Viêm đường hô hấp: Những ai cần lưu ý đặc biệt?

Theo kết quả giám sát cúm trên toàn quốc, 80% ca cúm hiện tại là cúm A/H1N1. Các chuyên gia cảnh báo, khí hậu ẩm ướt mùa xuân là cơ hội cho các virút vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp xâm nhập thuận lợi vào cơ thể. Trẻ em, người già, người có bệnh mạn tính là những đối tượng dễ bị biến chứng nhiều nhất khi mắc các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp.

Bệnh cúm vẫn luôn là vấn đề thời sự

Nhiều người đã hy vọng rằng, sẽ không còn gánh nặng của các bệnh truyền nhiễm khi sang thế kỷ 21 các bệnh không lây nhiễm mới là hiểm họa chính của nhân loại nhưng thực tế thì chúng ta đang phải gánh trên vai sức nặng của cả các bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm bệnh cúm là bệnh gây ra do virút cúm tấn công vào đường hô hấp trên. Có 3 phân nhóm virút cúm đó là A, B và C. Virút cúm nhóm A và B là những nhóm được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất vì nó là căn nguyên chính gây tử vong và tổn hại cho con người. Trong mùa dịch cúm hằng năm, có khoảng 10% dân số thế giới nhiễm cúm, tức là khoảng 500 triệu người.

Triệu chứng của bệnh cúm thường là ho sốt sổ mũi đau họng nhức đầu mệt mỏi Người lớn thường hồi phục sau 1 - 2 tuần. Bệnh nhân cúm hồi phục nhanh, những người bị các bệnh mạn tính sức đề kháng yếu có thể có những biến chứng nặng.

Viêm phổi cấp tính do virút là một biến chứng nặng của cúm, đó là những đại dịch như cúm A/H5N1 gây ra. Triệu chứng khởi đầu giống như cúm điển hình nhưng tiến triển nhanh trong vòng 3 ngày bệnh nhân sẽ bị sốt cao, ho khó thở tím tái. Phù phổi do suy tim và các biểu hiện thần kinh và thận khác. Tỷ lệ tử vong cao và diễn tiến nhanh. Kháng sinh không có hiệu quả chống lại virút. Bất kể loại cúm nào cũng có thể lây nhiễm cho mọi người trên toàn thế giới bất kể tuổi tác, chủng tộc. Các trận dịch cúm có thể lây truyền từ nơi khởi phát sang các khu vực khác chỉ trong vòng vài tháng. Khí hậu ẩm lạnh, phương tiện di chuyển công cộng đông đúc là những điều kiện tốt khởi phát các đợt dịch cúm.

Chung sống với phế cầu khuẩn

Mọi người đều có thể bị nhiễm phế cầu khuẩn tuy nhiên một số người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn, đó là những người cao tuổi, trẻ nhỏ, người mắc bệnh tim phổi hoặc gan thận, nghiện rượu hoặc ung thư Phế cầu là một loại vi khuẩn gây bệnh thường lưu trú tại vùng mũi họng không chỉ ở người bệnh mà ngay cả ở một số người khỏe mạnh. Đây là tình trạng nhiễm khuẩn đường hô hấp gây ra bởi một loại vi khuẩn có tên là Streptococcus pneumoniae. Người ta nhận thấy rằng có khoảng 60% trẻ em và 30% người lớn khỏe mạnh có mang vi khuẩn này trong vùng mũi họng. Vi khuẩn có thể lây truyền từ người này sang người khác qua đường không khí khi hắt hơi ho, đặc biệt khi có những môi trường thuận lợi như môi trường sống hoặc lớp học đông đúc chật chội.

Sau khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp phế cầu có thể gây ra viêm phổi đây là căn nguyên gây ra viêm phổi cao nhất hiện nay, chiếm 30- 50% các trường hợp viêm phổi Bệnh nhân thường có những biểu hiện cấp tính như sốt cao đau ngực ho nhiều... có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Đối với những người có sẵn các bệnh mạn tính viêm phổi do phế cầu sẽ làm nặng thêm bệnh lý mạn tính hiện có và tỷ lệ tử vong ở những trường hợp này cũng tăng lên. Không chỉ gây viêm phổi mà phế cầu còn có thể xâm nhập sâu hơn vào cơ thể gây ra nhiễm khuẩn huyết viêm màng não

Có thể tử vong vì những biến chứng nặng

Các bệnh viêm đường hô hấp do virút cúm gây ra có dạng nhẹ như cúm thông thường, người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi và dinh dưỡng tốt sẽ khỏi bệnh, một số trường hợp có thể phải dùng thêm kháng sinh để chống bội nhiễm Nhưng nếu là cúm A/H5N1 thì cần phải nhập viện sớm trước 48 giờ, các thuốc điều trị virút chỉ mới dừng lại ở ức chế sự gia tăng của virút mà chưa có tác dụng diệt, vaccin phòng bệnh hiện vẫn còn nghiên cứu.

Viêm phổi do phế cầu khuẩn có thể dẫn đến tử vong, do vậy bệnh nhân cần được nhập viện điều trị từ 7 - 10 ngày. Tuy bệnh có thể được điều trị khỏi bằng kháng sinh nhưng việc điều trị đang gặp nhiều khó khăn do tình trạng vi khuẩn kháng thuốc ngày càng cao.

Việc phòng bệnh cúm và viêm phổi do phế cầu bằng vaccin thật sự là một kết quả mong đợi đối với nhiều người, nhất là phụ nữ chuẩn bị mang thai người già người mắc bệnh mạn tính và trẻ em. Ngoài việc phòng bệnh bằng vaccin, mọi người cần chủ động bảo vệ sức khỏe trong mùa lạnh như luôn mặc ấm, ngủ đủ giấc, ăn đủ chất dinh dưỡng và hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh. Hằng năm, các nhà y học dự phòng và truyền nhiễm trên thế giới có những tổng kết quan trọng các ca mắc cúm trên thế giới để đánh giá xem virút cúm nào là chủ yếu trong mùa bệnh sắp tới, qua đó các nhà sản xuất vaccin sẽ đưa ra những loại vaccin cúm phù hợp.