Sốc phản vệ khi tiêm vacxin – Một bệnh lý thường xảy ra ở trẻ nhỏ

Tiêm phòng vacxin có lợi ích to lớn đối với chúng ta Tuy nhiên trên thực tế đã xảy ra không ít trường hợp sốc phản vệ khi tiêm vacxin, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Để hiểu hơn về bệnh bạn hãy theo dõi bài viết này của chúng tôi.

Sốc phản vệ khi tiêm vacxin

Vacxin có thể được bào chế từ vi khuẩn virus hay độc tố của chúng hoặc được tái tổ hợp từ các kháng nguyên đặc hiệu. Trước và sau khi tiêm vacxin cần phải bảo đảm các quy trình cần thiết theo quy định.

Các nghiên cứu cho thấy vacxin và các thành phần tá dược đều có thể gây ra những tác dụng không mong muốn Những vacxin có thành phần bao gồm trứng hoặc gelatine thì phản ứng dị ứng thường nặng và tần suất xuất hiện nhiều hơn.

Trẻ em là đối tượng dễ bị sốc phản vệ khi tiêm vacxin

Phản ứng tức thời với vacxin hoặc qua trung gian IgE

Sốc phản vệ khi tiêm phòng vacxin các triệu chứng của sốc phản vệ thường xảy ra trong vòng 4 giờ sau tiêm vacxin. Một bệnh nhân được chẩn đoán nghi ngờ sốc phản vệ khi có ít nhất một trong số 4 dấu hiệu tại các cơ quan sau:

+ Biểu hiện trên da: Mề đay, phù mạch (phù Quincke), ngứa và ban giãn mạch.

+ Đường hô hấp: ngạt mũi chảy mũi, sung huyết niêm mạc mũi, tiếng thở rít do phù nề hầu họng và thanh quản hoặc các triệu chứng ở đường hô hấp dưới như khò khè, thở rít, tức nặng ngực, thở nông, nặng có thể suy hô hấp.

tim mạch: Hạ huyết áp nhịp tim nhanh, da tái nhợt, nặng có thể ngừng tim

+ Biểu hiện dạ dày ruột: Nôn buồn nôn đau quặn bụng, nặng có thể đại tiểu tiện không tự chủ.

Phản ứng khi sốc phản vệ nặng có thể khiến suy hô hấp

Các phản ứng tại chỗ và quá mẫn chậm

+ Các phản ứng chậm với vacxin thường biểu hiện tại chỗ tiêm. Các phản ứng này không được xếp vào nhóm phản ứng dị ứng mà thường là hậu quả của phản ứng viêm không đặc hiệu do các thành phần như muối nhôm hoặc vi sinh vật gây ra. Chúng thường được gọi là các yếu tố hoạt hóa.

+ Hiện tượng Arthus: Các phản ứng này thường tiến triển sau từ 6 đến 12 giờ với sự có mặt của các kháng thể ở nồng độ cao, thậm chí diễn tiến đến vài ngày sau giống như bệnh huyết thanh. Hậu quả của quá trình viêm cấp tính có thể dẫn đến sự phá hủy tổ chức với một số triệu chứng có cơ chế giống bệnh huyết thanh bao gồm viêm khớp và sốt.

+ Các phản ứng quá mẫn chậm: Các phản ứng qua trung gian tế bào lympho T thường biểu hiện dạng ezema tại chỗ, khởi phát sau từ 2 - 8 giờ đến 2 ngày. Đôi khi phản ứng cũng có thể lan rộng hơn và biểu hiện toàn thân như hồng ban đa dạng hội chứng AGEP với biểu hiện sốt cao, ban mụn mủ cấp tình toàn thân sau tiêm vacxin.

+ Các biểu hiện sưng đau tại chỗ cũng có thể xuất hiện và lan rộng nhưng thường tự thoái lui sau từ 2 đến 4 ngày mà không để lại biến chứng gì. 

Phản ứng chậm của sốc phản vệ là sưng đau tại chỗ

Điều trị sốc phản vệ khi tiêm vacxin

+ Nếu bệnh nhân bị phản ứng dị ứng tại chỗ thì chườm đá tại chỗ tiêm. 

+ Trường hợp bị đau nhiều, bác sĩ có thể chỉ định cho dùng Paracetamol hoặc ibuprofen. 

+ Nếu có biểu hiện dị ứng ngứa tại chỗ có thể sử dụng kháng histamine đường uống. Khi các triệu chứng thuyên giảm, cần theo dõi người bệnh ít nhất 30 phút tiếp theo.

+ Nếu bệnh nhân bị phản ứng phản vệ nhẹ với các biểu hiện thường gặp là mề đay và phù mạch (Quincke) thì dùng thuốc kháng histamine. Nếu triệu chứng nặng, toàn thân, bác sĩ có thể cân nhắc dùng thêm corticosteroid.

Như vậy, sốc phản vệ khi tiêm vacxin có những triệu chứng gần giống với tình trạng sốc phản vệ thông thường. Chính vì vậy, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.