Dưỡng thai: Bạn có đang làm đúng cách thức và chế độ dinh dưỡng cho bà bầu?

Cụm từ “dưỡng thai” có nguồn gốc từ niềm tin cho rằng một số thực phẩm hay một số thuốc có tác dụng bổ dưỡng cho thai. Điều này đúng nhưng chưa toàn diện vì dưỡng thai bao gồm nhiều biện pháp để giúp cho thai phát triển lành mạnh cả về thể chất và tâm trí:

- Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý cho người mẹ để thông qua hệ tuần hoàn nhau - thai cung cấp cho thai mọi chất cần thiết.

- Một cuộc sống không có stress (không ưu phiền, không bị bạo hành).

- Làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.

- Được kiểm soát tốt những bệnh lý đã có hay mới xảy ra trong khi có thai.

Chỉ một trong các yếu tố nói trên có khiếm khuyết cũng đã tác động không tốt đến thai.

Vì sao chế độ dinh dưỡng đủ của người mẹ mang thai lại có ý nghĩa dưỡng thai?

Nói đến dưỡng thai không nên hiểu chỉ là chế độ dinh dưỡng cung cấp cho người mẹ trước và trong thời gian thai nghén mà cả sau khi sinh. Đó là những yếu tố chủ yếu giúp cho sự phát triển có chất lượng của thai và trẻ sơ sinh; một số chất dinh dưỡng còn có tác dụng giảm tỷ lệ bệnh và tử vong cho trẻ thông qua chế độ ăn của người mẹ.   

Mối liên quan giữa dinh dưỡng và thai nghén đã được chứng minh và nhận thấy phụ nữ mang thai không ăn uống đầy đủ quá 8 tuần thì con sinh ra có tỷ lệ tử vong hay bệnh tật cao hơn những phụ nữ có chế độ ăn cân đối, vì trẻ sinh ra từ những bà mẹ được nuôi dưỡng tốt này không bị hạn chế về phát triển khi còn trong bụng mẹ.

Không chỉ những bệnh về thể chất có liên quan đến chế độ dinh dưỡng trước và trong khi có thai mà cả những bệnh tâm trí và những khuyết tật cũng là những nguy cơ khi các bà mẹ thiếu dinh dưỡng - một tình trạng có thể làm cho trẻ dễ bị bệnh thoái hoá thần kinh (mà hệ luỵ có thể xảy ra là kém phát triển tâm trí). 

Dưỡng thai cần thiết từ khi nào?

Ngay từ khi chuẩn bị có thai vì sự thiếu hụt folic acid gây ra khuyết tật ở ống thần kinh có thể xảy ra ngay cả khi người phụ nữ chưa biết mình có thai, cho nên cần bổ sung sớm acid folic  (uống 400 microgram mỗi ngày) khi có ý định  mang thai

Khi mới thụ thai (gọi là phôi) và vài tuần sau đó là giai đoạn rất dễ bị tổn thương, đó là thời kỳ bắt đầu phát triển của các cơ quan và hệ thống của thai. Chính năng lượng để tạo nên hệ thống này là từ các chất dinh dưỡng lưu hành trong máu mẹ và từ nội mạc tử cung vì thế dinh dưỡng đầy đủ khi có thai có ý nghĩa quan trọng.

Cách thức dưỡng thai tốt

Để thai phát triển tốt phụ nữ mang thai cần tăng thêm một số lượng calo khoảng 300 calo mỗi ngày (người phụ nữ lao động nặng mỗi ngày cần khoảng 2.800 calo). Một số phụ nữ có thai lại có xu hướng “ăn cho hai người”, như thế có thể bị tăng cân quá nhiều.

Mặc dù một chế độ ăn cân đối có thể đáp ứng hầu hết những nhu cầu dinh dưỡng cho phụ nữ có thai, nhưng nhiều chuyên gia về dinh dưỡng vẫn khuyên dùng thêm vitamin chất khoáng đặc biệt là sắt và acid folic.

Sắt: Nhu cầu về sắt khi có thai tăng gấp đôi, từ 15 - 30mg mỗi ngày. Gan và thịt có màu đỏ rất nhiều chất sắt; ngoài ra có trong thịt gia cầm, cá, hoa quả rau ngũ cốc trứng

Acid folic: Có vai trò quan trọng trong sự phát triển tế bào đề phòng sảy thai đẻ non, phong huyết tử cung - nhau. Nhiều loại rau quả có chứa acid folic, 300microgram mỗi ngày. Ngoài ra cũng cần bổ sung nhiều chất khác suốt thời kỳ mang thai như các loại vitamin protein magiê nếu có chỉ định của bác sĩ.