Chọn thuốc trị mụn trứng cá phù hợp với làn da để tránh tác dụng phụ

Có rất nhiều dạng mụn trứng cá khác nhau như mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn mủ, mụn bọc…, trong đó có nhiều mụn gây đau và để lại sẹo khiến người bệnh cảm thấy mất tự tin.

Có nhiều loại thuốc được dùng đơn lẻ hoặc kết hợp để điều trị loại mụn này, nhưng khi dùng, ngoài việc cần lưu ý một số rủi ro thì người bệnh cần biết cách chăm sóc da để tăng cường hiệu quả của thuốc.

Nguyên nhân gây ra mụn chưa được biết đến. Các bác sĩ cho rằng một số yếu tố sau đây có thể gây ra mụn như sự gia tăng hormon ở lứa tuổi thanh thiếu niên (điều này có thể làm cho các tuyến dầu bị bít lại thường xuyên hơn), thay đổi hormon trong thời kỳ mang thai bắt đầu hoặc ngừng sử dụng thuốc tránh thai di truyền, sử dụng một số loại dược phẩm đồ trang điểm chứa nhiều dầu.

Các thuốc điều trị mụn và lưu ý khi dùng

Benzoyl peroxide: thuốc có tác dụng chống viêm và chống lại sự phát triển của vi khuẩn P. Acnes (một tác nhân gây mụn trứng cá), là thuốc hiệu quả nhất để điều trị mụn cho bệnh nhân chưa bị quá nặng benzoyl peroxide ít gây tác dụng phụ nhưng có thể gây khô da và kích ứng nhẹ thuốc cũng có thể dùng kết hợp với các thuốc kháng sinh hoặc retinoid để điều trị tại chỗ như benzoyl peroxide/clindamycin hay benzoyl peroxide/adapalene. Thuốc được dùng bằng cách bôi lên các vùng da bị trứng cá nhưng tránh bôi vào mắt, mũi hay miệng, hoặc trên bất kỳ vùng da tổn thương vì có thể gây kích ứng. Bên cạnh đó benzoyl peroxide có thể tẩy tóc hoặc các loại vải nên cần sử dụng một cách cẩn thận và tránh tiếp xúc với tóc, quần áo và đồ đạc.

Mụn trứng cá gây đau và dễ để lại sẹo.

Retinoid: Nhóm này có công thức gần giống vitamin A, được dùng điều trị tại chỗ và ít gây tác dụng phụ. Retinoid có chức năng kháng viêm, làm chậm quá trình lão hóa và giảm tiết bã nhờn trên da. Retinoid có tác dụng tốt với hầu hết các nhóm bệnh nhân, đặc biệt là những người có màu da tối. Một số chất thuộc nhóm này như adapalene isotretinoin retinol tazarotene… Retinoid có khả năng làm mờ các vết thâm do mụn gây ra nhưng lại làm cho da nhạy cảm với nắng, vì vậy bệnh nhân nên dùng các thuốc thuộc nhóm này vào ban đêm.

Kháng sinh: Trường hợp bệnh nhân bị nhẹ nên dùng các kháng sinh điều trị ngoài da, còn bị nặng sẽ dùng dạng uống thuốc kháng sinh dạng uống tác dụng nhanh và hiệu quả hơn dạng bôi ngoài da, tuy nhiên cũng nhiều tác dụng phụ hơn. Với tình trạng kháng kháng sinh tăng nhanh khiến cho việc dùng kháng sinh điều trị mụn ngày càng kém hiệu quả. Một số loại kháng sinh hay được sử dụng như clindamycin erythromycin metronidazole sulacetamide, tetracycline… Kháng sinh nên được dùng kết hợp với benzoyl peroxide để tăng hiệu quả tác dụng.

Các thuốc hormon: Đối với phụ nữ tình trạng bị mụn có thể được cải thiện thông qua việc dùng các loại thuốc tránh thai nhờ việc giảm tiết androgen, một hormon làm kích thích bài tiết ở tuyến nhờn trên da. Những thuốc kháng androgen như cyproterone acetate được sử dụng nhiều và tỏ ra rất hiệu quả với phụ nữ có nhiều dấu hiệu của việc tăng tiết androgen như da nhờn, nhiều lông tay, râu. Thuốc không được sử dụng cho phụ nữ có thai, cho con bú, người mắc bệnh gan trầm cảm mạn tính nặng đái tháo đường nặng với những thay đổi ở mạch máu thiếu máu hồng cầu hình liềm… Trong quá trình sử dụng cũng có thể gặp các nguy cơ gây ức chế rụng trứng căng tức ngực…

Azelaic acid: Thuốc này có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn và làm trắng da nhờ việc hạn chế tổng hợp melanin có hiệu quả đối với bệnh nhân có tình trạng mụn ở mức nhẹ tới trung bình và thường được dùng điều trị tại chỗ với nồng độ 20%. Việc dùng thuốc phải kéo dài trong 6 tháng và cũng cho tác dụng tốt như điều trị tại chỗ với benzoyl peroxide 5%, isotretinoin 0,05% hay erythromycin 2%. Cũng giống như các loại thuốc khác azelaic acid có thể gây phản ứng dị ứng với các biểu hiện như phát ban khó thở sưng mặt môi, lưỡi hoặc họng và người bệnh cần được thăm khám càng sớm càng tốt.

Ngoài ra có thể dùng nicotinamid, kẽm hoặc các thuốc thuộc nhóm antihistamine.

Các nhóm thuốc kể trên thường được điều trị kết hợp để mang lại kết quả nhanh và tốt nhất. Các kiểu kết hợp thường được sử dụng như: Kháng sinh kết hợp với benoyl peroxide, kháng sinh và retinoid điều trị tại chỗ hoặc retinoid điều trị tại chỗ phối hợp với benzoyl peroxide. Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh cũng cần chú ý chế độ dinh dưỡng có chỉ số glycemic thấp (chỉ số đường huyết của thực phẩm phản ánh tốc độ làm tăng đường huyết sau khi ăn các thực phẩm), ưu tiên các loại rau củ, hoa quả và các món ăn ít tinh bột ít đường.

Cách chăm sóc da để tăng hiệu quả khi dùng thuốc trị mụn

Có nhiều nguyên nhân làm trầm trọng hơn tình trạng trứng cá như thay đổi lượng hormon ở trẻ tuổi dậy thì phụ nữ đến kỳ “đèn đỏ”, áp lực từ mũ bảo hiểm, ba lô hoặc cổ áo chật, ô nhiễm và độ ẩm cao, nặn hoặc cạy mụn, chà xát mạnh trên da. Do vậy, để việc dùng thuốc trị mụn đạt hiệu quả, người bị mụn trứng cá cần biết cách chăm sóc da, cụ thể:

Làm sạch da một cách nhẹ nhàng: Dùng sữa rửa mặt loại nhẹ vào buổi sáng, tối và sau khi làm việc nặng nhọc. Việc chà xát da mạnh tay không giúp mụn ngừng mọc. Điều này thậm chí có thể làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn.Không nặn, bóp hoặc cạy mụn có thể bị sẹo hoặc các vết thâm trên da.

Cạo râu một cách cẩn thận: Nếu cạo râu, bạn có thể thử cả dao cạo điện và dao cạo an toàn để xem cái nào tốt nhất. Với dao cạo an toàn, hãy sử dụng lưỡi dao sắc. Xà phòng và nước cũng giúp làm mềm râu trước khi thoa kem cạo râu Cạo nhẹ nhàng và chỉ cạo khi bắt buộc phải cạo.

Tránh ánh nắng mặt trời: Nhiều loại thuốc trị mụn có thể khiến mọi người dễ bị cháy nắng hơn. Phơi nắng nhiều cũng có thể khiến da bị nhăn và tăng nguy cơ ung thư da. Vì vậy, khi bôi thuốc cần tránh ra nắng.

Lựa chọn đồ trang điểm thích hợp: Không nên chọn đồ trang điểm chứa dầu. Tìm từ “noncomedogenic” (không gây mụn) trên nhãn. Điều này có nghĩa là đồ trang điểm đó sẽ không gây tắc nghẽn lỗ chân lông của bạn để hạn chế tối đa bị mụn.