Cẩn trọng người già đổ bệnh vì nắng nóng và cách chăm sóc hiệu quả

Đủ điều khó ở

Lượng bệnh nhân (BN) cao tuổi đến khám tại các bệnh viện (BV) lớn trong thành phố những ngày này tăng cao. Đang ngồi chờ tới lượt tại BV 175, bác N.T.C. (62 tuổi, ngụ Q.12, TPHCM) cho biết: “Trời nóng quá, tôi khó ngủ ăn uống không được. Người mệt rã rời đau thắt ngực huyết áp tăng tim đập nhanh thấy không ổn nên tôi đi khám”. Bác sĩ (BS) cho biết, BN bị rối loạn tiêu hóa rối loạn chuyển hóa lipid và tim thiếu máu cục bộ. BS kê thuốc theo toa cho BN uống, tiếp tục theo dõi”.

Bác T.T.H. (59 tuổi, ngụ Q.Gò Vấp, TPHCM), than: “Trời lạnh xương khớp đau nhức đã đành, trời nóng, các khớp gối, cổ chân tay của tôi cũng ê ẩm; chỉ uống nước ăn bát canh rau chứ chẳng ăn nổi gì, cố lắm cũng nuốt không được. Đi chợ sáng về, nắng nóng quá, tôi dội mấy ca nước cho mát, không ngờ bệnh luôn”. Sau khi khám, BS kết luận BN bị sốt do nhiễm siêu vi kèm cảm lạnh vì thay đổi nhiệt độ liên tục.

Tương tự, nhiều bác lớn tuổi đến khám đều chung tình trạng: xây xẩm chóng mặt ăn kém, khó ngủ, sốt siêu vi, cảm nóng - lạnh... Nặng hơn là huyết áp tim mạch mỡ máu thiểu năng tuần hoàn não tai biến mạch máu não đột quỵ Nhóm BN khám, cấp cứu nhiều nhất là bị huyết áp, tim mạch hen suyễn rối loạn tiêu hóa hô hấp…

Vừa khám xong cho một lượt hơn mười BN lớn tuổi, BS Ngô Nam Dân - Khoa Khám bệnh, BV 175, TPHCM cho biết: BN đến khám hai - ba tuần nay tăng hơn 10%, tập trung vào những bệnh kể trên. Đáng lưu ý, gặp nhiều nhất là BN bị sốt, một số ít trong đó sốt xuất huyết còn lại dựa trên công thức máu xét nghiệm cho thấy phần lớn BN sốt do siêu vi cảm cúm Theo phân tích của các BS, nắng nóng, cơ thể ra mồ hôi nhiều, bị mất nước và chất điện giải người già nếu không bù đủ nước tim sẽ đập nhanh huyết áp giảm vì lúc này khối lượng tuần hoàn máu giảm, đặc biệt là những người có tiền sử huyết áp thấp dễ ngất xỉu Còn người bị huyết áp cao quá thì dẫn đến vỡ mạch máu đột quỵ

“Người lớn tuổi phải chịu tác động bởi nhiệt độ quá cao khiến cơ thể bị mất nhiều nước, không bù đủ nước dẫn đến thiếu nước mệt mỏi sức đề kháng kém đi rất dễ nhiễm siêu vi. Bên cạnh đó, nắng nóng khiến người già ăn uống kém hơn, ngủ ít hơn, cộng thêm một số bệnh mạn tính phối hợp có sẵn, dẫn đến bệnh tình nặng hơn”, BS Dân lưu ý.

Ngoài ra, bệnh hô hấp cũng gia tăng trong các đợt nắng nóng kéo dài này do nhiều người lớn tuổi sức chịu đựng sức đề kháng yếu lại giải nhiệt không khoa học, như: bật quạt mạnh, mở máy lạnh ở nhiệt độ thấp, đi nắng về tắm ngay, uống nước đá nhiều…

Chăm sóc sức khỏe đúng cách

Nắng nóng tác động làm huyết áp của người bệnh không ổn định, nhất là những người bệnh mạn tính, bệnh nhân sau can thiệp, bị van tim, suy tim… tiến triển nặng, lên cơn đau cấp tính, phải đi cấp cứu. Để tránh tình trạng này, người già cần hạn chế đi ra ngoài, nhất là vào buổi trưa, xế (từ 11-16 giờ) vì nhiệt độ tăng cao, dễ bị say nắng

Đồng thời, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột như thường xuyên ra, vào phòng máy lạnh; chỉnh nhiệt độ thấp quá trong khi nhiệt độ cơ thể đang cao; tắm ngay sau khi ra ngoài về; ngồi trước luồng gió, quạt mạnh khi đang đổ nhiều mồ hôi… Các hoạt động này dễ làm viêm họng viêm phổi bị cảm.

Nên mặc đồ rộng rãi, thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt, hạn chế dùng quạt, máy lạnh. Nên chống nóng một cách khoa học bằng cách uống đủ nước, hạn chế uống nước đá. Theo BS Dân, lượng nước khuyến cáo cho người bình thường là 1,5-2 lít/ngày, riêng đối với người cao tuổi, chỉ nên uống khoảng 1 lít nước/ngày vì uống nhiều nước quá dễ dẫn đến phù phổi

“Một lưu ý khác là, nắng nóng khiến những người đã mắc sẵn bệnh tim cao huyết áp bị tim đập nhanh, huyết áp tăng. Khi đó, nhiều bác sẵn có thuốc tim, huyết áp trong nhà nên lấy uống thêm, vượt số lượng BS kê toa theo quy định, sẽ rất nguy hiểm. Lúc này, chỉ nên ngồi nghỉ, nhấp chút nước để nhịp tim huyết áp điều hòa trở lại. Nếu mệt quá, nên đến cơ sở y tế khám. Tuyệt đối không tự ý uống thêm thuốc” - BS Dân nhấn mạnh.

Mặc dù nắng nóng khiến người ta ăn không ngon miệng, ngủ không ngon giấc, nhưng người già nên cố gắng duy trì thói quen sinh hoạt khoa học, điều độ để giữ sức khỏe Ăn những món thích ăn, nấu mềm, ăn chậm, nhai kỹ. Không nên uống nhiều nước một lúc, nên uống nhấp từng ngụm nước để cơ thể tiếp nhận từ từ.

Trong những ngày nắng nóng, người cao tuổi nên ăn những thức ăn dễ tiêu, có tính mát; ăn nhiều trái cây rau xanh đặc biệt là trái cây giàu vitamin C để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Kết hợp tập thể dục nhẹ nhàng, đều đặn vào buổi sáng trời mát; tránh thức khuya và nên giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ.Cần chú ý trong ăn uống, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm vì trời nóng thực phẩm dễ nhiễm khuẩn ôi thiu, người già sẵn hệ tiêu hóa yếu nếu ăn phải sẽ mắc các bệnh về tiêu hóa như: rối loạn tiêu hóa táo bón tiêu chảy mất nước… Sẽ rất nghiêm trọng nếu tình trạng này tái đi tái lại nhiều lần vì sẽ khiến sức khỏe suy giảm, càng có nguy cơ mắc các bệnh tiết niệu nội tiết tim mạch.