Say nắng - Biểu hiện, cách xử lý và phòng chống hiện tượng say nắng mùa hè

Tìm hiểu về hiện tượng say nắng

Say nắng say nóng là hiện tượng thường gặp trong mùa hè Khi bị say nắng say nóng con người không chỉ mệt mỏi hoa mắt chóng mặt nhức đầu mà còn có thể gây đột quỵ Nếu bệnh nhân không được xử trí kịp thời có thể để lại các di chứng thần kinh không hồi phục và tử vong

Hiện tượng say nắng phổ biến vào mùa hè

Biểu hiện khi bị say nắng

Một đặc điểm của say nắng dẫn đến một tình trạng tăng thân nhiệt Khi thân nhiệt tăng sẽ dẫn tới tăng quá trình đào thải mồ hôi làm cơ thể mất một lượng nước lớn hiện tượng này nếu không được bù kịp thời sẽ dẫn tới hậu quả giảm khối lượng tuần hoàn gây trụy tim mạch rối loạn chất điện giải nặng có thể gây tử vong.

Một yếu tố nguy cơ nữa khi nhiệt độ cơ thể tăng cao sẽ gây rối loạn hoạt động chức năng của rất nhiều cơ quan như tim mạch hô hấp thần kinh...

Bệnh nhân say nắng thường thấy da nóng và khô, mệt lả đau đầu khó ở, đỏ mặt, nôn mửa và tiêu chảy giảm khả năng đánh giá, cử chỉ kỳ cục, ảo giác, thay đổi ý thức, lẫn lộn, mất định hướng và hôn mê co giật

Các biểu hiện của say nắng, say nóng có thể tùy theo mức độ tăng thân nhiệt và thời gian. Có thể từ những biểu hiện nhẹ ban đầu là tăng nhịp tim tăng nhịp thở, hồi hộp trống ngực rồi đến trạng thái mệt mỏi hoa mắt chóng mặt nhức đầu, tay chân rã rời, kích thích nhẹ khó thở tăng dần chuột rút và cuối cùng là ngất, hôn mê, trụy tim mạch, tử vong.

Say nắng do làm việc với thời gian dài dưới thời tiết nắng, nóng

Nguyên nhân

Khi lao động hoặc đi quá lâu ngoài trời nắng, nhiều tia nắng sẽ chiếu thẳng vào vùng cổ gáy. Dưới tác dụng liên tục của ánh sáng mặt trời gay gắt, trung tâm điều hòa thân nhiệt cơ thể sẽ bị chấn động làm rối loạn điều hòa thân nhiệt cùng với hiện tượng mất nước cấp của cơ thể.

Như vậy say nắng thường biểu hiện bệnh nặng ngay từ đầu, có thể có nhiều dấu hiệu thần kinh sớm, rất rõ tổn thương có thể hồi phục hoặc không hồi phục. Một số trường hợp có thể có tụ máu dưới màng cứng và trong não.

Xử lý và phòng chống say nắng mùa hè

Cấp cứu say nắng, say nóng mùa hè

Trước một trường hợp say nắng nhanh chóng tiến hành những biện pháp sơ cứu ngay lập tức 

 - Giảm thân nhiệt cho nạn nhân: Chuyển ngay nạn nhân vào chỗ mát, thoáng gió, cởi bỏ bớt quần áo, cho uống nước mát có pha muối, chườm lạnh bằng khăn mát hoặc nước đá ở những vị trí có động mạch lớn đi gần ngoài da như nách, bẹn, cổ.

 - Nếu nạn nhân hôn mê không uống được nước hoặc nôn liên tục, sốt tăng liên tục, kèm các triệu chứng đau bụng đau ngực khó thở thì phải nhanh chóng chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Trong quá trình vận chuyển vẫn thường xuyên chườm mát cho nạn nhân.

 - Tại các trung tâm y tế, nạn nhân sẽ được truyền bù nước và điện giải. Nạn nhân sốt cao có thể dùng Paracetamol để hỗ trợ hạ sốt Nếu có co giật phải dùng các thuốc chống co giật cho bệnh nhân. Nếu nạn nhân hôn mê có thể phải đặt ống nội khí quản thở máy.

Bổ sung đủ nước để không bị say nắng

Phòng chống say nắng

 - Để tránh bị say nắng nên uống đầy đủ nước khi trời nóng hoặc lao động nặng.

 - Không làm việc quá lâu ngoài trời nắng hoặc trong môi trường nóng bức cũng như tránh các hoạt động thể lực quá sức.

 - Luôn trang bị đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính

 - Làm thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt là các công xưởng, hầm lò rất có ý nghĩa trong việc phòng chống say nắng.

 - Thường xuyên uống nước dù chưa khát. Nên uống nhiều nước có pha muối hoặc tốt nhất là uống dung dịch Oresol nước trái cây.

 - Nên định kỳ sau khoảng 45 phút hay 1 tiếng làm việc thì nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát từ 15 - 20 phút.