Bệnh Horton là gì? Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị bệnh

Bệnh Horton là gì?

Bệnh Horton là bệnh viêm động mạch toàn thân nhưng biểu hiện khu trú chủ yếu ở động mạch thái dương, lứa tuổi hay mắc là người trên 60 tuổi, nữ bị nhiều hơn nam.

Người mắc bệnh Horton thường bị nhìn đôi, nhức đầu

Nguyên nhân gây bệnh Horton

Có nhiều thuyết khác nhau về bệnh Horton:

- Bệnh do vi khuẩn đặc hiệu nên xếp vào nhóm bệnh u hạt nhiễm khuẩn

- dị ứng quá mẫn nên xếp vào nhóm những bệnh mạch máu do dị ứng

- Bệnh tạo keo.

 - bệnh tự miễn một số tác giả cho là di truyềndo virut viêm gan B và Treponema pallidum.

Cơ chế gây bệnh chưa được xác định rõ nhưng nhiều giả thuyết đã thừa nhận yếu tố di truyền theo gen và cơ chế tự miễn dịch thông qua một số xét nghiệm đặc hiệu; Do hiện tượng tự miễn dịch làm viêm lớp chun trong của nhiều động mạch, đặc biệt là động mạch thái dương nông và các nhánh của động mạch cảnh ngoài.

Nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam

Triệu chứng thường gặp

- Bệnh khởi phát và tiến triển kín đáo. Các triệu chứng về Mắt gặp nhiều theo thứ tự là: Phù nề gai thị, tắc động mạch võng mạc trung tâm song thị thị trường thu hẹp, ám điểm trung tâm đau hố mắt. Kèm theo các biểu hiện: nhức đầu đau cơ khớp đau vùng thắt lưng cơ đai vai, sốt, hội chứng thiếu máu

- Tổn thương động mạch mắt, chẩm và đặc biệt là động mạch mặt cũng bị viêm gây thiếu máu cục bộ ở những cơ nhai làm cho bệnh nhân đau nhiều khi nhai, giảm hoặc hết đau khi ngừng nhai. Ngoài ra, một số bệnh nhân còn đau cả lưỡi, họng, nuốt, nói khó do tổn thương những động mạch chi phối vùng đó.

- Triệu chứng ở mắt: Những biểu hiện thường gặp là sợ ánh sáng, nhìn đôi lác mắt mù thoảng qua, màn sương mù trước mắt, ảo thị, rối loạn thị trường... và cuối cùng là mù hẳn. 

- mất ngủ chán ăn gầy sút và sốt, đôi khi hâm hấp sốt, có khi sốt rất cao và suy nhược

- giả viêm đa khớp gốc chi có dấu hiệu thâm nhiễm viêm ở những cơ đai, nhất là đai vai

- Các triệu chứng khác ít gặp và dễ nhầm với các bệnh khác như: nhồi máu não viêm dây thần kinh phồng động mạch chủ, thiểu năng động mạch chủ hay động mạch vành bệnh phế quản phổi, viêm động mạch ngoài sọ và trong sọ, viêm động mạch ở các chi.

- Bệnh Horton dễ bị bỏ sót ở các thể bệnh như: Toàn thân suy sụp dần, sốt đơn thuần kéo dài, đi khập khiễng cách hồi cơn đau thắt hay tai biến thiếu máu cục bộ ở những cơ quan do ngành lớn hay thân động mạch chủ chi phối.

Người mắc bệnh Horton dễ thiếu máu cục bộ

Điều trị bệnh Horton

Thuốc corticoid (như prednison, solu-medrol) là biện pháp điều trị duy nhất có hiệu quả, điều trị bằng corticoid càng sớm thì càng tránh được những biến chứng về mắt cho người cao tuổi.

Liệu pháp corticoid là biện pháp điều trị duy nhất có hiệu quả. Những biến chứng nguy hiểm của bệnh Horton có thể tránh được nếu bắt đầu điều trị nhanh, coi như cấp cứu khi đã xuất hiện những tổn thương về mắt. Chỉ khi nào thị lực mới mất một phần thì liệu pháp corticoid còn có khả năng hồi phục thị lực, nhưng đã mất hoàn toàn thị lực thì không hồi phục.

Hiệu quả điều trị có tác dụng ngay, giảm sốt giảm đau trong ngày, viêm nhiễm giảm dần và tốc độ lắng hồng cầu trở lại bình thường trong 1 - 2 tháng. Phải dùng corticoid hằng ngày, một lần vào buổi sáng, còn nếu dùng cách nhật kém hiệu quả.

Trong một số trường hợp, người ta có thể dùng một vài thuốc khác như dapson hoặc thuốc chống viêm non-steroid kết hợp với corticoid trong giai đoạn điều trị củng cố. Ngoài ra, nếu có viêm các động mạch lớn thì phải dùng cả thuốc chống đông để dự phòng huyết khối.