Bệnh loãng xương ở người già - Nguyên nhân, triệu chứng

Người cao tuổi phải đối đầu với vấn đề giảm sút sức khỏe và có nguy cơ mắc khá nhiều bệnh lý, đặc biệt là bệnh loãng xương (LX). LX hiện là vấn đề sức khỏe cộng đồng. Số người bị bệnh LX ngày càng tăng trên khắp thế giới, đặc biệt người Việt Nam với chế độ ăn nghèo canxi nên nguy cơ bị LX tăng cao. Ước tính trung bình có 1/3 phụ nữ và 1/5 nam giới trên thế giới bị LX.

Nguyên nhân gây bệnh loãng xương ở người già

Bệnh LX thông thường do một số nguyên nhân gây nên như: suy giảm hormone sinh dục gặp ở phụ nữ tuổi mãn kinh; do chế độ ăn không cung cấp đủ canxi hoặc cơ thể không hấp thu được canxi như: ăn uống kiêng cử kéo dài chế độ ăn nghèo nàn, kém chất lượng; do mắc một trong các bệnh hoặc yếu tố nguy cơ: bệnh tuyến thượng thận cường giáp trạng suy thận mãn tính bệnh yếu liệt chi hoặc do chấn thương phải nằm bất động lâu dài; do lạm dụng thuốc có corticoid trong thời gian dài...

Bệnh loãng xương ở người già

Triệu chứng loãng xương

Quá trình bệnh LX diễn ra âm thầm và có thể trong suốt một giai đoạn dài, người bệnh không có triệu chứng gì. Tuy nhiên, khi có triệu chứng thì thường là bệnh đã nặng. Đau cột sống lưng hoặc cột sống thắt lưng cấp tính xảy ra, do nén cột sống đột ngột sau một gắng sức nhẹ. Lún đốt sống, gù còng, nứt hoặc gãy cổ xương đùi, xương cẳng tay, cổ tay xảy ra sau một va chạm mạnh hay chấn động nhẹ...

Loãng xương làm giảm chất lượng cuộc sống

Giảm mật độ xương và LX có thể gây đau lưng đau chân tay, các khớp và mỏi bại hông và dễ dàng bị gãy xương do té ngã. Mỗi 30 giây, trên thế giới có 1 người bị gãy xương do LX. Người ta dự đoán đến năm 2050, các nước châu Á trong đó có Việt Nam sẽ chiếm 50% trường hợp tàn phế hoặc đe dọa tính mạng do gãy khớp háng vì LX.

Người cao tuổi bị gãy xương dễ tử vong và mắc nhiều bệnh sau gãy xương như: viêm đường hô hấp tiết niệu tiêu hóa và bị di chứng phải có người trợ giúp suốt đời.

Biện pháp hạn chế loãng xương

Tăng thêm thức ăn giàu canxi: việc bổ sung canxi vào thức ăn hoặc sử dụng nguồn thức ăn giàu canxi (như: sữa và các chế phẩm từ sữa...) là rất cần thiết. Người cao tuổi cần nhiều lượng canxi hơn người trẻ, vì độ hấp thu của họ kém hơn.

Lượng protein trong khẩu phần ăn hàng ngày nên vừa phải, vì ăn nhiều protein sẽ làm tăng bài xuất canxi theo nước tiểu

Ăn thêm nhiều rau trái cây và thức ăn chứa nhiều estrogen thực vật (như giá đỗ ), vì chúng có tác dụng làm thay đổi sự chuyển hóa của xương: chúng làm giảm tốc độ mất xương và làm tăng khoáng chất trong xương.

Phải tăng cường thời gian hoạt động (hoặc tắm nắng ) để tăng tổng hợp vitamin D trong cơ thể.

Tăng cường tập thể dục

Hoạt động thể lực vừa phải, không nghiện rượu và duy trì cân nặng hợp lý, vì gầy cũng là một yếu tố nguy cơ của bệnh LX.

Đặc biệt ở phụ nữ giai đoạn mãn kinh có thể dùng liều estrogen (theo chỉ dẫn của bác sĩ) để phòng LX hoặc dùng canxitone thay thế, vì nó ức chế hoạt động của tế bào tiêu xương và ngăn cản chất xương bị hấp thụ.

Nhu cầu canxi hàng ngày của người cao tuổi là 1.200mg canxi. Các thực phẩm như: rau, cá, thịt đậu hũ tôm, cua… mà bạn ăn hàng ngày cung cấp cho bạn khoảng 300mg canxi. Như vậy, bạn cần phải bổ sung thêm khoảng 900mg canxi từ sữa và các sản phẩm sữa.

Biện pháp phát hiện loãng xương

Để phát hiện sớm bệnh LX nếu có điều kiện các bạn cần khám sức khỏe định kỳ. Bác sĩ sẽ cho bạn làm một số xét nghiệm để phát hiện sớm bệnh LX và theo dõi tiến triển của bệnh, trong điều kiện hiện nay có thể làm 2 xét nghiệm là:

1. Chụp X-quang xương sống và xương tay chân, đây là xét nghiệm rẻ tiền và dễ thực hiện ở cơ sở y tế nào cũng có. Nhưng có hạn chế là khi thấy được LX trên phim X-quang thì bệnh đã trong giai đoạn muộn, xương đã bị mất khá nhiều.

2. Xét nghiệm đo mật độ xương, giúp đánh giá được khối lượng xương có thể phát hiện LX sớm hơn.

Ngoài ra, để khảo sát bệnh hoặc tìm nguyên nhân, bác sĩ có thể cho làm thêm nhiều xét nghiệm khác.