Nguyên nhân và cách điều trị trẻ bị còi xương, các bà mẹ nên biết

Trong thời gian có thai và cho con bú, người mẹ nên dành thời gian tắm nắng đi dạo ngoài trời. Nên ăn uống hợp lý, chú ý thực phẩm giàu vitamin D, canxi để phòng tránh còi xương sớm cho trẻ từ trong bào thai và trong những tháng đầu sau đẻ.

Phòng bệnh còi xương

Khi thấy bé có những biểu hiện trên bạn cần xem lại coi món ăn có đủ các chất cần thiết và phù hợp với lứa tuổi, sở thích của bé không? Mỗi ngày, trước 10 giờ sáng, bé có được cởi bỏ quần áo để phơi nắng 5 phút (với trẻ dưới 18 tháng) hoặc được chơi ngoài trời ít nhất 30 phút (với trẻ lớn hơn)? Đưa bé đến bác sĩ để được tư vấn hoặc chỉ định dùng thuốc Đa số các bé khi có biểu hiện trên không phải chỉ còi xương mà còn có thể bị suy dinh dưỡng kèm theo bệnh nhiễm trùng khác do cơ thể giảm sức đề kháng

Thiếu ánh sáng mặt trời

Nhiều trẻ bị còi xương chỉ vì cha mẹ giữ gìn quá kỹ hoặc không có điều kiện cho tắm nắng (do yếu tố địa lý khí hậu, mùa đông, vùng núi sương mù nhà ở chật chội, ô nhiễm môi trường…).

Còi xương gây ra do cơ thể thiếu hụt vitamin D, làm ảnh hưởng đến quá trình hấp thu, chuyển hóa canxi và phốt pho. Cùng xem các nguyên nhân và cách điều trị khi trẻ bị còi xương

Tình trạng thiếu hụt nặng vitamin D của người mẹ trong thời gian mang thai

Điều này có thể phá vỡ cân bằng canxi nội mô ở bào thai và gây rối loạn quá trình khoáng hóa xương, dẫn đến còi xương từ trong bào thai. Hàm lượng vitamin D trong sữa mẹ thấp, nên trẻ sơ sinh chủ yếu dựa vào lượng vitamin D dự trữ thu được qua rau thai để đáp úng nhu cầu cơ thể. Vì vậy, việc người mẹ thiếu vitamin D trong thời gian mang thai là yếu tố nguy cơ cao gây còi xương sớm ở trẻ sơ sinh

Chế độ ăn của trẻ thiếu cả vitamin D và canxi, tỷ lệ canxi/photpho thấp

Chế độ ăn nhiều phytat (có nhiều trong tinh bột), oxalat (có nhiều trong rau) và chất xơ cũng làm giảm hấp thu canxi.

Biểu hiện có nguy cơ bị còi xương

Bé có thể vẫn đủ cân nặng và chiều cao tuy nhiên phụ huynh cần chú ý các triệu chứng: răng chậm mọc tóc rụng, hay giật mình bứt rứt, ọc sữa Ngủ không yên giấc, hay khóc đêm đổ mồ hôi đầu. Xương bị mềm, dễ biến dạng như: đầu bẹp, lồng ngực gù, tay chân cong, trán dô, có 2 bướu ở đỉnh đầu, thóp chậm đóng; đặc biệt, tuy trẻ bụ bẫm nhưng cơ nhão… Ngoài ra, cơ thể còn giảm sức đề kháng trẻ hay bị nhiễm trùng hô hấp Nếu không điều trị kịp, bé sẽ còi xương thật sự như: bị tay cán vá, chân cong vòng kiềng, ngực dô hoặc lép…

Chế độ ăn của trẻ

Cho trẻ bú mẹ ngay sau sinh, bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu , sau đó cho ăn bổ sung. Chú ý cho ăn dầu mỡ, thực hiện tô màu bát bột. Hằng ngày phải cho trẻ tắm nắng 5-10 phút để có đủ vitamin D.

Bổ sung vitamin D

Bổ sung vitamin D 400 đơn vị/ngày cho trẻ đẻ non, đẻ thấp cân. Một trong những biện pháp phòng bệnh còi xương là tăng cường vitamin D vào thực phẩm cho bà mẹ và trẻ em

Điều trị trẻ còi xương

Bổ xung canxi cho trẻ

Canxi luôn cần được cung cấp cho cơ thể trong suốt các giai đoạn của cuộc sống từ trong bào thai cho đến khi trưởng thành và người già Theo khuyến cáo của Viện dinh dưỡng quốc gia Việt Nam và RDA của Mỹ, mỗi ngày trẻ em cần khoảng 500 -1.000mg canxi tùy theo độ tuổi.

Sữa và các chế phẩm của sữa như sữa chua bánh flan, phô-mai… là nguồn cung cấp canxi quan trọng, sau đó là đậu hũ hải sản (cá nhỏ nguyên xương, tôm tép nguyên vỏ mới chứa nhiều canxi), đậu các loại, mè, rau xanh… Cần chú ý là canxi trong sữa thì dễ hấp thụ hơn là canxi từ các nguồn thực phẩm khác.

Hàm lượng canxi trong một số loại thực phẩm (có trong 100g thực phẩm ăn được)

Bổ xung vitamin D cho trẻ còi xương

Ngoài việc cung cấp đầy đủ các thực phẩm giàu vitamin D như sữa trứng gan bơ… trẻ em mọi độ tuổi đều cần phải được tắm nắng nhẹ 15-20 phút mỗi ngày. Ánh nắng nhẹ là nắng trước 9 giờ sáng hoặc 4-5 giờ chiều. Cần bộc lộ da càng nhiều càng tốt để ánh nắng trực tiếp chiếu vào da thì sẽ tạo ra nhiều vitamin D. Sau khi ra nắng vài phút cho bé ấm người rồi mẹ nên cởi bớt nón, vớ, vén áo hoặc quần bé càng nhiều càng tốt. Không phơi nắng qua cửa kính. Trẻ nhỏ chưa đi được thì bà mẹ cần bồng bế trẻ ra ngoài trời để tắm nắng, nếu trẻ đã tự đi được thì cần nhắc nhở và tạo điều kiện cho trẻ ra môi trường bên ngoài. Bà mẹ đang cho con bú sữa mẹ cũng phải tắm nắng hằng ngày để đảm bảo cho nhu cầu vitamin D của chính người mẹ đồng thời có đủ vitamin D trong sữa mẹ để cung cấp cho trẻ.

Cua đồng: 5.040mg, Hến: 144mg, Tép gạo: 910mg, Tôm đồng: 161mg, Tép khô: 591mg, Lòng đỏ trứng: 134mg, Sữa bò tươi: 120mg, Sữa chua: 120mg, Sữa bột: 939mg, Đậu hũ:150mg, Mè: 1.200mg, Rau dền, rau muống: 100mg, Rau ngót: 69mg, Măng khô: 100mg