Điều trị nguyên nhân

Rối loạn lipid có thể là nguyên phát hoặc thứ phát. Đối với thể thứ phát, phải điều trị bệnh chính gây nên chứng đó (ví dụ bệnh đái tháo đường cường giáp ) hoặc phải ngừng một số thuốc gây rối loạn lipid máu như hypothiazid, cyclosporin ...

Mục tiêu điều trị chứng rối loạn lipid máu là đưa các thông số lipid về giới hạn bình thường hoặc gần bình thường.

Việc chọn mục tiêu điều trị thích hợp phải dựa vào việc phát hiện và đánh giá tính chất của các yếu tố nguy cơ trên bệnh nhân như tiền sử có bệnh mạch vành nhồi máu cơ tim tai biến mạch máu não tăng huyết áp đái tháo đường hút thuốc lá tình trạng béo phì tuổi cao (trên 50 tuổi).

Các biện pháp can thiệp chứng rối loạn lipid máu

- Trước hết phải điều chỉnh chế độ ăn trong 2-3 tháng. Không quá vội vã dùng ngay thuốc Trong nhiều trường hợp, chỉ bằng chế độ ăn bệnh lý nhất là với các rối loạn ở mức độ nhẹ và vừa, kết hợp với giảm cân nếu béo thì các trị số cholesterol, triglycerid, LDL-C đều giảm rõ rệt.

- Chỉ khi chế độ ăn không đủ hiệu lực cholesterol vẫn > 5,8 mmol/l và/hoặc triglycerid > 2,3 mmol/l thì mới dùng thuốc Trong khi dùng thuốc vẫn phải duy trì chế độ ăn bệnh lý, 2 - 3 tháng/1 lần phải xét nghiệm lại các thông số.

- Tăng cường hoạt động thể lực: thể dục hoặc thể thao vừa với sức của mình, với những người cao tuổi, nên tập đi bộ, phải tập ít nhất 45 phút/ngày, tập đều hàng ngày hoặc ít nhất 3 lần/tuần, nếu ngừng tập thì những kết quả tốt sẽ mất ngay.

Chế độ ăn

- giảm cân nếu thừa cân: bằng chế độ giảm năng lượng, tăng cường vận động thể lực giảm cân sẽ tham gia điều chỉnh có hiệu lực rối loạn lipid máu làm giảm cholesterol và triglycerid máu.

- Ăn giảm mỡ động vật vì có chứa nhiều acid béo no, các acid béo này làm tăng cholesterol máu.

- Tăng dầu thực vật chứa nhiều acid béo không no ăn cá có nhiều acid béo không no họ omega-3, các acid béo này làm giảm cholesterol máu.

- Giảm các thức ăn chứa nhiều cholesterol như phủ tạng động vật (bồ dục, óc tim lòng đỏ trứng gan ). Giảm các đồ ăn ngọt (bánh ngọt, sôcôla...).

- Tăng rau quả tươi, uống sữa đậu nành

- Hạn chế bia rượu nhất là khi tăng triglycerid.

Thuốc

- Có rất nhiều thuốc điều trị rối loạn lipid máu hiện nay, tuy nhiên, có 2 nhóm thuốc phổ biến nhất được áp dụng vào điều trị. Đó là các thuốc nhóm fibrat (như lipanthyl lopid) và các thuốc nhóm statin (như zocor lipitor lescol crestor ).

- Các fibrat làm giảm dòng acid béo về gan làm giảm tổng hợp VLDL, làm tăng độ thanh thải VLDL, giảm hình thành LDL nhỏ và đặc dễ gây xơ vữa động mạch giảm ôxy hoá LDL: kết quả là giảm cả triglycerid và cholesterol (giảm triglycerid nhiều hơn), giảm VLDL và LDL, tăng HDL.