tiểu ra máu - Chứng bệnh nguy hiểm bạn không nên chủ quan

Tiểu ra máu có thể do nguyên nhân từ đường tiết niệu (thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo) hoặc do nguyên nhân ngoài thận.

1. Nguyên nhân tiểu ra máu

Ở đường tiết niệu thì tiểu ra máu hay gặp nhất là do sỏi thận (ở một quả thận hay cả 2 quả thận) sau đó là sỏi niệu quản (một hoặc hai bên) sỏi bàng quang thậm chí có sỏi niệu đạo (do sỏi từ bàng quang đi xuống mắc kẹt lại).

Sỏi tiết niệu có nhiều dạng khác nhau nếu sỏi có nhiều góc cạnh xù xì (sỏi san hô) thì càng dễ gây cọ xát và gây chảy máu càng mạnh sỏi đường tiết niệu có thể là đơn thuần nhưng thông thường có kèm theo viêm nhiễm, nhất là viêm ngược dòng bởi vi khuẩn

Tiểu máu do viêm bàng quang cấp tính cũng là một trong những nguyên nhân hay gặp nhất viêm bàng quang cấp tính chủ yếu do vi khuẩn tỉ lệ gặp nhiều nhất là phụ nữđặc biệt mới lập gia đìnhMột số thủ thuật nội soi thăm dò hay tán sỏi bàng quang cũng có thể gây nên chảy máu niêm mạc bàng quang gây tiểu máu.

Đi tiểu ra máu có thể nguyên nhân là do sỏi thận

Niệu đạo cũng có thể bị tổn thương gây tiểu máu và thường máu tươi. Tiểu máu do niệu đạo có thể xảy ra sau một số thủ thuật y học như nong niệu đạo (do bị chít hẹp, ví dụ bị lậu mạn tính) hoặc chảy máu niệu đạo do chấn thương làm dập nát niệu đạo. Tiểu máu từ niệu đạo cũng có thể do sỏi rơi từ bàng quang xuống nhưng kích thước lớn bị tắc lại gây chảy máu.

Tiểu ra máu gặp trong đa số các trường hợp do lao (vi khuẩn lao), thông thường hay gặp là lao thận (một hoặc hai bên) hoặc lao bàng quang hoặc có thể cả hai (vừa lao thận vừa lao bàng quang). Điển hình của tiểu ra máu gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là người cao tuổi là ung thư thận hoặc ung thư bàng quang.

Ung thư thận ung thư bàng quang chủ yếu tiểu ra máu đại thể (mắt thường có thể nhìn thấy nước tiểu có màu đỏ hoặc nhìn thấy cục máu) và có thể tiểu ra máu nhiều lần trong ngày và xẩy ra một cách tự nhiên không cần có tác động của ngoại lai. Tiểu máu do ung thư thận đôi khi đột nhiên xuất hiện và có thể đột ngột ngưng lại nhưng lại tái phát, cho nên người ta có tên gọi là tiểu máu "đỏng đảnh".

2. Làm thế nào để phát hiện tiểu ra máu?

Có thể là tiểu ra máu vi thể hoặc đái máu đại thể. Tiểu máu vi thể chỉ quan sát được khi soi cặn nước tiểu bằng kính hiển vi, thấy có hồng cầu, trong khi tiểu máu đại thể thì Mắt thường nhìn thấy nước tiểu có màu đỏ (màu hồng cầu) hoặc có một số ít bệnh nhân tiểu ra cục máu.

Khi nghi ngờ tiểu ra máu bạn nên nhờ đến sự giúp đỡ của bác sĩ

Trước tiên cần xác định có phải tiểu ra máu hay không, nhất là trong các trường hợp nghi ngờ tiểu ra máu vi thể. Bởi vì, bình thường trong nước tiểu cũng có một lượng hầu cầu nhất định. Muốn vậy, cần phải xác định cặn Addis, tức là tính số lượng các thành phần hữu hình bài tiết trong 24 giờ trong nước tiểu (hồng cầu bạch cầu trụ niệu…).

Căn cứ vào số lượng nước tiểu thu được trong thời gian 9 tiếng đồng hồ liền (từ 22 giờ đến 7 giờ sáng) để đánh giá. Cần chụp đường tiết niệu có cản quang qua tĩnh mạch hay chụp thận ngược dòng hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI). Siêu âm cũng đóng một vai trò đáng kể trong việc xác định tiểu ra máu, nhất là do viêm nhiễm thận đa nang sỏi hay do khối u (lao, ung thư…).

Cần xét nghiệm công thức máu để biết tốc độ máu lắng máu; xét nghiệm máu chảy, máu đông và các xét nghiệm cận lâm sàng khác mỗi khi có nghi ngờ căn nguyên gây bệnh tiểu ra máu.