Tác hại của rượu với sức khỏe và cách xử trí say rượu

Trong gia đình tôi, từ chồng đến các con đều uống rượu, nhiều bữa say nôn ói nhiều, khiến tôi lo lắng, nhưng không biết xử trí như thế nào.

(Q. T. - Đồng Nai)

Ngày nay, nhiều nghiên cứu, cho thấy rằng nếu uống một lượng rượu ít mỗi ngày, 1 - 2 lon bia hay 1 ly rượu, kèm theo tập thể dục - thể thao thì có lợi cho sức khỏe Với lượng rượu vừa như vậy, rượu sẽ có tác dụng đánh thức hoạt động của các cơ quan trong cơ thể như não - tim - gan hoạt động tốt hơn. Lượng rượu vừa phải này còn có tác dụng chống xơ mỡ động mạch điều cần nhớ là uống rượu phải kèm theo tập thể dục ít nhất 30 - 40 phút mỗi ngày…

Rượu đưa đến cho con người nhiều nguy hiểm, như: người say rượu không làm chủ được hành vi của mình, dẫn đến cãi vã đánh nhau, không làm chủ hành vi khi tham gia giao thông…

Bên cạnh đó, rượu đem lại những mối nguy hiểm lâu dài cho sức khỏe như: tác hại trên hệ thần kinh: dễ cảm xúc và thay đổi vận động (run tay, đi đứng loạng choạng, nặng hơn nữa thì đờ đẩn lơ mơ và hôn mê); trên  tim mạch, rượu làm cho tim đập nhanh hơn, nên có thể dẫn đến thiếu máu cơ tim loạn nhịp tim nặng hơn là suy tim cơn đau tim nhồi máu cơ tim rất nguy hiểm đến tính mạng.

Ở bệnh nhân cao huyết áp khi uống rượu huyết áp sẽ tăng cao hơn, rất dễ dẫn đến tai biến mạch máu não liệt nửa người nặng hơn là hôn mê và tử vong Trên hệ tiêu hóa thì nguy hiểm cho dạ dày như: viêm dạ dày thường gặp sau khi uống rượu mạnh lúc bụng đói đau bụng  và nôn ói dữ dội, nặng hơn là chảy máu dạ dày

Tác hại trên gan là tình trạng viêm gan cấp cũng thường xảy ra sau khi uống rượu, hoặc nghiện rượu lâu ngày có thể dẫn đến xơ gan Tác hại trên tụy rượu là yếu tố khởi phát viêm tụy cấp viêm tụy cấp thường khởi phát sau bữa tiệc thịnh soạn uống nhiều rượu, đặc biệt là uống rượu mạnh, bệnh nhân có biểu hiện đau bụng dữ dội, lói ra sau lưng, kèm theo nôn ói, đây là thể bệnh rất nặng, rất dễ đưa đến tử vong.

Trong đời sống vợ chồng rượu làm giảm khả năng tình dục do quá trình ức chế ở não, dễ ảnh hưởng đến vấn đề phát triển trí não của bé sau này.

Xử trí ngộ độc rượu một cách đơn giản ở nhà bằng cách sử dụng vitamin B1. B1 rất cần thiết cho người ngộ độc rượu và phải được sử dụng trước khi sử dụng dung dịch nước đường (Glucose) bằng đường uống hay truyền, vì vitamin B1 là Cofactor của chuyển hóa qua lại giữa Pyruvate (Pyruvic acid) và Glucose trong chu trình Krebs, nếu thiếu  vitamine B1 thì chu trình Krebs không thể hoạt động được.

Do đó, nếu uống nước đường hay truyền dung dịch đường glucose trong tình trạng thiếu vitamin b1 (do tăng sử dụng trong phản ứng oxy hóa khử của rượu) thì sẽ đưa đến tăng Pyruvat cả trong máu và trong não, lúc đó Pyruvate sẽ gây độc cho não, khiến tình trạng ngộ độc sẽ nặng hơn.

Liều thường dùng vitamin B1 là 250 - 1.000mg bằng đường uống hay tiêm bắp. Ngoài vitamin b1 giảm độc tố của rượu, nhẹ thì uống các loại đường Glucide (nước đường), nặng thì truyền tĩnh mạch bằng dung dịch Glucose 5 - 10% vitamin b6 giúp tỉnh rượu nhanh hơn với liều thường dùng 250 - 500mg,  uống hoặc tiêm bắp.

Nếu nặng thì chuyển ngay đến cơ sở  y tế gần nhất, để có thể sử dụng  Naloxone, sẽ giúp tỉnh rượu nhanh hơn, đặc biệt là trên bệnh nhân ngộ độc rượu Ethylic cấp tính nguyên chất, liều thường dùng 0,4 - 1,2 mg (1 - 3 ống), tiêm tĩnh mạch mỗi ống 0,4mg, có thể dùng 1 - 2 lần, cách nhau khoảng 5 phút.

BS.CKI. TRẦN QUỐC LONG