Nhận biết sớm các dấu hiệu viêm phổi ở trẻ nhỏ qua những dấu hiệu đặc trưng

Theo tiến sĩ Lê Hồng Hanh, phó trưởng khoa hô hấp bệnh viện Nhi Trung ương, tình trạng cha mẹ không đủ khả năng phát hiện sớm bệnh viêm phổi khiến trẻ nhập viện khi bệnh đã quá nặng là khá phổ biến. Tại khoa Hô hấp, số lượng bệnh nhi nhập viện vì viêm phổi luôn chiếm tỷ lệ cao, phần lớn là trẻ dưới 5 tuổi.

Cũng theo tiến sĩ Hanh viêm phổi (còn gọi viêm phế quản phổi ở trẻ nhỏ) là bệnh viêm các phế quản nhỏ, phế nang và các tổ chức quanh phế nang. Ở Việt Nam, trẻ viêm phế quản phổi chiếm 30-34% các trường hợp đến khám và điều trị tại bệnh viện Tử vong do viêm phổi chiếm 75% trong các bệnh lý hô hấp.

Các nguyên nhân gây viêm phổi:

- Do vi-rút: Chiếm 60-70% các trường hợp thường gặp. Vi-rút hợp bào hô hấp, vi-rút cúm, á cúm và adenovirus.

- Vi khuẩn: Phế cầu, liên cầu, haemophilus, tụ cầu và các vi khuẩn không điển hình.

- Hay xảy ra ở trẻ dưới một tuổi, đẻ non, thiếu cân, suy dinh dưỡng còi xương bị bệnh hô hấp mạn tính, sống trong môi trường ô nhiễm.

Cần đưa trẻ đi khám ngay từ những triệu chứng ban đầu

Triệu chứng

- Sốt trẻ sơ sinh xuất hiện hạ thân nhiệt mệt mỏi ăn kém, môi khô, lưỡi bẩn, hơi thở hôi ho ho khan hoặc có đờm xanh khó thở

- Nhịp thở nhanh so với lứa tuổi. Đây được coi là dấu hiệu chính và xuất hiện sớm nhất khi trẻ bị viêm phổi:

Dưới 2 tháng: ≥ 60 lần/phút

Từ 2 tháng đến 12 tháng: ≥ 50lần/phút

Từ 1-5 tuổi: ≥ 40lần/phút

Từ 5 tuổi trở lên: > 30 lần/phút

- Co rút lõm ngực cánh mũi phập phồng, bác sĩ khám thấy ran bệnh lý ở phổi.

- Chụp phim có hình ảnh tổn thương phổi trên X-quang.

- Xét nghiệm có bạch cầu trong máu tăng, CRP tăng (CRP là một glycoprotein được gan sản xuất, bình thường không thấy protein này trong máu).

Cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi chăm sóc trẻ bị viêm phổi

Điều trị

- Khi các bà mẹ thấy con mình có các biểu hiện như trên nên đưa con đến khám tại các cơ sở y tế, chụp X-quang xét nghiệm máu và điều trị kháng sinh kịp thời. Tuyệt đối không tự ý điều trị kháng sinh ở nhà.

Phòng tránh

-  Đảm bảo sức khỏe bà mẹ khi mang thai: Ăn đủ chất, khám thai định kỳ, tiêm phòng…

- Vệ sinh sạch sẽ môi trường sống của trẻ.

- Cho trẻ bú sớm, kéo dài.

- Tiêm chủng theo lịch.

- Đặc biệt cần phát hiện các dấu hiệu nhiễm khuẩn hô hấp nói chung và viêm phổi nói riêng để được điều trị kịp thời.