Cảnh giác viêm phổi mùa lạnh ở trẻ em, các mẹ chớ nên lơ là

Viêm phổi là một bệnh rất hay gặp ở trẻ em, chiếm tỷ lệ rất cao sau bệnh tiêu chảy. Viêm phổi bao hàm một trong số các bệnh về phổi như viêm phế quản phổi, viêm tiểu phế quản... Người lớn tuổi và trẻ em đều có thể mắc bệnh viêm phổi, trẻ càng nhỏ tuổi mắc bệnh viêm phổi càng có nguy cơ tăng nặng nhanh hơn trẻ em lớn.

Tại sao thời tiết lạnh trẻ em dễ mắc bệnh viêm phổi?

Thời tiết lạnh, đặc biệt là thời tiết khắc nghiệt là điều kiện rất thuận lợi cho vi khuẩn và virut có trong không khí tồn tại lâu dài. Những vi khuẩn và virut có trong không khí khi con người hít phải chúng sẽ nhanh chóng xâm nhập vào đường hô hấp bám vào niêm mạc nhân lên, tiết ra độc tố (vi khuẩn), phá hủy tế bào đường hô hấp (virut) và

gây bệnh. Đối với trẻ em khi bị các vi sinh vật xâm nhập vào đường hô hấp (vi khuẩn hoặc virut hoặc kết hợp cả hai), kèm theo sức đề kháng của trẻ còn non kém hoặc chưa đầy đủ để chống lại tác nhân gây bệnh tạo điều kiện cho vi sinh vật gây tổn thương niêm mạc khí phế quản tiểu phế quản. Nếu trẻ em không được chăm sóc chu đáo, mặc quần áo phong phanh hoặc thiếu quần áo mặc mùa lạnh hoặc mặc quần áo ướt càng dễ bị nhiễm lạnh và nguy cơ viêm phổi đặc biệt các cháu có sức đề kháng yếu như còi xương suy dinh dưỡng mắc các bệnh mạn tính như viêm VA rối loạn tiêu hóa HIV/AIDS...

Yếu tố gây viêm phổi

Trước hết phải kể đến điều kiện sống và sức đề kháng của các cháu. Trẻ có sức đề kháng tốt, mặc đủ ấm, được bố mẹ hoặc cô nuôi trẻ chăm sóc cẩn thận ăn uống đủ chất thì dù là mùa lạnh nhưng các cháu cũng ít có khả năng mắc các bệnh viêm phổi Nếu cháu có chế độ dinh dưỡng kém, điều kiện chăm sóc không tốt, sức đề kháng không tốt (do chưa có điều kiện tiêm vaccin, trẻ hay ốm yếu, trẻ bị nhiễm HIV/AIDS); trẻ còi xương suy dinh dưỡng; trẻ mắc bệnh bẩm sinh về tim mạch hô hấp hàm mặt; trẻ đẻ thiếu tháng, thiếu cân nặng...; bên cạnh đó môi trường sống không thuận lợi làm cho các loại vi sinh vật gây bệnh có điều kiện phát triển như môi trường sống mất vệ sinh, vệ sinh hoàn cảnh kém; bố, mẹ hoặc trong gia đình có người hút thuốc lá thuốc lào; sống thiếu không khí, thiếu ánh sáng, nhà ẩm thấp, khói bếp, khói bếp than... làm cho nguy cơ mắc bệnh viêm phổi ở trẻ càng cao.

Có nhiều loại vi khuẩn, virut hoặc vi nấm có thể gây viêm phổi cho trẻ nhất là vào mùa lạnh. Loại vi khuẩn hay gặp nhất là S.pneumoniae, H.influenzae, B.catarrhali, M.hominis, S.aureus, S.pyogenes...; virut cúm, virut hợp bào, virut H5N1, virut sởi... Do đường lây truyền của một số vi khuẩn,virut là không khí vào hệ hô hấp nên khi một trẻ nào đó bị bệnh rất dễ lây lan cho nhiều trẻ khác trong lớp học, trong vườn trẻ hoặc trong gia đình, làng xóm, khu phố.

Biện pháp phòng ngừa

Việc đầu tiên cần quan tâm là làm sao để trẻ càng ngày càng có sức khỏe tốt sức khỏe tốt là có sức đề kháng tốt, do đó trẻ sẽ tăng sự ngăn chặn được nhiều loại vi khuẩn khi chúng muốn xâm nhập vào cơ thể. Muốn vậy cần cho trẻ ăn uống đủ chất, đủ lượng. Không để trẻ còi xương, suy dinh dưỡng Không để trẻ mắc bệnh về đường tiêu hóa đặc biệt là bệnh tiêu chảy Nơi ở cần thoáng mát, đủ ánh sáng, tránh gió lùa vào mùa lạnh, có các công trình vệ sinh gia đình, lớp học, trường học đạt yêu cầu. Mùa lạnh các cháu cần mặc ấm (quần, áo, mũ, găng tay, bít tất, khẩu trang) nhất là khi ra khỏi nhà.

Cần phát hiện sớm trẻ bị viêm đường hô hấp trên như ho sốt sổ mũi khò khè tiêu chảy và đưa đến cơ sở y tế nơi gần nhất để được khám và điều trị, tốt nhất là đưa cháu đến bác sĩ chuyên khoa nhi. Tuyệt đối gia đình, bố, mẹ các cháu không tự tiện mua thuốc để điều trị khi chưa có ý kiến của bác sĩ. Một số bệnh viêm phổi liên quan đến khả năng lây lan của vi sinh vật cần cách ly trẻ với các cháu ở lớp học, với các cháu trong gia đình và các cháu hàng xóm, dân phố.

Đối với các cháu khỏe mạnh, rất cần thiết đưa cháu đi tiêm phòng bệnh theo chương trình tiêm chủng mở rộng đúng lịch, không bỏ sót hoặc quên bất kỳ một loại vaccin nào. Để phòng bệnh viêm phổi nếu có điều kiện nên tiêm phòng thêm một số vaccin như vaccin HIB (phòng viêm phổi và viêm màng não do vi khuẩn H.influenzae typ B gây ra), vaccin phòng viêm phổi do vi khuẩn phế cầu...