Khi sức khỏe tình dục bị “trục trặc” chúng ta nên làm gì?

Vậy nguyên nhân nào gây ra các “trục trặc” này? Có khó khăn gì trong chẩn đoán và điều trị? Để hiểu rõ hơn về thực trạng của những vấn đề liên quan đến sức khỏe tình dục cũng như công việc của người bác sĩ nam khoa, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với BSCKII. Nguyễn Khắc Lợi, Giám đốc Bệnh viện chuyên khoa Nam học và Hiếm muộn Hà Nội

PV: Xin BS cho biết các lĩnh vực của sức khỏe tình dục và ảnh hưởng của vấn đề này đối với cả nam giới và phụ nữ như thế nào?

BSCKII. Nguyễn Khắc Lợi: Sức khỏe tình dục bao gồm ham muốn tình dục và hoạt động tình dục Khi ham muốn tình dục giảm sẽ sinh ra các rối loạn bệnh lý sức khỏe tình dục ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như hạnh phúc của mỗi người. Về mặt tích cực, sự hòa hợp giữa ham muốn tình dục và hoạt động tình dục thể hiện tình yêu nam nữ, sự gắn kết lứa đôi, duy trì nòi giống và làm cho cuộc sống thăng hoa, hưng phấn trong công việc, lao động. Tuy nhiên, nếu hoạt động tình dục quá nhiều dễ dẫn đến nhàm chán mệt mỏi cả thể xác và tinh thần lâu dần dẫn đến suy dinh dục ở tuổi dưới 40 và mãn dục khi ngoài 40 tuổi. Ngoài ra, việc sinh hoạt tình dục sớm hay thủ dâm cùng với thói quen uống rượu bia thuốc lá nhiều còn gây ra suy kém tinh trùng cả về số lượng và chất lượng nên đến khi trưởng thành thì không còn tinh trùng để sinh con Không những thế, hoạt động tình dục bừa bãi còn dễ lây nhiễm các bệnh xã hội như lậu, giang mai, AIDS nấm trực trùng roi, trực khuẩn…

PV: Hiện nay, số người mắc các vấn đề liên quan đến tình dục ngày càng nhiều và không phân biệt giới tính, lứa tuổi, nơi ở. Xin BS cho biết nguyên nhân vì sao?

BSCKII. Nguyễn Khắc Lợi: Mặc dù chưa có con số chính thức về số người mắc các bệnh lý liên quan đến sức khỏe tình dục nhưng hàng ngày có khoảng 1/3 số bệnh nhân đến khám về vấn đề này trong số khám nam học nói chung. Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến là vấn đề thủ dâm ở tuổi vị thành niên. Có trường hợp bệnh nhân đến khám với có các rối loạn tình dục vì thủ dâm từ năm 14 tuổi do ham hiểu biết quá sớm cũng như xem phim “đen” thường xuyên. Các trường hợp này thường tự quan hệ tình dục nhiều lần hay hoang phí tình dục khi thể chất chưa phát triển đầy đủ để thực hiện hành vi tình dục nên gây ra các rối loạn, thậm chí vô sinh khi trưởng thành. Khoa học khuyên rằng, đối với nam giới nên có quan hệ tình dục khi 25 tuổi vì khi đó người con trai mới có đủ sức khỏe để làm cha, mới phát triển đầy đủ về tâm lý, thể chất.

Tiếp theo là nguyên nhân từ lối sống tùy tiện, chẳng hạn như sống buông thả, lấy đêm làm ngày, ngày làm đêm. Nhiều bạn trẻ ngày nay vui chơi mải miết tại các quán bar, vũ trường đến 5 giờ sáng rồi về nhà đi ngủ. Điều này không chỉ làm đảo lộn nhịp sinh học của cơ thể gây mệt mỏi. Những âm thanh ầm ĩ ở các địa điểm này còn có thể gây sang chấn, tổn thương tai, tinh thần, não… Bên cạnh đó, việc nghiện rượu bia hay hút thuốc lá cũng gây ra những vấn đề về sức khỏe tình dục như dẫn đến xơ tinh hoàn, xơ ống dẫn tinh, ống sinh tinh khiến không sản sinh được tinh trùng.

Ngày nay, trong cơ chế thị trường, nhiều người bán hàng ham lợi nhuận đã không ngại ngần cho hóa chất vào thực phẩm để bảo quản làm đẹp hay kích thích quá trình phát triển của rau xanh, trái cây… mà con người ăn, uống hàng ngày. Điều này là nguyên nhân dẫn đến những tổn hại về sức khỏe như dễ mắc bệnh, suy yếu tinh trùng, ảnh hưởng đến việc sinh con… Ngoài ra, ô nhiễm môi trường từ khói, bụi của nhà máy, xe cộ… cũng là căn nguyên gây ra những vấn đề sức khỏe nói chung và các trục trặc về sức khỏe tình dục nói riêng.

PV: Là người có nhiều năm kinh nghiệm trong việc khám và chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến sức khỏe tình dục, BS. có thể cho biết những khó khăn trong quá trình này là gì?

BSCKII. Nguyễn Khắc Lợi: Các vấn đề liên quan đến sức khỏe tình dục thường rất tế nhị. Nhiều người cho rằng bệnh nhân có thể giấu giếm thông tin hay ngại ngùng kể bệnh nhưng thực ra không phải như vậy và không có khó khăn gì trong chẩn đoán. Bởi vì khi người bệnh đến khám họ đã có những triệu chứng rất khó chịu tại cơ quan sinh dục như đái buốt, đái rắt… hay các trục trặc trong quan hệ tình dục… và thực sự muốn chữa bệnh nên bản thân họ tự nhận thức được việc kể bệnh. Tuy nhiên, bác sĩ cần có kỹ năng như hướng người bệnh trả lời các nghi vấn quan trọng cũng như phải hiểu biết về tâm lý người bệnh, thông cảm với bệnh tình của họ thì người bệnh sẵn sàng “tâm sự” hết, kể cả những điều rất bí mật vì không nói thật thì không chữa được bệnh. Từ những thông tin này kết hợp với khám lâm sàng, bác sĩ hướng đến nguyên nhân gây bệnh của từng trường hợp, có thể do suy sinh dục, mãn dục rối loạn cương dương xuất tinh sớm… hay giảm chất lượng tinh trùng bệnh lý như quai bị teo tinh hoàn không có tinh trùng hay bệnh lý khác như thoát vị bẹn tinh hoàn lạc chỗ, tinh hoàn ẩn tràn dịch màng tinh hoàn lỗ đái lệch thấp, tinh hoàn nhỏ, tinh hoàn teo… rồi lựa chọn trường hợp nào cần làm thêm xét nghiệm, siêu âm để hỗ trợ chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị đúng.

Để thực hiện tốt quá trình này, người bác sĩ không chỉ là người thầy thuốc mà còn là một nhà tâm lý học với các tâm lý liệu pháp giúp người bệnh “kể  chuyện mình” và chấp nhận bệnh để hợp tác chữa trị. Không chỉ thế, người thầy thuốc nam khoa còn là một tư vấn viên hiểu biết khi tư vấn biện pháp sinh hoạt, phòng bệnh cho bệnh nhân. Chẳng hạn, trường hợp bệnh nhân cứ uống rượu là bị ngứa bên bìu được xác định do lỗ chân lông thì phải hướng dẫn cách vệ sinh cho sạch, giữ vùng bẹn cho khô, không ẩm ướt, nếu cần phải dùng đến cồn sát trùng Hay khi người bệnh bị viêm niệu đạo tái đi tái lại nhiều lần thì cần tư vấn người bệnh đưa đối tác là vợ, người yêu hay bạn gái đến khám để xem có cùng bị bệnh không, có bị HIV, có nhiễm nấm không, không quan hệ tình dục với đối tác mà chưa biết rõ thì mới tránh được lây nhiễm… nhằm mục đích điều trị cho cả hai người mới đạt hiệu quả. Hoặc tư vấn giặt quần lót thì cần phải luộc trong nước sôi sùng sục, để nguội rồi mới giặt và phải giặt riêng, không giặt chung với quần áo của gia đình để phòng ngừa lây nhiễm bệnh cho vợ, con.

Bên cạnh đó, người bác sĩ nam khoa còn là một luật sư hòa giải khúc mắc giữa vợ chồng người bệnh khi một trong hai người bị bệnh liên quan đến sức khỏe tình dục. Chúng tôi đã gặp rất nhiều trường hợp cặp vợ chồng cùng đi khám nhưng lại giằng co, đổ lỗi cho nhau, thậm chí bất mãn, vợ không tin chồng, cho rằng chồng ngoại tình, không yêu vợ chỉ thích con gái trẻ, với vợ thì đóng kịch nhưng lại đi “đổ” hết chỗ khác. Trước tình huống này, người bác sĩ không còn cách nào khác phải đóng vai luật sư hòa giải, phân tích, giải thích nguyên nhân do chỉ số testosteron thấp, có nguy cơ bị suy sinh dục, mãn dục sớm để tìm tiếng nói chung thì chữa trị mới có kết quả tốt.

Hơn nữa, người bác sĩ nam khoa còn phải hiểu rõ vị trí của từng bộ phận trong hệ thống thận tiết niệu như vị trí của tinh hoàn, ống dẫn tinh… như một nhà giải phẫu học để giải thích về cơ chế gây bệnh, biện pháp điều trị… cho người bệnh hiểu, từ đó mới tuân thủ điều trị. Tuy nhiên, điều mà chúng tôi mong mỏi là người bệnh khi đã hiểu được cơ chế gây bệnh thì tự mình sẽ có những biện pháp bảo vệ bản thân khỏi những bệnh lý liên quan đến tình dục cũng như có đời sống tình dục lành mạnh.

PV: BS có thể đưa ra lời khuyên cụ thể để có đời sống tình dục lành mạnh cho tất cả mọi người không?

BSCKII. Nguyễn Khắc Lợi: Để có đời sống tình dục lành mạnh, trước tiên mỗi người phải có cuộc sống lành mạnh như tránh ăn những thực phẩm nghi ngờ nhiễm hóa chất, hạn chế rượu bia thuốc lá, luyện tập thể dục thể thao đều đặn. Không thủ dâm khi còn quá trẻ, không hoang phí tình dục, không quan hệ tình dục bừa bãi mà nên chung thủy một vợ, một chồng. Trong quan hệ vợ chồng cần biết tôn trọng lẫn nhau, biết lựa chọn thời điểm thích hợp cũng như tránh những lúc người vợ/chồng mệt mỏi vì công việc gia đình hay đến “kỳ” của người phụ nữ…