Bệnh thủy đậu: Biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong

Ông Trần Như Dương - Viện phó Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cảnh báo, thủy đậu xảy ra nhiều nhất vào mùa đông xuân, từ cuối năm dương lịch cho đến tháng 4 hàng năm. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp ở trẻ 5-9 tuổi; xảy ra nặng nhất ở người lớn và trẻ dưới 5 tuổi.

Theo ông Dương, một trong những dấu hiệu của bệnh thủy đậu là người bệnh sốt cao đau nhức, sau đó xuất hiện mụn nước trên da, trong vòng 24-48 giờ có thể nổi toàn thân. Trường hợp người bệnh có sức đề kháng tốt, mụn nước thường nổi ít hơn, tình trạng bệnh không quá trầm trọng.

Biến chứng nguy hiểm

Nếu thể trạng không tốt hoặc trước đó người bệnh đã mắc các bệnh lý khác, có ảnh hưởng đến sức đề kháng của cơ thể, số lượng mụn nước có thể gia tăng nhiều, dễ gây nhiễm trùng nốt đậu, để lại sẹo gây mất thẩm mỹ. Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm dễ lây lan, hầu hết bệnh ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, bệnh có thể diễn tiến nặng, khiến bệnh nhân bị nhiễm trùng máu, biến chứng vào phổi, não gan xương khớp thậm chí có thể gây tử vong

Theo báo cáo công bố vào tháng 7 của Cơ quan Dịch vụ Y tế Anh, khoảng 5-14% người lớn bị thủy đậu gặp vấn đề về phổi viêm phổi Nếu người bệnh nghiện thuốc lá nguy cơ viêm phổi cao hơn rất nhiều. Riêng trường hợp bị viêm não do biến chứng của thủy đậu tỷ lệ tử vong chiếm 5-20%, ngay cả khi được cứu sống bệnh vẫn có thể để lại di chứng nặng nề.

Phụ nữ có thai mắc bệnh thủy đậu trong 28 tuần đầu của thai kỳ có khả năng bị sảy thai hoặc thai nhi có nguy cơ phát triển hội chứng thủy đậu thai nhi (FVS). Đây là hội chứng hiếm, tỷ lệ xảy ra trong 12 tuần đầu dưới 1%, giữa tuần 13-20 là 2%. Trường hợp mới sinh ra đã mắc thủy đậu từ mẹ, trẻ có thể bị dị tật bẩm sinh hoặc bệnh diễn tiến nặng dẫn đến tử vong.

Nguy cơ biến chứng và tử vong tăng theo tuổi. Theo thống kê của Bộ Y tế New Zealand, tỷ lệ tử vong ở trẻ em khỏe mạnh là 2 trên 100.000 trường hợp, nhưng ở người lớn thì cao gấp 15 lần. Mức độ biến chứng ở người lớn cũng nặng hơn trẻ em. Đa số bệnh nhân đều chưa tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh.

Một biến chứng muộn của thủy đậu là bệnh zona Siêu vi varicella-zoster gây ra thủy đậu có thể ẩn trong tế bào thần kinh và kích hoạt trở lại, phát triển thành bệnh zona sau nhiều năm. Bệnh có các biến chứng riêng, gọi là đau thần kinh sau zona.

Phòng chữa bệnh thủy đậu

Trời lạnh kèm mưa phùn, độ ẩm không khí cao vào mùa đông - xuân là thời điểm dễ bùng phát nhiều dịch bệnh như sởi, tay chân miệng, thủy đậu… Với các bệnh liên quan đến vi-rút nói chung, người dân cần chú ý đề phòng từ đầu mùa, vệ sinh cá nhân thường xuyên, bổ sung các thực phẩm có lợi cho sức khỏe luyện tập thể thao để tăng sức đề kháng của cơ thể.

Khi bị thủy đậu, người bệnh nên sớm đi thăm khám và chữa trị. Người bệnh không nên gãi sẽ gây bội nhiễm vi khuẩn; tắm nước ấm; giặt và phơi nắng đồ dùng cá nhân; tránh tụ tập nơi đông người, che tay hoặc quay lưng lại khi ho để tránh lây nhiễm cho người khác.

Ông Trần Như Dương khuyến nghị, người dân nên chủ động tiêm phòng trước khi có dịch để giảm nguy cơ lây nghiễm, tránh cảnh chen chúc, cháy vắc xin tại các phòng tiêm chủng. Nên tiêm một liều cho trẻ từ 12 tháng tuổi tới 12 tuổi, và 2 liều cách nhau 4-8 tuần cho trẻ thiếu niên từ 13 tuổi trở lên hoặc người lớn. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, nên tiêm ngừa ít nhất 3 tháng trước khi dự định có thai.

Một nghiên cứu  của Trung tâm Tư vấn tiêm chủng New Zealand cho thấy, khoảng 70-90% trẻ có thể miễn dịch với thủy đậu sau mũi thứ nhất và tăng lên 97-99% trẻ sau mũi thứ 2. Hoàn thành 2 mũi đối với thanh thiếu niên, khoảng 91% người trưởng thành sẽ tránh được bệnh thủy đậu mức độ từ trung bình đến nặng. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, tỷ lệ này có thể lên tới 98%.