Biểu hiện và chẩn đoán bệnh tim mạch cho bà bầu khi mang thai

Bệnh tim mạch là 1 trong 4 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho bà mẹ mang thai (nhiễm trùng, tăng huyết áp do thai kỳ và xuất huyết). Sự stress sinh lý khi mang thai và sinh nở thường nặng nề ở người mẹ có bệnh tim mạch và là nguyên nhân gây tử vong cho cả mẹ và con.

Nói chung, tiên lượng cho bà mẹ bị bệnh tim mà mang thai thì tốt nhưng phải được theo dõi thường xuyên và cẩn thận Sự mất bù chức năng tim chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong cho bà mẹ. Tỉ lệ tử vong ở trẻ tăng lên cùng với sự mất bù do mắc kẹt trong tử cung tình trạng thiếu oxi và sự tăng khí CO2 trong máu còn gây sảy thai hoặc sinh non

Nguyên nhân và tần suất mắc bệnh

Khoảng 1-2% phụ nữ mang thai có bệnh tim nhưng tần suất ngày càng tăng, do những tiến bộ y khoa ngày nay cho phép nhiều phụ nữ bệnh tim được mang thai chẳng hạn như bệnh tim do thấp (hiện diện trên 80% bệnh nhân bị biến chứng tim mạch) hoặc bệnh tim bẩm sinh (hiện diện ở 10- 15% bệnh nhân) sẽ có cơ may được sinh con so với trước đây là không được phép. Bệnh mạch vành ước tính khoảng 2% các biến chứng tim mạch.

Tim mắc bệnh tất nhiên vào một thời điểm nào đó không đáp ứng đủ nhu cầu bình thường của người mang thai: tăng lên 25% cung lượng tim, tăng thể tích tuần hoàn lên 40 - 50%, tăng nhu cầu oxi, tích tụ nước và muối tăng cân và những biến đổi huyết động học khác trong thai kỳ. Những thay đổi sinh lý học này thường dẫn đến tình trạng suy tim so với tuần hoàn tương ứng (mất bù). Sự mất bù (không đáp ứng đủ nhu cầu) nhiều ít tùy thuộc vào tuổi bệnh nhân, thời gian mắc bệnh tim và chức năng còn lại của tim bị bệnh khi bắt đầu mang thai

Bà bầu bị bệnh tim cần phải theo dõi thường xuyên (ảnh: Internet)

Biểu hiện triệu chứng trong khi mang thai

Triệu chứng nổi bật của người phụ nữ có bệnh tim khi mang thai là sự nổi rõ lên của tĩnh mạch cảnh, các tiếng thổi ở tim (tiếng thổi tâm trương), ứ đọng dịch ở đáy phổi, sự lớn của tim (phát hiện trên phim X-quang) và tình trạng rối loạn của nhịp tim (nhịp nhanh xoang hoặc cơn nhịp nhanh nhĩ kịch phát). Những bất thường đặc trưng khác là xanh tím, tiếng cọ màng tim, sự chậm trễ của mạch đập… Sự mất bù của tim có thể phát triển nhanh chóng hay chỉ từ từ với dấu hiệu ứ dịch ở đáy phổi. Khi tiến triển có thể gây phù, tăng khó thở khi gắng sức, hồi hộp, mệt và có thể khái huyết (ho ra máu).

Chẩn đoán bệnh tim khi mang thai

Thầy thuốc khám bệnh sẽ dựa vào âm thổi tâm trương, sự lớn của tim, các rối loạn nhịp… để nghi ngờ mắc bệnh tim mạch trước đó. Xác định độ nặng - nhẹ của bệnh cần thiết phải làm điện tâm đồ, siêu âm tim hoặc các xét nghiệm chuyên sâu khác. Trên Xquang lồng ngực có thể phát hiện tim to và sung huyết phổi. Các biện pháp thăm dò tim mạch xâm lấn nên được trì hoãn đến sau khi sinh, trừ trường hợp quá cần thiết. Việc chụp hình với tia X phải thật cẩn trọng ở bệnh nhân có thai, vì có thể gây hại cho thai nhi