Cần làm gì khi đã "xế chiều" gây nhiều khó chịu cho cuộc sống?

(Mộng Thu - Tp.HCM)

Trong dân gian, khi nói đến xế chiều tức là ám chỉ cho thời kỳ tiền mãn kinh ở nữ giới. Theo y học thì thời kỳ này các nang noãn trong buồng trứng không còn nhạy cảm với nội tiết tố, cho nên nang noãn bị giảm hẳn ít đi và phát dục không đầy đủ, thậm chí không chín được để rụng thành trứng Vì thế, chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, kỳ kinh và lượng kinh cũng biến đổi khác nhau. Sau đó, chức năng của buồng trứng ngày càng yếu đi, lượng estrogen tiết ra giảm đi đến mức không đủ để làm làm cho nội mạc tử cung bong ra và dẫn đến tình trạng tắt kinh.

Cần tạo cho mình có một cuộc sống với môi trường vui tươi - lành mạnh, tránh những lo âu phiền muộn.

Theo kết quả nghiên cứu tuổi mãn kinh của người Việt Nam thường ở vào độ tuổi khoảng 45 - 50, trung bình là 47. Tuy nhiên, cá biệt có một số trường hợp tắt kinh sớm ở độ tuổi 40, thậm chí là 35, cũng có người kéo dài đến tận 55 - 56. Một nghiên cứu khác của các bác sĩ bộ môn sản Đại học Y Dược TP.HCM cho thấy tuổi mãn kinh trung bình là 48,6 tuổi. Ở vào cuối thời kỳ tắt kinh buồng trứng người phụ nữ bị xơ hóa, teo nhỏ và mất hẳn chức năng nội tiết.

Thời kỳ mãn kinh chỉ ghi nhận qua hồi cứu sau 12 tháng liên tục không hành kinh, chịu những xáo trộn của thời kỳ này như: mệt mỏi đau đầu mất ngủ hay quên, tê các đầu chi nôn mửa giảm thị lực ù tai hoa mắt chóng mặt chán ăn bốc hỏa, có khi trầm uất diễn đạt tư duy trầm lặng, cảm thấy mình bị suy sụp, bi oan, thất vọng chán nản đa nghi phiền muộn, lo lắng… niêm mạc sinh dục teo mỏng dần, khô âm hộ - âm đạo, ngứa, rát, giao hợp đau Dễ bị xây xước và nhiễm trùng; dễ sa sinh dục do cơ, dây chằng vùng chậu bị nhão hơn, tiết niệu có thể đi tiểu nhiều lần đôi khi không đi tự chủ. Da - tóc thì kém mềm mại, khô và nhăn, trổ đồi mồi tóc khô rụng dễ gãy Tăng trọng lượng dễ dẫn đến thừa cân hay béo phì mỡ tích tụ nhiều ở vùng bụng và đùi; dễ bị loãng xương do thiếu nội tiết, mất dần canxi và chất khoáng

Để khắc phục tình trạng trên lúc xế chiều, với những biểu hiện của một số triệu chứng bất lợi cho cơ thể, trước hết người phụ nữ cần trang bị cho mình một kiến thức khoa học nhất định và xem đây là tiến trình diễn tiến bình thường của cơ thể.

Về tâm sinh lý: cần tạo cho mình có một cuộc sống với môi trường vui tươi - lành mạnh, tránh những lo âu phiền muộn. Xây dựng một kế hoạch làm việc thật khoa học nhằm tạo điều kiện thuận lợi để không ngoài mục đích bảo vệ sức khỏe Để tránh những cơn bốc hỏa là triệu chứng thường gặp ở tuổi mãn kinh, ta cần uống nhiều nước, đủ lượng nước trong ngày từ 1 - 2 lít, tránh ăn nhiều chất béo như: sô cô la phô mai đồ uống có cồn hay cà phê vì chúng làm tăng mức độ khó chịu của cơn bốc hỏa, mặc quần áo thoáng mát.

Về rối loạn kinh nguyệt có những biểu hiện như vòng kinh ngắn hay dài, đôi khi xuất huyết một cách bất thường, chỉ xử trí khi nào ra huyết nhiều gây ảnh hưởng đến sức khỏe Cần sắp xếp giữa làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, cân bằng chế độ dinh dưỡng ăn uống đầy đủ các chất, nên bổ sung nhiều vitamin nhóm B, bổ sung lượng canxi giúp làm giảm thay đổi tính khí đau đầu tăng lượng magnesium có trong trái cây rau quả, đồng thời qua đó tăng lượng serotonin giúp giảm stress Cần tập thể dục thể thao thường xuyên để duy trì sự dẻo dai của hệ xương cơ và giúp máu tuần hoàn đều khắp cơ thể. Trong đời sống vợ chồng, có thể dùng các chất bôi trơn khi quan hệ tình dục để tăng độ cảm giác, tránh được tổn thương niêm mạc gây đau do khô teo ở âm hộ - âm đạo. Cũng cần trao đổi thẳng thắn và chân tình về sức khỏe và tâm lý trong giai đoạn này, trên cơ sở đó chồng sẽ có trách nhiệm, cảm thông để cùng chia sẻ về những trạng thái sinh lý nói trên.

Việc dùng nội tiết thay thế phải hết sức thận trọng, với liệu pháp này đã làm giảm những triệu chứng tiền mãn kinh giúp người phụ nữ vẫn có đời sống tình dục bình thường, giảm sự mệt mỏi, giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng giảm khả năng loãng xương làm cho da không bị lão hóa mà vẫn hồng hào. Nhưng bên cạnh đó cũng có những ảnh hưởng không tốt như nguy cơ ung thư vú và buồng trứng sẽ gia tăng. Do đó, khuynh hướng của các thầy thuốc nghiêng về hướng không dùng nhiều hơn, còn khi dùng thì chỉ cân nhắc dùng trong một thời gian ngắn, vì càng kéo dài nguy cơ ung thư vú càng cao. Chị em phụ nữ tuyệt đối không tự ý sử dụng nội tiết tố thay thế mà nên tư vấn ở thầy thuốc chuyên khoa.