Dùng kháng sinh fluoroquinolon trị nhiễm khuẩn: Cảnh báo nguy cơ khôn lường

Tuy nhiên, trong quá trình điều trị, những bất lợi của thuốc dần được lộ diện, trong đó có nguy cơ hạ đường huyết và tác dụng phụ trên tâm thần của thuốc mới được phát hiện và cảnh báo…

Tác dụng trị bệnh của fluoroquinolon

Fluoroquinolon có tác dụng diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh, được dùng điều trị nhiều bệnh nhiễm khuẩn như nhiễm khuẩn đường tiết niệu bệnh lây qua đường tình dục lậu, nhiễm khuẩn tiêu hóa hô hấp nhiễm khuẩn xương và mô mềm… Nếu không được điều trị, một số bệnh nhiễm khuẩn này có thể lây lan và dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho sức khỏe.

Các fluoroquinolon thường dùng như: moxifloxacin delafloxacin ciprofloxacin gemifloxacin, levofloxacin, ofloxacin… Các tác dụng phụ thường gặp đã được biết đến bao gồm buồn nôn tiêu chảy đau đầu chóng mặt choáng váng hoặc khó ngủ…

Cập nhật một số cảnh báo trước đó

Trong quá trình sử dụng nhóm thuốc này, một số  bất lợi liên quan đến thuốc đã bộc lộ đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cập nhật, cảnh báo. Cụ thể, tháng 7/2008, phát hiện bất lợi gây viêm gân và đứt gân; tháng 8/2013, phát hiện thêm bất lợi đau thần kinh ngoại biên; tháng 5/2016, FDA đã có cảnh báo hạn chế sử dụng cho một số bệnh nhiễm trùng không biến chứng và tháng 7/2016, FDA đã phê duyệt những thay đổi nhãn liên quan đến cảnh báo về tác dụng không mong muốn gây tàn tật và những tác dụng không mong muốn nghiêm trọng, có thể không hồi phục liên quan đến các thuốc kháng sinh fluoroquinolon tác dụng toàn thân (dùng đường uống hoặc đường tiêm). Các thuốc này có thể gây ảnh hưởng lên gân, cơ, khớp dây thần kinh và hệ thần kinh trung ương và nhiều phản ứng có thể xảy ra trên cùng một bệnh nhân. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm đau gân hoặc đau cơ bất thường yếu cơ cảm giác tê rần như kiến bò hoặc cảm giác đau nhói như kim châm, tê bì ở cánh tay hoặc cẳng chân lú lẫn và ảo giác.

Do có các tác dụng không mong muốn nghiêm trọng, FDA khuyến cáo fluoroquinolon cần được dự trữ để sử dụng trên những bệnh nhân không có lựa chọn điều trị khác đối với các chỉ định viêm xoang nhiễm khuẩn, đợt bùng phát nhiễm khuẩn cấp của viêm phế quản mạn và nhiễm khuẩn tiết niệu không phức tạp do nguy cơ vượt trội lợi ích của thuốc trên những bệnh nhân này. Đối với một số nhiễm khuẩn nặng khác, FDA khẳng định lợi ích của fluoroquinolon vẫn vượt trội nguy cơ và có thể được lựa chọn để điều trị cho bệnh nhân. Nếu bệnh nhân gặp phải tác dụng không mong muốn trong quá trình sử dụng fluoroquinolon, cần ngừng ngay thuốc và chuyển sang dùng kháng sinh thuộc nhóm khác.

Và cảnh báo mới của FDA

Mới đây, tháng 7/2018, FDA lại tăng cường các cảnh báo hiện tại trong thông tin kê đơn rằng kháng sinh fluoroquinolone có thể làm giảm đáng kể lượng đường trong máu và một số tác dụng phụ về sức khỏe tâm thần Lượng đường trong máu thấp có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng, bao gồm hôn mê đặc biệt là ở người cao tuổi và bệnh nhân tiểu đường đang dùng thuốc để giảm lượng đường trong máu.

Đưa ra cảnh báo này vì gần đây, FDA đã tìm thấy các báo cáo về tác dụng phụ về rối loạn đường huyết (mà cụ thể là đường huyết thấp) đe dọa tính mạng và báo cáo về các tác dụng phụ về sức khỏe tâm thần khi sử dụng fluoroquinolon và yêu cầu cập nhật các thông tin bất lợi mới này trong các nhãn thuốc và hướng dẫn sử dụng thuốc Các tác dụng phụ bất lợi này bao gồm: rối loạn chú ý, mất phương hướng, kích động căng thẳng suy giảm trí nhớ và mê sảng…

FDA khuyến cáo, bệnh nhân nên thông báo cho bác sĩ nếu mình đang dùng thuốc tiểu đường trước khi bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh này hoặc có các dấu hiệu của hạ đường máu trong khi dùng fluoroquinolone. Các dấu hiệu và triệu chứng sớm của đường huyết thấp bao gồm: sự nhầm lẫn, chóng mặt, cảm thấy run rẩy, đói bất thường nhức đầu cáu gắt, rối loạn nhịp tim (tim đập rất nhanh), da nhợt nhạt, đổ mồ hôi run sợ, yếu đuối lo âu bất thường… Các triệu chứng này có thể tiến triển và đe dọa tính mạng, vì vậy hãy tìm sự giúp đỡ ngay lập tức bằng cách gọi xe cấp cứu hoặc đến phòng cấp cứu nếu bạn gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn, bao gồm nhầm lẫn, mờ mắt co giật hoặc mất ý thức. Bệnh nhân cũng nên nói với chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn ngay lập tức nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi nào về tâm trạng, hành vi hoặc suy nghĩ.