Mọi người không nên coi thường tác dụng phụ thuốc chống trầm cảm

Qua nhiều năm nghiên cứu cho đến hiện nay thuốc chống trầm cảm đã trở thành một trong những loại thuốc thông dụng nhất hiện nay thuốc chống trầm cảm được sử dụng để điều trị rối loạn trầm cảm và một số bệnh khác như: rối loạn ăn uống, rối loạn tăng động giảm chú ý.

Các nhóm thuốc chống trầm cảm thường được sử dụng bao gồm: thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRIs) thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine (SNRIs) thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs) Dưới đây là một số tác dụng phụ của  thuốc chống trầm cảm phổ biến nhất xin được chia sẻ với mọi người.

Thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRIs)

Liệu pháp điều trị điển hình đối với bệnh trầm cảm thường bắt đầu với các thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRIs). Khi não bộ không thể sản xuất đủ serotonin nó sẽ không thể hoạt động đúng chức năng, khi đo mức cân bằng các chất hóa học tại não sẽ trở nên không đồng đều. SSRIs hoạt động theo cơ chế thay đổi mức nồng độ serotonin trong não.

Đặc biệt, SSRIs ức chế quá trình tái hấp thu serotonin, do vậy các chất dẫn truyền thần kinh có thể gửi và nhận các tín hiệu hóa học một cách hiệu quả hơn. Do vậy, các thuốc này có khả năng phát huy tác dụng của serotonin và cải thiện các triệu chứng trầm cảm.

Các thuốc thuộc nhóm SSRIs bao gồm: fluoxetine (Prozac), citalopram (Celexa), paroxetine (Paxil), sertraline (Zoloft), escitalopram (Lexapro), fluvoxamine (Luvox).

Fluoxetine là một trong những thuốc chống trầm cảm thường dùng

Các tác dụng phụ phổ biến nhất đã được báo cáo bởi những người sử dụng SSRIs bao gồm: tiêu chảy buồn nôn  khô miệng, bồn chồn, đau đầu mất ngủ hay buồn ngủ giảm ham muốn tình dục và khó đạt cực khoái, rối loạn cương dương, kích động

Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine (SNRIs)

Các thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine (SNRIs) đôi khi được gọi là thuốc ức chế tái hấp thu tác dụng kép. Chúng hoạt động theo cơ chế ứng chế tái hấp thu cả serotonin và norepinephrine.

Với sự hiện diện của cả serotonin và norepinephrine ở não, mức cân bằng hóa học tại não sẽ được thiết lập lại, và các tín hiệu dẫn truyền thần kinh có thể hoạt động tương tác hiệu quả hơn. Do vậy, thuốc có tác dụng cải thiện tâm trạng và giảm các triệu chứng bệnh trầm cảm.

Các thuốc nhóm SNRIs được kê phổ biến nhất gồm: venlafaxine (Effexor và Effexor XR), desvenlafaxine (Pristiq), duloxetine (Cymbalta).

Venlafaxine làm tăng tiết mồ hôi, tăng huyết áp,...

Các tác dụng không mong muốn của SNRIs: tăng tiết mồ hôi tăng huyết áp  tim đập nhanh, khô miệng, rối loạn tiêu hóa như táo bón thay đổi vị giác, buồn nôn, hoa Mắt  bồn chồn đau đầu mất ngủ hay buồn ngủ, giảm ham muốn tình dục và khó đạt cực khoái, kích động

Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs)

Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs) được phát minh vào những năm 1950, là một trong những nhóm thuốc được sử dụng sớm nhất trong điều trị trầm cảm. TCAs hoạt động theo cơ chế ức chế sự tái hấp thu của noradrenalin và serotonin.

Điều này giúp kéo dài những tác động tích cực trên tâm trạng của noradrenalin và serotonin được giải phóng tự nhiên tại não. Do đó, giúp cải thiện tâm trạng và giảm trầm cảm. Nhiều bác sỹ vẫn tiếp tục kê TCAs vì họ cho rằng nhóm thuốc này cũng an toàn như các thuốc thế hệ mới.

Các thuốc nhóm TCAs phổ biến nhất bao gồm: amitriptyline (Elavil), imipramine (Tofranil), doxepin (Sinequan), trimipramine (Surmontil), clomipramine (Anafranil)

Các tác dụng phụ của nhóm thuốc này khá nghiêm trọng. Nam giới thường gặp ít tác dụng phụ hơn nữ giới như tăng cân khô miệng nhìn mờ, buồn ngủ tim đập nhanh hay loạn nhịp lú lẫn các vấn đề về tiết niệu táo bón mất ham muốn tình dục

Tăng cân là tình trạng xảy ra khi sử dụng nhóm thuốc TCAs này

Thuốc ức chế tái hấp thu norepinephrine và dopamine (NDRIs)

Các tác dụng không mong muốn mà những người dùng NDRIs hay gặp phải bao gồm:co giật khi dùng liều cao, lo lắng, thở quá nhanh căng thẳng kích động, hay cáu gắt, run khó ngủ bồn chồn

Thuốc ức chế monoamine oxidase

Thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOIs) thường là lựa chọn sau cùng khi các nhóm thuốc hay phương pháp điều trị khác không phát huy tác dụng. MAOIs ngăn cản sự giáng hóa của các chất hóa học norepinephrine, serotonin và dopamine Điều này cho phép não bộ duy trì mức nồng độ ổn định của các chất này và có tác dụng cải thiện tâm trạng cũng như tăng cường các tín hiệu dẫn truyền thần kinh.

Các thuốc nhóm MAOIs bao gồm: phenelzine (Nardil), selegiline (Emsam, Eldepryl, và Deprenyl), tranylcypromine (Parnate), isocarboxazid (Marplan).

Thuốc MAOIs dùng khi các phương pháp khác không phát huy tác dụng

MAOIs có rất nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng và nguy hiểm. MAOIs cũng thường gây ra những tương tác với thức ăn và các loại thuốc không kê đơn khác. Các tác dụng phụ như: buồn ngủ vào ban ngày mất ngủ hoa mắt hạ huyết áp khô miệng căng thẳng tăng cân giảm ham muốn tình dục hay khó đạt cực khoái rối loạn cương dương  vấn đề về tiết niệu như tiểu khó.