Có nên ngừng dùng thuốc ở bệnh nhân tăng huyết áp?

Tăng huyết áp là bệnh lý thường gặp trong cộng đồng và gia tăng theo tuổi, ở cả hai giới nam và nữ. Bệnh nhân tăng huyết áp thường phải sử dụng thuốc lâu dài, gần như cả đời. Có rất nhiều loại thuốc điều trị căn bệnh này trong đó thuốc hạ huyết áp chẹn kênh canxi đang được sử dụng rất rộng rãi. Tuy nhiên, gần đây có những thông tin về loại thuốc này có thể gây ung thư vú khiến nhiều người đang sử dụng thuốc này rất lo lắng.

Từ những công bố đáng chú ý

Người ta thường ví thuốc là con dao hai lưỡi, có thể giúp điều trị bệnh nhưng cũng có những tác dụng phụ ảnh hưởng đến người bệnh. Nghiên cứu của các nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Nghiên cứu ung thư Fred Hutchinson ở Seattle mới được công bố trên tạp chí JAMA Internal Medicine vào ngày 5/8 vừa rồi cho thấy việc sử dụng thuốc chẹn kênh canxi (nifedipine, amlodipine, lacidipine...) kéo dài ở phụ nữ thời kỳ mãn kinh dẫn đến một nguy cơ cao hơn đáng kể mắc bệnh ung thư vú.

Nghiên cứu được tiến hành trên phụ nữ từ 55 - 74 tuổi, 880 người trong số họ bị ung thư vú biểu mô thể ống xâm nhập, 1.027 người bị ung thư biểu mô tiểu thùy xâm nhập và 856 người không bị ung thư vú làm nhóm chứng. Cả ba nhóm đều có đặc điểm tương tự về tuổi tác, tiền sử tăng huyết áp bệnh tim mạch và mỡ máu

Tiến hành khai thác tiền sử bệnh tật; liều lượng, loại thuốc và quá trình điều trị thuốc của các nhóm đối tượng nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy rằng sử dụng thuốc chẹn kênh canxi trong vòng ít nhất 10 năm sẽ làm tăng gấp 2,4 lần nguy cơ mắc ung thư vú thể ống xâm nhập và 2,6 lần bị ung thư biểu mô tiểu thùy xâm nhập so với bệnh nhân không sử dụng thuốc này.

Điều này không thấy ở việc sử dụng thuốc lợi tiểu thuốc chẹn bêta hoặc chẹn thụ thể angiotensin II. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, sử dụng thuốc hạ huyết áp loại ức chế men chuyển trong vòng trên 10 năm sẽ làm giảm 30 - 40% nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.

Đây là một nghiên cứu thống kê, kết quả đề xuất có mối liên hệ giữa sử dụng thuốc chẹn kênh canxi kéo dài và ung thư vú nhưng chưa chứng minh được mối quan hệ nhân quả bằng các thử nghiệm lâm sàng. Các chuyên gia y tế vẫn không chắc chắn lý do tại sao thuốc chẹn kênh canxi có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú. Theo nghiên cứu này, một trong những lý do có thể là thuốc chẹn kênh canxi cản trở quá trình chết tế bào theo chương trình.

Phát hiện này hết sức quan trọng và có ý nghĩa với sức khỏe cộng đồng vì hiện có nhiều người dùng thuốc để kiểm soát huyết áp Tuy nhiên cần nhiều nghiên cứu để xác định xem có bất kỳ sự khác biệt về nguy cơ giữa các thuốc chẹn kênh canxi tác dụng ngắn, tác dụng kéo dài và liệu thời gian sử dụng thuốc có ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh ung thư vú hay không. Cần thêm các nghiên cứu bằng các thử nghiệm lâm sàng để khẳng định chắc chắn thuốc chẹn kênh canxi là tác nhân gây ung thư vú cũng như có các bằng chứng về cơ chế gây ung thư nếu có.

Đến lời khuyên hữu ích

Các nhà khoa học cũng khuyến cáo rằng, trong lúc chưa có các bằng chứng cụ thể nêu trên, mọi người không nên ngừng sử dụng thuốc chẹn kênh canxi một cách hoàn toàn. Chẹn kênh canxi, dựa trên cơ chế làm chậm sự vận chuyển canxi vào trong tế bào giúp làm giãn mạch máu làm giảm lực co bóp cơ tim và một số thuốc có tác dụng làm chậm nhịp tim   Nên cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ, vì bệnh lý tim mạch cùng các biến chứng tim mạch cũng nguy hiểm và cần được kiểm soát chặt chẽ. Có một số bệnh nhân không đáp ứng với bất cứ loại thuốc hạ huyết áp nào và chỉ đáp ứng tốt với thuốc chẹn kênh canxi.   Các bác sĩ nên kiểm tra kỹ tình trạng toàn thân của bệnh nhân, liệu bệnh nhân có đáp ứng với thuốc điều trị đó hay không, trước khi chỉ định sử dụng thuốc. Nếu bệnh nhân đang sử dụng thuốc chẹn kênh canxi cần theo dõi phát hiện sớm các biến chứng, đặc biệt ung thư vú ở bệnh nhân nữ thời kỳ mãn kinh.