Dị ứng với thực phẩm: Mối nguy hiểm tiềm tàng mà con người không ngờ tới!

Các loại thức ăn khác nhau thường gây ra tình trạng dị ứng cho từng lứa tuổi khác nhau. Người ta thấy rằng sữa trứng gà và đậu phộng thường gây ra dị ứng cho trẻ em Còn nghêu sò, cá biển, đậu phộng… hay gây ra dị ứng cho người lớn. Phần lớn các trường hợp dị ứng với thức ăn đều xảy ra trong lần ăn đầu tiên. Điều này gây nhiều khó khăn cho việc phòng ngừa và điều trị dị ứng với thực phẩm

Các biểu hiện thường gặp nhất của dị ứng với thực phẩm là tình trạng tổn thương ở da như: nổi mề đay ở da, hoặc đỏ bừng mặt phù mạch và tình trạng trở nặng của bệnh chàm Một số trường hợp gây ra các triệu chứng tiêu hóa như: nôn ói đau quặn bụng và tiêu chảy làm dễ nhầm với tình trạng rối loạn tiêu hóa hay nhiễm độc thức ăn.

Các biểu hiện về hô hấp thường nặng hơn như: viêm mũi dị ứng viêm phế quản dạng hen và phù nề thanh quản gây khó thở nhiều khi rất dữ dội. Trong một số ít các trường hợp dị ứng thực phẩm có thể gây sốc phản vệ và gây chết người nhất là ở những trẻ em dưới 2 tuổi.

Dị ứng thực phẩm đôi khi có khi biểu hiện rất mơ hồ và nhẹ nhàng như tình trạng chán ghét thức ăn, thay đổi khí sắc sau khi ăn… Tình trạng này cũng hay xảy ra ở trẻ em khiến nhiều bậc cha mẹ thấy con mình không muốn ăn mà không thể tìm ra nguyên nhân, càng ép ăn trẻ càng chán ăn một hay vài loại thực phẩm nào đó. Hiện tượng trên kéo dài lâu ngày có thể đưa đến tình trạng suy dinh dưỡng

Bệnh khá nguy hiểm và hay xảy ra ở trẻ em

Đã có nhiều công trình nghiên cứu y học trên thế giới cho thấy rằng tình trạng dị ứng với thức ăn ở trẻ em chiếm một tỉ lệ khá cao từ 6 - 8% số trẻ từ 2 - 10 tuổi. Trong khi đó số người lớn bị dị ứng với thức ăn chỉ chiếm chưa đến 3%. Hơn thế nữa, các biểu hiện về dị ứng ở trẻ em thường trầm trọng và rầm rộ hơn ở người lớn.

Các chất gây dị ứng chính có trong thức ăn thường là các protein có nguồn gốc từ động vật và thực vật, các protein này thường bền vững với nhiệt độ. Do đó mặc dù đã được nấu chin ở nhiệt độ cao, chúng vẫn giữ nguyên cấu trúc và hoạt tính gây dị ứng cho con người. Ngoài ra, các chất protein này còn không bị phân huỷ bởi men tiêu hóa và chất acide của dịch dạ dày

Bệnh có thể diễn tiến từ các thể nhẹ như chỉ nổi mề đay, nặng hơn là các tình trạng viêm phế quản dạng hen trong đó tình trạng co thắt phế quản và phù thanh môn gây khó thở dữ dội có thể xảy ra. Một số trường hợp bệnh nhân có thể sốc phản vệ (giống như sốc thuốc kháng sinh) và đưa đến tử vong nếu không được biết đến và cấp cứu kịp thời. 

Phòng bệnh như thế nào?

Việc đầu tiên là phải nghĩ đến tình trạng dị ứng thực phẩm kể cả ở những người lớn tuổi. Tuy nhiên, vấn đề không phải là đơn giản vì biểu hiện của tình trạng dị ứng thực phẩm rất đa dạng và hiện nay còn có nhiều người kể cả thầy thuốc vẫn chưa nắm vững và chưa hiểu rõ các tình trạng dị ứng thực phẩm

Kế đến là nên tránh không dùng loại thực phẩm gây dị ứng có những trường hợp xác định khá dễ dàng như dị ứng cá ngừ Nhưng cũng có nhiều không thể xác định được loại thực phẩm gây dị ứng vì bệnh nhân ăn nhiều loại thức ăn và cũng có lúc không bị dị ứng Những trường hợp này phải được xác định bằng test tiêm dưới da khá phức tạp mà hiện nay không phải là phòng khám hay bệnh viện nào cũng có.

Việc giải dị ứng bằng vắcxin chủng ngừa cũng đã được nhiều nước tiên tiến trên thế giới áp dụng và cũng có hiệu quả. Để đề phòng những trường hợp nặng có thể gây tử vong bệnh nhân và người nhà khi thấy bệnh nhân có các biểu hiện đặc biệt như khó thở dữ dội, truỵ tim mạch… cần phải đưa đến ngay các cơ sở y tế có phương tiện cấp cứu sốc phản vệ để được cấp cứu kịp thời.